| quercus |
26 juni 2013 17:29 |
Computers en het krimpend menselijk geheugen
In Knack van deze week een interessant artikel omtrent een interview met een Duitse psychiater: Manfred Spitzer
Citaat:
U richt uw pijlen niet alleen op computers, maar op alle digitale media en ook op de tv: al die bewegende beelden zorgen er volgens u voor dat het geheugen van jonge mensen verschrompelt.
Manfred Spitzer: Met de auto ben je sneller van je huis tot bij de bakker dan met de benenwagen. Je auto neemt alle werk van je benen over, waardoor ze op langere termijn verzwakken. We zijn het er allemaal over eens dat ons zittende arbeidsleven niet gezond is, en proberen voor tegenwicht te zorgen door in onze vrije tijd te joggen, te fitnessen of te fietsen. Wel, net zoals de motor van een auto het werk van onze beenspieren overneemt, neemt informatietechnologie het werk over dat ons brein eigenlijk zou moeten doen. Computers zijn dus totaal ongeschikt om onze hersenen te trainen en deugen zeker niet als opvoedkundig instrument: het is zelfs misdadig om ze in te zetten op het moment dat hersenen in volle ontwikkeling en training zijn. Wie altijd een rekenmachine gebruikt om sommen, producten of delingen te maken, leert nooit zelf rekenen.
Niet alle activiteiten op een computer zijn toch even afstompend? Is er dan zó’n groot verschil tussen teksten met een tekstverwerker schrijven of met een pen?
Spitzer: Daar bestaat veel onderzoek over: door met de pen te schrijven, zul je de dingen die je opschrijft beter herinneren. Het is een slecht idee om jonge schoolkinderen te leren typen; alleen door met een pen op papier te schrijven, leren we memoriseren. De meeste staten van de VS hebben pen en papier geschrapt van het leerplan van de lagere school. Tegen het einde van het vierde leerjaar moeten de kinderen met tien vingers kunnen typen. Jonge Amerikanen leren dus een eeuwenoude techniek af om hun geheugen te trainen.
Een iPad in de eerste graad is uit den boze, net als een e-reader. Natuurlijk kun je een roman evengoed op een e-reader lezen als op papier. Maar het gaat mis zodra die e-reader wifi heeft en online kan, want dan kun je videofragmentjes bekijken en van de ene op de andere hyperlink klikken die je van de ene website naar de andere voert. Surfen en klikken dragen niets bij aan het leerproces van kinderen, lezen wel. Het leereffect van een lesboek zakt in als een soufflé zodra het ‘besmet’ is met digitale media.
Is ‘digitale dementie’ omkeerbaar?
Spitzer: Herstel is altijd mogelijk, maar het wordt toch bijzonder moeilijk als je op jeugdige leeftijd al een flink deel van je ontwikkeling gemist hebt. De hersenen blijven kwetsbaar tot ongeveer het achttiende levensjaar. Wie van zijn peutertijd tot het einde van zijn middelbare school door overmatig computergebruik een zware achterstand opliep, zal heel hard moeten werken om dat weer goed te maken. Als ouder wil je je kind zoiets toch niet aandoen? Als je kleine kinderen hebt, is het toch verstandiger om geen risico te nemen en de pc te bannen? Ik weet dat het niet simpel is, want computers lijken het alfa en omega. We zijn er allemaal gek van en horen ook overal alleen maar over de zegeningen van het digitale tijdperk. Daar zullen we over een paar jaar veel spijt van krijgen, als duidelijk wordt hoe groot de schade aan het brein van de volgende generatie is.
Jan Stevens
Het volledige interview met Manfred Spitzer leest u deze week in Knack.
|
Persoonlijk ben ik er evenzeer van overtuigd dat het extreem vroeg inschakelen van computers in het onderwijs meer nadelen dan voordelen heeft.
Het begon reeds ettelijke decennia terug met het gebruik van kleine rekenmachientjes. Ik heb zelf kunnen vaststellen dat na enkele jaren studenten niet meer in staat waren elementaire rekenkundige bewerkingen en rekenkundige redeneringen te maken. Eenvoudige bewerkingen waarbij diende omgegaan te worden met begrippen, zoals "percenten onder het honderd" of "percenten boven het honderd" ging bij sommigen echt niet meer. Dat falen in het redeneervermogen én in het geheugen kwam ook tot uiting in het accountancy-onderwijs.
Het vermaledijde ras der "pedagogen" poogt ons dan te sussen door het verhaaltje dat een bagage parate kennis niet hoeft. Dat het volstaat dat studenten "weten waar ze iets kunnen vinden". Dit is complete onzin. In elk vakgebied moet je over een zeker quantum parate kennis beschikken, óók in exacte vakken zoals wiskunde. Het geheugen is een onmisbaar werkinstrument en dient zo goed mogelijk ontwikkeld te worden. U volledig op de computer verlaten maakt van de hedendaagse mens een hulpeloos wezen wanneer door omstandigheden de computer er niet meer is.
In zogezegd "achtergebleven" samenlevingen valt het ethnologen op hoezeer die "primitieve" mensen over een fenomenaal geheugen beschikken. |
