1. de overbodigen
2. de werkmieren
3. de évolués
4. de Madoffs - _{toevallig ook een Jood}

Verhaeghe: ‘De overbodigen zijn de werklozen, een onderklasse die onderhouden wordt door de samenleving en zich daar schuldig over hoort te voelen. De werkmieren zijn het gros van de werkenden. Het zijn de working poor die amper rondkomen, maar ook jonge advocaten, docenten, middenkaders die zich de ziel uit hun lijf werken. Hoog opgeleiden van wie verwacht wordt dat ze voor een normaal maandloon anderhalve maand presteren. Dan zijn er de évolués, die opgeklommen zijn uit de werkmieren en ‘het’ gemaakt hebben. Het zijn de jongens en meisjes van de financiële topjobs, maar ook de vroegere mei 68’ers die nu angstig de koers van hun aandelen in de gaten houden. Zij zijn de overtuigde verdedigers van het systeem dat ze mee in stand helpen houden. En dan is er nog het selecte clubje post-évolués of Madoffs, mensen die ‘het’ gemaakt hebben ten koste van alle anderen.’

Dat hele systeem, zegt u, is zelfs in zijn corebusiness niet efficiënt. U noemt het neoliberalisme een mislukking op economisch vlak. Een boude stelling voor een psycholoog.

Verhaeghe: ‘De belofte was: betere producten en diensten, die goedkoper zouden zijn. De ervaring leert dat het allesbehalve zo is. Elektronica en kledij zijn misschien goedkoper geworden, maar ze zijn minder goed. Gsm’s worden niet meer gemaakt om lang mee te gaan. Dat zeggen verkopers zonder verpinken als je er een gaat kopen. Hetzelfde voor de diensten: onderwijs, spoorwegen, energie: het is duurder geworden, en de kwaliteit kalft af.’

Het probleem is dat dit denken een deel van ons collectief bewustzijn geworden is.

Paul Verhaeghe in de Vooruit (video)
_{upload op 1 feb 2012}