Verschil tussen een electieve monarchie en een Republiek?
 

Ik verwacht niet veel vis te vangen, maar gooi de haak toch maar eens uit.
Na wat schuin zoeken vind ik op deze vraag niet onmiddellijk een antwoord: wat is het verschil tussen een republiek en een electorale monarchie?

Ik plaats dit in geschiedenins, omdat ik even dacht dat het Staatshoofd van een republiek niet levenslang aanblijft en een monarch wel, maar dan waren Venetië en Genoa bijvoorbeeld eigenlijk geen republieken. De Doge's ambtstermijn was immers levenslang.
Venetië en Genoa worden trouwens op Wikipedia vermeld als voorbeelden in het Engelstalige artikel over electieve monarchie en in het artikel over republieken.
Wat waren Venetië en Genoa nu eigenlijk? Als het volgens U toch republieken zijn, kan een republiek dan ook Staatshoofden voor het leven hebben? Waar ligt de grens tussen republiek en electieve monarchie?

Voel U overigens vrij om andere Staatshoofden en staatsvormen te discussiëren.

Alvast bedankt.

Blijkbaar wou Doge Marino Faliero (Venetië) de Republiek omver werpen en een monarchie installeren. Of die monarchie electief of erfelijk behoorde te zijn, weet ik niet. De plot mislukte en hij werd onthoofd en verdoemd tot damnatio memoriae.
Volgens Wikipedia wou hij macht wegnemen bij de heersende aristocraten (aangezien de Doge blijkbaar niet zo veel uitvoerende macht had) en die aan zichzelf toekennen. Ligt het verschil tussen een electieve monarchie en republiek dan misschien in de macht van het Staatshoofd?

Kan je de vraag nog eens herhalen?

Ik denk dat er momenteel maar twee electieve monarchieën bestaan: het Vaticaan en Maleisië Maleisië is immzers een federale staat van sultanaten, raja's en een paar gebieden met een verkozen gouverneur. In Maleisie wordt het staatshoofd (koning) immers bij beurtrol verkozen voor een termijn van 5 jaar. Het koningsschap roteert er onder de lokale monarchen (sultans en radja's).

De discussie of de USA een tijdelijk verkozen koning of een president zou hebben was in de jaren 1787-1790 ook aanwezig. Washington wou echter gewoon Mr. President zijn.

En die sultans en radja's, die zijn wel erfelijk neem ik aan.

Inderdaad, was het niet Hamilton die daarvoor pleitte?

Uiteraard :D


Ja, maar hij werd dus duidelijk niet gevolgd door de Constituante van 1787.

Voorrechten voor wie uit de juiste foef komt, zou al lang verboden moeten zijn.

Uiteraard. Erfelijkheid in het ambt van Doge was bij wet verboden in bijvoorbeeld Venetïe.

Eén van de huidige electieve monarchiën, het Vaticaan, daar heeft men ook niet echt van erfelijke troonopvolging gehoord. Daar zijn foefen ver zoek.

Nu waren er natuurlijk wel electieve monarchiën die wel een tendens tot erfelijkheid opdeden. Het Heilige Roomse Rijk bijvoorbeeld. Hoewel de aristocratie daar nog altijd een grote rol speelde, al tijdens de tijd dat het nog een 'echte' electieve monarchie was.

Was het oost romeinse rijk ook geen electieve monarchie?

Maar net zoals in de Romeinse Republiek waren het wel steeds dezelfde families die de personen leverden die het opperste ambt bekleedden... eigenlijk was het een oligarchisch systeem met af en toe eens een "novus homo" die slaagde door te breken tot het hoogste ambt..

Neen, het Byzantijnse Rijk was wel degelijk een erfelijke monarchie met regelmatig een staatsgreep en dynastieke wissel. Af en toe stierf een dynastie ook uit wegens gebrek aan mannelijke opvolger.

Dat weet ik eigenlijk niet. Welke periode was dat volgens jou?

Het Romeinse Konkrijk was ook een electieve monarchie, meen ik me te herinneren.

Als je de lijst met Doge's afgaat, komen er inderdaad veel dezelfde namen terug.
In tegenstelling tot de Republiek, merk je wel dat het nooit goed ging met Doge's die toch familieleden rechtstreeks opvolgen. Van kaalgeschoren en opgesloten tot levend verbrand. In de Romeinse Republiek was dat bij mijn weten geen groot probleem, om familieleden rechtstreeks in ambt op te volgen. Weet iemand hier meer over?

In praktijk meestal erfelijk.

De Republiek was een oligarchie met een heel ingewikkelde staatsstructuur. Men diende immers door (naargelang het ambt een ander type van) volksvergadering te worden verkozen. Die volksvergadering moet je nu ook weer niet zien als heel democratisch. Men diende ter plekke in Rome te stemen, wat dus stelmgerechtigden die buiten Rome woonden de facto uitsloot. Bijvoorbeeld de Comitia Centuriata die de consuls verkoos stemde per centurie, waarbij elke centurie 1 stem had en de stem van de centurie ging naar de kandidaat die intern in die centurie de meeste stemmen haalde. Plus men stemde in volgorde van centurie waarbij de rijkste centuriën eerst stemden. Dit betekende dat sommige "armere" centuriën zelfs helemaal niet dienden te stemmen aangezien er al een meerderheid bereikt was. Plus de tribussen en centrurien waren vergelijkbaar met de "rotten boroughs" uit het 18de-19de eeuwse GB. Terwijl sommige centuriën of tribussen slechts een hondertal stemmers hadden, hadden andere er bijv. 10.000. Het plebs had helemaal al niets te zeggen.

De ambten waren censor (5 jaar mandaat enkel voorbehouden aan ex-consuls en belast met het gunnen van overheidsopdrachten en de samenstelling van de senaat) en de jaarlijks verkozen ambten van 2 consuls, 6 tot 8 praetoren en quaestoren. Men diende op het topmandaat te bereiken normaal de cursus honorum te hebben doorlopen, t.t.z. eerst het lagere mandaat te hebben ingevuld, de minimumleeftijd te hebben bereikt (al werd hiervan soms wel afgeweken) alvorens men voor het hogere mandaat kon meedingen. Ook kwamen enkel senatoren in aanmerking en om senator te zijn diende je een minimuminkomen te hebben zodat de faco enkel miljonairs in aanmerking kwamen.

Rare jongens die Romeinen want ze hadden ook het idee dat het feit dat je voorouders iets bereikt hadden ook in jouw bloed zat en dat speelde in he voordeel. Een naam in de politiek was dus een voordeel (tweeduizend jaar later nog steeds hetzelfde). Plus vaak waren de consulsverkiezingen ook geteistert door omkoperij.

Oorspronkelijk waren het enkel de patriciers (de hoge adel) die konden kandideren voor die ambten. Ten gevolge van sociale strijd in de 5de en 4de eeuw voor Chr. slaagden de rijke pebejers er in om ook die mandaten te openen voor hen. Die rijke plebejers gingen op hun beurt hun rechten beschermen ten opzichte van nieuwelingen en gingen allianties vormen met de patriciers. Zo ontstond een kaste van een twintigtal families die de facto de macht in handen hadden en de consuls leverden. Als men naar de fasti consulares uit de Republikeinse tijd kijkt dan ziet men vaak dezelfde familienamen (de Fabii, Valerii, Cornelii, Claudii, Servilii, Sempronii, Licinii, enz.). Je ziet sommige families ook verdwijnen, soms tijdelijk (de Julii hadden tussen het einde van de vierde eeuw en het begin van de eerste eeuw voor christus geen consuls, de eerste Iulii die weer consul werd was de oom van Julius Caesar, namelijk Sextus Julius Caesar in 91 v. Chr.) soms definitief (bijv. de patricische Potitii). De reden hiervoor is voornamelijk verarming (waardoor men niet langer het geld had om campagne te voeren voor de hogere ambten en men zich tevreden diende te stellen met backbench senator te zijn) of uitsterving (de Potitii). De Iulii Caesares slaagden er slechts in uit hun "armoede" te ontsnappen doordat de tante van Julius Caesar trouwde met de puissant rijke Gaius Marius en er zo geld in de familie kwam dat de vader en ooms van Caesar de kans gaf carrieres uit te bouwen.

Republic is a form of government in which the power is in hands of the public. The electoral monarchy is the order of election, the nature of candidate qualifications, and the electors vary from case to case.

Mooie definites maar in de praktijk was ook menig republiek (de Romeinse al helemaal) zeer selectief met zijn kiesrecht.

The UK, as an example, is both a constitutional monarchy and a hereditary monarchy.