Multiculturalisme belemmert integratie
 

Eind jaren negentig trok de Amerikaanse socioloog Nathan Glazer aan de alarmbel. De integratie van zwarte Amerikanen was mislukt.

Zwarte Amerikanen waren nog steeds oververtegenwoordigd in de onderste lagen van de samenleving. Sinds de opheffing van de laatste discriminatoire wetten was er bijzonder weinig socio-economische vooruitgang geboekt. In sociaal opzicht stelde Glazer weinig vermenging vast: huwelijken, wijken, scholen... - alles leek nog even gesegregeerd als veertig jaar geleden.

Die analyse viel Glazer zwaar. Midden jaren zestig was hij er heilig van overtuigd dat een nieuw tijdperk was aangebroken. De zwarten zouden net zo goed integreren in de Amerikaanse samenleving als de Europese migranten die in de 19de en begin 20ste eeuw naar de Verenigde Staten migreerden. Ze zouden opgaan in de ‘melting pot’.

In de plaats daarvan stelt Glazer vast dat dat zelfs niet meer de bedoeling is. Men is geen Amerikaan meer; men is een Afro-Amerikaan. Niet tijdelijk, maar voor eeuwig. Een identiteit op zichzelf.

De ‘hyphenated American’ – de “hyphen” is het liggend streepje dat voorkomt in samenstellingen met het woord “Amerikaan” – was geboren. Of beter: herboren, want er zijn wel meer periodes geweest waarin de ‘melting pot’ nogal wat taaie brokken bevatte. De late Europese migranten speelden hun ‘hyphen’ echter gaandeweg kwijt. Ook het belang dat aan een Ierse (katholieke) of Japanse afkomst werd gehecht – dat laatste vanwege Wereldoorlog II - nam geleidelijk af. Niet zo voor de Afro’s.

In plaats van iets onwenselijks werd het benadrukken van herkomst juist gepromoot. Het groepsdenken ten tijde van de feitelijke apartheid ruimde baan voor een “egalitair” groepsdenken. Dit denken is de uitkomst van de nieuwe filosofie van het multiculturalisme, meent Glazer.

Hij betreurt deze evolutie, maar begrijpt ze ook. De manier waarop de VS eeuwenlang met de zwarten omgingen heeft in de geesten een barrière verankerd die niet zomaar verdampt als de laatste racistische wetten zijn opgeheven. Bovendien is de geschiedenis van de zwarten, die diep geworteld is in de slavernij, niet die van de Europese migranten.

Toch betreurt hij het multiculturalisme zoals het zich in alle geledingen en sectoren van de Amerikaanse samenleving doorzet. Het is zelfs zover gekomen dat jongeren in schoolboeken leren dat het multiculturalisme altijd de filosofie van de VS is geweest. Maar multiculturalisme is in wezen een conservatieve reflex, een aanmoediging om zich terug te plooien op de eigen groep. Het groepsdenken dat daarmee wordt bevorderd, bevordert ook een cultuur en de instandhouding van machtsverhoudingen binnen die cultuur, zoals de positie van mannen ten opzichte van vrouwen. Bovendien beperken de aspiraties van jongeren zich uiteindelijk slechts op doeleinden binnen de groep - niet de VS, maar de groep wordt het referentiekader - zodat de groep als geheel noch opgaat in het Amerikaanse geheel, noch substantiële vooruitgang boekt.

Daar komt nog bij dat het multiculturalisme uitgaat van een twijfelachtige fictie: de gelijkwaardigheid van verschillende culturen. In deze fictie wordt het debat verdronken over de ‘goede samenleving’. We aanvaarden dat er verschillende opvattingen zijn en dat die naast elkaar mogen bestaan. Volgens multiculturalisten zou dit zelfs een verrijking zijn.

Maar hoe kan die verrijking dan tot stand komen? Verrijking veronderstelt debat, discussie, een kritisch uitwisselen van ideeën en praktijken, een leren van elkaar. De fictie van de gelijkwaardigheid promoot echter het tegendeel: iedereen heeft gelijk, dus het debat hoeft niet te worden gevoerd. Niet over man/vrouw-verhoudingen, niet over de manier waarop een samenleving met ouderen en zieken omgaat, niet over de wijze van bankieren, niet over de omgang met dieren, etc. Pas als we ervan uitgaan dat niet alle zienswijzen evenwaardig zijn, kan er verrijking plaatsvinden, kan de ene zienswijze zich verbeteren aan de hand van de andere. Dat leerproces wordt echter tegengewerkt in naam van de lieve vrede. Het “politieke” – zoals bijvoorbeeld Chantal Mouffe dat ziet – wordt uit de weg gegaan. In de plaats daarvan vinden vrijblijvende "dialogen" plaats tussen "vertegenwoordigers" van verschillende levensbeschouwingen en godsdiensten.

De analyse van Glazer lijkt ook op te gaan voor België: een zelfverklaarde multiculturele samenleving die het land versplintert in ‘groepen’ en ‘culturen’ en op die wijze de integratie van deze ‘minderheden’ - of beter: van daaronder ressorterende individuen - eerder belemmert dan bevordert. Een gemeenschappelijke project, waarin men überhaupt zou kunnen integreren, wordt afgewezen ten gunste van een archipeldenken: een denken over België als een archipel van monolitische eilandjes die elkaar wantrouwen en zich niet voor elkaar verantwoordelijk voelen.

Alzo heeft het multiculturalisme de emancipatie van groepen en culturen verkozen boven de emancipatie van individuen en een schier onmogelijk te overbruggen schisma gecreëerd. En derhalve heeft het ook geen zinvol alternatief geboden voor het extreem-rechtse antwoord – integendeel: zonder multiculturalisme hadden racisme, onbegrip en wederzijdse vijandigheid nooit zo makkelijk wortel kunnen schieten.

Multiculturalisme is geen hinder voor integratie in Moskou, in Los Angeles, in Parijs, in New York, enz.

Slecht integratiebeleid is hinder voor integratie.
Integratieblokkerend, asociaal en arrogant denken, alsook tekort aan empathie is hinder voor integratie.
Integratiefobie is hinder voor integratie.

Hoeveel Afro-russians heb jij al in Moskou zien rondlopen? geen groter racisten dan de mensen uit de vroegere communistische heilsparadijzen. Al eens een Pool beziggehoord?

Of wou je nu zeggen dat de ZUS-zones in Frankrijk getuigen van geslaagd multiculturalisme?

Je ziet ze inderdaad niet op straat rondlopen, omdat ze binnen moeten blijven (Er is daar een universiteit met veel Afrikanen). De kans om als afro in Moskou gelyncht te worden is zeer reëel.

Waar zijn de moslimlanden in dit plaatje ?

Gelukkig zijn de regeringen en de meeste burgers van moslimlanden ruimdenkend en staan volledig open voor immigratie en integratie van niet-moslims...

Voor we ergens in de Kalahari-woestijn belanden, zou ik het appreciëren als we ons tot België - eventueel ook de VS - beperken en meer specifiek tot de ideologie van het multiculturalisme zoals die bij ons door de meeste linkse partijen wordt verdedigd.

Ik ben er mij van bewust dat ook andere factoren integratiebelemmerend zijn, maar het kan nuttig zijn elke factor eens afzonderlijk onder de loep te nemen.

In dit topic dus: de multiculturalistische ideologie.

Basis voor de discussie: de visie van Nathan Glazer zoals hierboven uiteengezet.

Bij sommige culturen zie je geen enkele vorm van emancipatie, in tegendeel, daar zie je enkel regressie, terugkeer naar het obscurantisme. De islam is zo'n cultuur die geen emancipatie en ontwikkeling toe staat. We zien het met de Arabische lentes : opstoten van zucht naar vrijheid maar in the end zijn het de moslimbroeders en islamisten die het halen en is het individu en zeker de vrouw er nog slechter mee af.

Voldoende.

Ik spreek net niet over militaire-mentaliteit.

Ik spreek niet over multiculturalisme maar over integratie, net als de topicstarter.

Wijst multiculturalisme niet op een integratiefobie? Bevordert het de wederzijdse empathie? Ontmoedigt het een "wij zijn beter"-denken? Leert het mensen naar elkaar te kijken als individuen in plaats van representanten van groepen?

Adygea?
Trouwens, is België een moslim land (als je het zo redeneert)?

Ik spreek over de verhouding tussen beide.

In moslimlanden noemen ze multiculturalisme 'bezetting'.

Helemaal niet.

Zijn mijn schoenen rood of wit? Dat is ook een vraag die niks zegt en geen invloed kan hebben op integratie of multiculturaliteit. Mijn schoenen zijn bruin en dat is ook geen argument waardoor er iets in het beleid van integratie of het lukken van de multiculturaliteit veranderd zou kunnen worden.

En ik zie geen verband tussen de twee. Het enig verband is dat er mensen zijn die verband zien tussen de twee.

Het multiculturalisme werkt dus ook niet integratiebevorderend volgens u? Het is "neutraal"?

Het is te zien wat jij bedoelt met multiculturalisme. Voor mij is het gewoon een bal voor het politisch voetballen.

En integratie? Is dat ook een bal om tegen te stampen? Een vermaak voor zich doodvervelende politici?

Multiculturalisme is natuurlijk een begrip dat zich moeilijk laat definiëren. Men zou een continuüm kunnen opstellen met multiculturalisme aan de ene en assimilatie aan de andere kant. Multiculturalisme staat dan voor een scheiding van cultuur en staat, waarbij de staat de culturele diversiteit promoot en de diverse culturen als gelijkwaardig beschouwt. De aandacht voor gemeenschappelijke waarden en praktijken is dan minimaal. Assimilatie daarentegen staat voor een samenvallen van cultuur en staat, waarbij de burger van de staat zich een nationale cultuur eigen maakt.

Glazer merkt op dat assimilatie pas de jongste decennia een negatieve bijklank heeft gekregen, ofschoon het voor vroegere migranten juist de ultieme droom was te worden erkend als een volwaardige Amerikaan, met alle idealen, waarden en gebruiken (de taal bijvoorbeeld) die daarbij horen. Multiculturalisme kwam dan weer laat in het dagelijkse taalgebruik terecht. De term was voordien vooral in zwang in Canada, waar je vanwege de twee grote taalblokken inderdaad heel makkelijk kon spreken van een (minstens) biculturele samenleving. Er is dus een verschuiving opgetreden van een indvidueel "opgaan in de melting pot" naar een groepsmatig "deel worden van een mozaiëk".

Canada is volgens jou dus enkel Québec? want buiten die provincie is het toch al engels wat de klok slaat dacht ik.

multiculturaliteit is ontstaan vanaf dat de islamitische Ummah zich begon te roeren. Want net dié mensen kunnen/mogen/willen zich nergens aanpassen en assimileren, vermits zij ervoor moeten zorgen dat héél de wereld onderworpen wordt aan hun maangod.

Waar staat dat ik Canada gelijk stel aan Quebec?

Als Quebec een onderdeel is van Canada, lijkt Canada me een land met minstens twee substantiële taalgroepen. Trouwens, ook de verhouding met de autochtone bevolking heeft een multiculturele politiek in de hand gewerkt.

Ah, je wil Canada negeren om het debat te vereenzijdigen tot de islam. En de Afro-Amerikanen (veelal protestanten) negeer je natuurlijk ook liever?

Tja, je doet maar. Ik discussieer ondertussen wel verder met de serieuze mensen.

Politici zouden eerst psychologie en filosofie moeten begrijpen vooralleer ze kunnen inbeelden wat integratie is. Iedereen integreert zich. Jij ook, ik ook; altijd en overal. Wij kiezen de plaats waar we worden aanvaard.
De mens heeft behoefte van het 'erbij horen'. Dat is de psychologie van de mens. Een mens kan ook fobieën/taboes hebben. Hoe zwakker de psychologie van een mens hoe meer fobieën/taboes die heeft. Een zogenoemde terechte of onnodige 'resistentie tegen vreemdheid' (net als immuniteit van een organisme: o.a. T-cells; slimme of stomme T-cells; sorry voor het vergelijken), is een figuurlijke uitleg ervan.

En dat is precies het doel van het begrip.

... de rest ga ik later lezen. Sorry, ik moet nu weg.