Het Grote Neoliberale Sprookjesboek
 

De bedoeling van dit topic is om tot een lijst van neoliberale sprookjes te komen. Een lijst van valse voorstellingen en eigenlijk misleidende begrippen en duidingen die vaak kritiekloos worden overgenomen en zo het gewenste effect sorteren, nl. het overnemen van het neoliberale denkraam. Vaak klinken ze logisch, of vinden we ze vanzelfsprekend, maar blijken ze bij nadere beschouwing onjuist of compleet onzinnig.

Zo hoop ik dat we op een paar weken tijd een tamelijk volledige lijst hebben van de belangrijkste neoliberale sprookjes die worden geloofd.

Daartoe de volgende praktische richtlijnen voor dit topic:

- Probeer het sprookje helder en bondig te formuleren, en vertel erbij wat er niet aan klopt.
- Het sprookjesgehalte en waarheidsgehalte staat uiteraard ter discussie, het is juist de bedoeling dat via discussie een sprookje als zodanig wordt geidentificeerd. Waarheden horen niet in de lijst.
- Voor overzichtelijkheid, onderscheid het nieuw ingebrachte sprookje van discussie, en aangezien het een lijst wordt, nummer het in volgorde van inbreng.
-Illustreren met afbeeldingen en cartoons mag, maar vergeet niet het sprookje zelf helder neer te zetten.
- Neoliberalen, zelfverklaarde libertariërs, libertijnen en andere onrijpe geesten zijn uiteraard welkom om een bijdrage te leveren. Maar het gaat wel om een bijdrage aan die lijst of de zuiverheid daarvan te leveren, niet om de zoektocht naar je eigen identiteit.
- Het gaat zowel om nationale als om internationale sprookjes.
- Een artikel of citaat van iemand met daarin of gebaseerd op zo'n sprookje is welkom, maar vertel wel even hoe het sprookje volgens jou luidt.

Ik begin met de eerste 5, maar reken erop dat dit minder dan 10% is van de uiteindelijke lijst en ik weet er zelf ook alvast meer. De nummering is niet in volgorde van belangrijkheid, ook de kleine leugentjes tellen.

Neoliberale sprookjes:

No1: Welvaart = Economie = economische groei = groei BNP

"Het gaat goed met onze economie" betekent meestal dat de economie flink groeit. Economie is echter veel meer, economie gaat over alles wat schaars is. Vrije tijd bijvoorbeeld, of zekerheid, als het BNP groeit maar iedereen zich het schompes werkt dan kun je afvragen of de welvaart erop vooruit gaat. Neoliberalen willen dat we allemaal harder werken voor hun geld, dus dat idee willen ze graag verdringen. Het is geen onschuldige afkorting.

No 2: Bedrijven doen iets altijd efficiënter dan dat een overheid dat kan en daarom moet er geprivatiseerd worden.

Onzin, bedrijven hebben over het algemeen een sterkere prikkel om efficiënt te werken dan overheidsinstellingen. Maar bedrijven zijn slechts efficiënt in één ding en dat is geld verdienen. Of ze dan daarmee ook efficiënt zijn in die voormalig overheidstaak is een hele andere vraag, en als het zo is dan is dat tamelijk toevallig. Zo is de drinkwatervoorziening door overheden veel efficienter dan die door Spa, Sourcy en Evian, maar die zijn dan ook efficient in het verdienen van geld en de drinkwatervoorziening is hun doel helemaal niet. De papierwinkel waarmee zorgverzekeraars ons, zichzelf en zorgverleners opzadelen kan bezwaarlijk efficiënt genoemd worden en kan gemist worden als er geen geld verdiend hoefde te worden aan de zorg.

No 3: Het is belangrijk wat de beurskoersen doen.

Nee, dat is het niet. We krijgen dagelijks het beursnieuws opgelepeld alsof het dat wel is, maar er zijn nog maar heel weinig mensen die weten wat een aandeel is. Je legt geld in zodat er een onderneming gestart kan worden, en die gaat dan winst opleveren en daar krijg je een deel van, dividend heet dat. Dat aandeel kun je dan verkopen als je geen geduld hebt om op dat dividend te wachten. De koers anticipeert op toekomstig dividend. Maar hoe vaak dat aandeel ook van hand tot hand gaat, het bedrijf heeft zijn geld van de eerste aandeelhouder gekregen en dat was het dan. Voor wat het bedrijf produceert en voor hoeveel die dat verkoopt is het niet van belang, het is alleen van belang voor de handelaars zelf.

Het is net zo min belangrijk als een thermometer belangrijk is voor de kamertemperatuur of de weddenschappen voor het verloop van een paardenrace. Alleen als een onderneming nieuw kapitaal wil ophalen voor investeringen is het belangrijk. Doen alsof het belangrijk is en het daar gebeurt is zelfpromotie van een clubje mensen die zelf totaal geen bijdrage leveren aan de welvaartsgroei en alleen maar profiteren van andermans inspanningen daartoe.

No 4: Er is een tegenstelling tussen de overheid die van alles wil regelen en de vrije markt die gewoon zijn gang moet en wil gaan.

Dat is een valse tegenstelling. De vrije markt hangt van overheidsingrepen aan elkaar. Zo regelt de overheid bijvoorbeeld ook dat aandeelhouders van banken niet aansprakelijk zijn voor de schulden die zo'n bank maakt. Als ze dat wel zouden zijn dan hadden banken geen staatssteun hoeven hebben, maar waren er veel deurwaarders bij aandeelhouders thuis langsgekomen, en bovendien waren die banken dan veel voorzichtiger geweest.

No 5. Een groeiende en grote financiele sector is goed voor de economie.

Nee, de financiele sector heeft een functie en dat is de allocatie van kapitaal. Zorgen dat geld van mensen die over hebben terecht komt bij mensen die tekort hebben. Die bemiddeling mag wat kosten, maar rechtvaardigt geen miljardenindustrie. De financiele sector kan immers zelf niet bijdragen aan de welvaartsgroei anders dan door arbeid van het nodige kapitaal voorzien zodat de arbeidsproductiviteit omhoog gaat.

Het geld wat er door financiele dienstverleners verdiend wordt moet uitiendelijk opgebracht worden met werk buiten die sector. De financiele sector is een dikke vette parasiet geworden die ons met enthousiasme kan uitvreten omdat we hem niet wegkrijgen. Alleen maar omdat we niet zonder de allocatie van kapitaal kunnen moeten we hen toestaan veel meer af te romen dan een eerlijke vergoeding voor hun dienst bestaande in kapitaalallocatie.

Er zijn er nog veel meer, en ik ben zelf ook nog lang niet klaar. Game on.

Volgens mij klopt nr. 3 niet. Zoals ik het begrepen heb moet de waarde van het aandeel aangepast worden in de boeken. Om de hoeveel tijd zal wel iets arbitrair zijn. Als het aandeel het dus slecht doet op de beurs zakt het eigen kapitaal en kan het bedrijf in moeilijkheden komen omdat de banken die leningen gegeven hebben dat met lede ogen aanzien en boter bij de vis gaan mogen vragen.

Er is berekend dat in een productprijs 40 % rente zit. Wanneer je dus iets koopt, gaat er 21% btw naar de staat en 40 % rente naar het kapitaal. De rest gaat naar de arbeid van werkgevers, werknemers en grondstoffen.

Ik heb laatst een boek gelezen waarin voorbeelden stonden van jaren waarin multinationals meer dividend uitkeerden dan ze betaalden aan arbeidskosten ...

"Neoliberalen zijn voorstanders van een vrije markt en vrije concurrentie" vind ik een mooi sprookje.

Allee lap, hier gaan we weer.

Dat je neoliberalisme en libertarisme door elkaar haalt, kan ik nog een beetje begrijpen. Dat is zoals fascisme en democratisch-socialisme door elkaar halen. Veel hebben ze niet met elkaar te maken, maar het zijn ten minste twee politieke ideologïen.

Dat je daar echter libertinisme bij betrekt, toont aan dat we jouw kennis over de politiek (specifiek neoliberalisme in relatie tot libertarisme en libertinisme) niet al te serieus moeten nemen. Ik heb zelfs geen zin meer om het verschil uit te leggen, zoek het zelf op.
Hint: je vind het onder filosofie, NIET onder politiek!

Kunnen we ook een lijstje met links sprookjes maken? Een aanzet kan bijvoorbeeld zijn:

Sprookje nr1:
De mening van links over wat zij neoliberalisme noemen is coherent, en in waarheid gegrond, en bestaat niet voor het grootste deel uit sprookjes...

Kan je mij eens een voorbeeld geven van een "neoliberaal" die dit beweerd heeft?

Aha!

Al een hele poos vraag ik of men mij eens een voorbeeld kan geven van een bedrijf dat meer dividenden uitkeert dan het aan arbeidskosten betaalt. Bij deze verwacht ik dat je nu dus prompt mij een paar namen geeft.

Ik denk dat je niet goed begrijpt wat "geld verdienen" om macro economisch vlak precies als consequenties heeft, en wat de gevolgen zijn als bedrijven opeens dat niet meer hoeven te doen.

En als je denkt dat overheidsbedrijven ons niet met een nodeloze papierwinkel gaan opzadelen dan ben je wel erg naïef.

Op zich zijn sprookjes ook niet voorbehouden aan neoliberalen. Als links het bv. over "eerlijk delen" heeft dan bedoelen ze eigenlijk ook "gelijker delen". Maar of gelijker ook eerlijker is juist een punt van discussie wat ze zo buiten het denkraam plaatsen.

Alleen zijn het volgens mij niet van die stiekeme sluipende verdraaiingen in zulke hoeveelheden als bij de neoliberale newspeak.

De meeste "verdraaiingen" die links in het neoliberale discours waarneemt zijn enkel maar binnen een links denkraam verdraaiingen. En dus gaat het hier eigenlijk gewoon om meningen, om een oordeel gebaseerd op een ander wereldbeeld, een andere waardeschaal. En een fikse dosis onwetendheid en naïviteit natuurlijk.
En dan zijn die "neoliberale sprookjes" natuurlijk geen sprookjes, maar gewoon dingen die niet begrepen worden.
Op die manier is links eigenlijk een religie. Wat we niet begrijpen verklaren we op basis van sprookjes...

Shell in 2009 : 19.1 miljard $ voor aandeelhouders, 10.6 miljard $ personeelskosten (topmanagement inbegrepen)
HSBC in 2010 : 20.5 miljard $ voor aandeelhouders, 18.5 miljard $ personeelskosten

bron : geld komt uit het niets - ad broere - blz.29-30

mijn eten verbrand godvermiljaar

Dat maakt niet zoveel uit, ik vind dat ze allemaal wel min of meer in hetzelfde hokje thuishoren : figuren die hun puberale 'ik kan het wel alleen'-fase tot ideologie hebben verheven of anderzins een diep verlangen koesteren om in een emmer te schijten terwijl ze in de strontlucht van hun emmerloze buurman zitten.

Marquis de Sade, John Locke, Margaret Thatcher, zelfde hokje volgens jou...

Dat maakt dus wel uit.

De Sade en Thatcher in eenzelfde hokje. Dat had ik willen zien :D

Best wel ja :-D

Het aandeel en het verhandelen van een aandeel is wel onderdeel van het probleem omdat het dus in de weg staat aan het voelen. Het is een hele effectieve pijnstiller voor hen die fouten maken want ze zijn alleen hun inleg kwijt en als je al veel geld hebt heb je dat gespreid en wordt daarvoor wel door de overige beleggingen gecompenseerd. Die leren dus niet veel en meestal helemaal niks.

Integendeel. De neoliberalen willen juist dat het politieke spel gespeeld wordt binnen hun neoliberale kader, ik wil ze in het politieke spel betrekken met hun kader erbij. Maar dan komt hun kader dus ter discussie, en daar proberen ze zich aan te onttrekken door het zicht op het kader te ontnemen.