| Brugge Veilig en Leefbaar |
18 juni 2004 12:15 |
Rechtser, conservatiever en onverdraagzamer - Elisabeth Matthys
Uit: "Liberales"
Voor de twaalfde keer op rij won het Vlaams Blok de verkiezingen, maar er is meer… Sinds zondag mag het Blok zich in se de grootste partij van Vlaanderen noemen. Een kartel heeft zij daarvoor niet nodig. De vraag die moet gesteld worden, is hoe het komt dat meer dan 24% van de kiezers in Vlaanderen het vertrouwen schenken aan een partij die recent door een onafhankelijk rechtscollege veroordeeld werd wegens racisme.
Aan de ene zijde kan je er naar mijn oordeel niet omheen dat in een uiterst snel evoluerende samenleving een bepaald segment van de bevolking zich altijd aangesproken zal voelen door de demagogie van extremistische partijen. De boodschap is eenvoudig, de voorgestelde oplossingen – hoe verwerpelijk ook – zijn duidelijk. In een pluralistische samenleving zijn extreme groeperingen en partijen dan ook niet weg te denken. Zij maken er deel van uit, vormen er zelfs één van de wezenskenmerken van. Eén van de hoekstenen van een parlementaire democratie is dat het kiespubliek zich in het parlement laat vertegenwoordigen door diegene waarvan zij denkt dat die het best hun eigen ideeën verdedigt. Of dat nu conservatieve, progressieve, extreem linkse of extreem rechtse ideeën zijn, speelt geen rol zolang de universele waarden die de hoekstenen van onze maatschappij vormen maar door eenieder worden gerespecteerd. Het Vlaams Blok zal dus altijd een kiespubliek hebben en daar is op zich niets verkeerd mee. Het Vlaams Blok maakt deel uit van ons democratisch bestel en zal altijd een deel van het kiespubliek kunnen overtuigen.
Aan de andere zijde is het duidelijk dat er meer aan de hand moet zijn om bijna een kwart van het Vlaamse kiezerspubliek te overtuigen om op een extreem-rechtse partij te stemmen. In dat verband dient in de eerste plaats de hand in eigen boezem te worden gestoken. Er is een collectieve verantwoordelijkheid. De overige partijen en mandatarissen blijven in gebreke door geen duidelijke keuzes te maken en door te vergeten dat politiek in essentie te maken heeft met leidersschap. De media infantiliseren het debat en evolueren steeds meer in de richting van de Amerikaanse media waarin het halen van kijkcijfers het enige doel is. De kijkers laten zich hierdoor eens te meer verleiden door intolerantie, conservatisme en egoïsme.
De voornaamste reden waarom het Vlaams Blok een winst behaalt van 8 % is het feit dat de politieke wereld aan ‘serieux’ heeft ingeboet. Goed leiderschap is bijwijlen ver te zoeken. De Vlaamse regering had tijdens de laatste regeerperiode vaak meer weg van een uitzendkantoor dan van een regeringsploeg. Geen mens die nog kon bijhouden welke minister voor welke portefeuille bevoegd was. Was Jef Tavernier vandaag nog leerkracht, morgen was hij weer minister. Zagen we gisteren Patrick Dewael nog als minister president, de volgende dag was hij plots federaal minister van binnenlandse zaken. Politiek is een ernstige zaak, heeft te maken met besturen en met leiding geven. Wanneer door een gebrek aan standvastigheid de stuurlui de indruk geven dat ze zelf het noorden kwijt zijn, is het begrijpelijk dat de aanhang van diegenen die de schijn wekken voor ieder probleem een pasklare oplossing te hebben, toeneemt.
Het feit dat alle ‘democratische’ partijen zich gradueel aanpassen aan de sloganeske wijze van politiek bedrijven draagt er in niet onaanzienlijke wijze toe bij dat onze maatschappij verkiezing na verkiezing een beetje rechtser, een beetje conservatiever en een beetje onverdraagzamer wordt. Dezelfde tendens was merkbaar in de jaren ’30. Men zou evenwel beter moeten weten. Mensen kiezen steeds voor het origineel, nooit voor een flauw afkooksel van het oorspronkelijke concept. De politieke partijen dienen zich dus in hoofdzaak bezig te houden met hun eigen programma, hun eigen ideeën zonder daarbij extreme partijen achterna te hollen. Het feit dat het Vlaams kartel nauwelijks meer stemmen haalde dan de twee individuele, partijen CD&V en NVA afzonderlijk, vormt een mooi bewijs van het feit dat een bepaald deel van de bevolking dat zich politiek verweesd voelt niet voor de softe versie van het conservatief rechts gedachtegoed stemt.
Wat mij tevens zorgen baart, is de infantilisering van de politiek. Onder het mom van ‘de politiek naar de mensen te brengen’, wordt het politieke debat op een kinderlijke wijze gevoerd. Ook de media maakt zich daar schuldig aan, kijk maar naar zowat alle verkiezingsprogramma’s waarvan de kijker de indruk krijgt naar een kleuterprogramma in plaats van een duidingsprogramma te kijken. Met informatieverstrekking heeft dit niets te maken. Onze maatschappij is niet eenvoudig, het politieke leven dus ook niet. Alle pogingen om het anders voor te stellen, vormen naar mijn oordeel alleen koren op de molen van het Vlaams Blok.
Last but not least. De Vlaming is van nature behoudsgezind. Onze regio behoort tot één van de meest welvarende van de Europese Unie, zelfs van de wereld. We zouden ons gelukkig moeten prijzen en moeten beseffen dat we gepriviligeerd zijn om in een dergelijk ontwikkelde sociale welvaartstaat te kunnen leven. Wel integendeel, het sociale weefsel brokkelt af, eenieder is slechts bezig met het behouden en het uitbreiden van de eigen welvaart. Solidariteit, tolerantie en openheid voor het onbekende worden daarbij wel eens uit het oog verloren. In se heeft dat niets te maken met extreem rechts. Laten we bijgevolg opgehouden met een beschuldigende vinger op te steken, maar laten we in de eerste plaats de hand in eigen boezem steken.
Elisabeth Matthys
Advocate balie van Brussel
Assistente Universiteit Gent (vakgroep sociaal recht)
|
