Genadeloze kritiek over berichtgeving over Michael Moore
 

Cyclopen
Auteur: Jan Kuitenbrouwer
Bron: HP/De Tijd, 20 augustus 2004


Wilt u een journalistiek boek schrijven, maar ziet u op tegen de research? Maak een film!

NRC-lezers die inderdaad de nuance zoeken, hebben er even op moeten wachten, maar afgelopen zaterdag viel dan eindelijk ook in NRC Handelsblad iets te lezen over de driekwart leugens en halve waarheden in Fahrenheit 9/11, een stuk dat waarschijnlijk nooit verschenen was als Joost Niemöller een maand geleden in HP/De Tijd niet begonnen was met het scheiden van feit en fictie in Michael Moore's succesvolle cine-pamflet.

Tot dan toe was het in de NRC-kolommen niets dan bijval en applaus. Filmrecensent Dana Linssen sprak van 'de must see van deze zomer', suggereerde dat Moore 'het grootste montagegenie sinds Sergej Eisenstein en Lev Koelezjov' is en prees hem omdat hij 'erin geslaagd is een boodschap de bioscoop in te krijgen die in de VS meestal de kranten of de tv-zenders nog niet eens haalt'. (Onzin, dat laatste, maar dit terzijde.) Amerika-correspondent Marc Chavannes berichtte haast smalend over de verontwaardiging die de film bij Republikeinen wekt en schreef nagenoeg niets over de inhoud (al staat die in de VS al van meet af aan ter discussie) en columnist Sjoerd de Jong kaatst de bal bij voorbaat terug door te stellen dat Moore 'de waarheid liegt', net als Bush en Blair, en hem dus weinig te verwijten valt. (Vervang het woord 'waarheid' voor het gemak door 'mijn mening'.)

Van een krant die op die manier tekortschiet, mag je een ruimhartige rechtzetting verwachten, prominent gebracht en van een vooraanstaand NRC-medewerker, maar het stuk stond wat weggedrukt in de weekendbijlage en was afkomstig van een mij onbekende bureauredacteur. (Vakantietijd? Kat-van-huis-muis-op-tafel?)

De Volkskrant, die Fahrenheit 9/11 ook voor zoete koek slikte, heeft zelfs een dergelijke herstelactie niet kunnen opbrengen. Over de voors en tegens van zongedroogde tomaten of de laatste schaamhaarmode kun je in die krant tegenwoordig alles lezen, maar voor een serieuze analyse van de best bekeken documentaire ooit, de film die mogelijk gaat beslissen over de herverkiezing van George Bush, ontbreekt kennelijk de mankracht.

Wel was er een columnist die op Niemöllers stuk reageerde, maar hij speelde zo doorzichtig op de man dat hij eigenlijk alleen maar illustreerde dat de feiten ook hem, zoals zoveel brave Bush-haters, geen bal interesseren. Kennelijk is het in bescherming nemen van Moore belangrijker.

De kracht waarmee de rode loper voor Moore wordt uitgerold, is ongetwijfeld ideologisch geïnspireerd, maar er is nog iets anders aan de hand. Toen ik enige tijd geleden een aantal stukken schreef over de privatisering van de Nederlandse filmkeuring, werd daar op de filmredacties van de Nederlandse media hoofdschuddend op gereageerd. Ik had er niets van begrepen, dat was wel duidelijk. Eén filmjournalist was zo dapper me op te bellen om het me allemaal eens uit te leggen. Wat volgde, was dezelfde PvdA-spin die ik al tien keer gehoord had en die voor het overgrote deel uit onzin bestaat. Enig eigen onderzoek bleek hij nooit te hebben gedaan. "Goh ja," sprak hij een uur later bedremmeld, "als het zó zit..."

Met de berichtgeving over Super Size Me, een documentaire over de gevaren van de junkfoodcultuur, zie je hetzelfde. Stijl, toon, vorm, overtuigingskracht, vermaakswaarde, er wordt over geschreven alsof het om een fictieproduct gaat. De vraag of de gepresenteerde informatie wel juist is, lijken de besprekers niet als relevant te beschouwen. Dat vraag je bij de nieuwe Schwarzenegger toch ook niet? Filmjournalisten zijn bezig met het medium film; als het gaat om George Bush of McDonald's zijn het gewoon weldenkende (lees: half-geïnformeerde) burgers als iedereen.

In de Volkskrant van 12 augustus had filmredacteur Ronald Ockhuysen een interview met Morgan Spurlock, de regisseur van Super Size Me, waarin letterlijk niet één kritische vraag wordt gesteld! Een journalist van het Algemeen Dagblad, Wim Meij, heeft inmiddels aangetoond dat je van een junkfooddieet ook gezonder kunt worden (hij viel af, zijn bloeddruk daalde, et cetera) – niets erover! De filmer wordt met Michael Moore vergeleken, het succes van zijn film wordt breed uitgemeten, de ontstaansgeschiedenis wordt nog maar eens opgerakeld, vrijwel alles komt aan bod (hoe vaak het elders ook al verteld is) behalve de inhoud. Als Morgan Spurlock overal van die journalistieke een-ogen voor zijn neus krijgt, is hij een bofkont, en begrijpen wij misschien meteen iets beter hoe zijn film zo'n hit heeft kunnen worden. Wilt u een journalistiek boek schrijven, maar ziet u op tegen de research? Maak een film!

Het bespreken van films als Super Size Me en Fahrenheit 9/11 overlaten aan filmrecensenten is zoiets als een Joop den Uyl-biografie laten recenseren door een literair criticus in plaats van door een Joop den Uyl-kenner. Er zitten misschien wel interessante cinematografische aspecten aan Fahrenheit 9/11, maar waar het natuurlijk vooral om gaat, is de inhoud.

Non-fictiefilms zouden, net als non-fictieboeken, misschien beter gerecenseerd kunnen worden door mensen die verstand van het onderwerp hebben dan door cinefielen die op zoek zijn naar Koelezjov of Eisenstein.

Zie ook:

Michael's waanwereld
www.fortuynpolitiek.nl/topic.asp?TOPIC_ID=6252

Geen nood hoor, Rechtsliberaal:

Als je het boek achter de film wil lezen: http://houseofbush.com/index.php

Daar zijn ze weer over Michael Moore "de LEUGENAAR !!!"

Waarom gaan ze dan niet gewoon na waar de leugens allemaal zitten. Doen ze niet. En degenen die dat wel gedaan hebben kwamen af met een pietluttig detail hier of daar en eigenlijk vooral met het bezwaar dat Moore beelden toont die ze niet willen zien. Ze verwijten hem dat hij beelden achter elkaar plaatst zodanig dat het de mensen beïnvloedt.

Waarom denken ze eens niet na over de gore leugens van Bush, Blair, Tenet, Rumsfeld en al degenen die de massamoord hebben georganiseerd zogenaamd in naam van een rechtvaardigere en veiligere wereld? Alsof de Bush administratie geen beelden liet zien die de mensen heeft beïnvloed om ten strijde trekken. En de holle retoriek over het terrorisme, terwijl ze zelf volgens het officiële verhaal tot over hun oren schuldig zijn aan "intelligence failure". Met 911 als een gigantische flater hadden ze allemaal moeten aftreden. Niks van. Iedereen promotie,... tot het scheef begon te lopen in Irak.

Ik heb Fahrenheit 9/11 gisteren gaan zien, en ik moet zeggen dat ik Michael Moore niet kan beschuldigen van enige leugens of oneerlijkheid. Ik vond zijn analyse juist zeer scherp, kritisch en geloofwaardig. En dat zeg ik als recht-liberaal, die zulke uitwassen niet zie als rechts-liberalisme, maar als uitwassen van de neoconservatieven.

1 leugen alvast, Michael Moore vertelt dat de Bin Laden familie uit de VS is getransporteert (zonder controle) terwijl al de rest van Amerika vast zat.

Blijkt achteraf niet waar te zijn en er is klacht ingediend tegen Michael Moore voor een morele schadevergoeding.

Hiernaast hebben verschillende kritici al die film afgedaan als inhoudelijk waardeloos. De film gebruikt echter elke kneep in de propaganda.

Trouwens, wat is het nu eigenlijk?

Iedere linkse beweerd dat Bush een aap is, dat hij dom is.... Maar Michael Moore beweerd net dat hij sluw is, superslim, maar met andere interesses dan voor het Amerikaanse volk.

Weet je wilt éh

Waarom precies? Wat is die kritiek dan?

Propagandafilms gaan er nog altijd in als zoete broodjes bij de linkse would-be idealisten. Meer valt er over deze film niet te zeggen.

Hoe zouden ze reageren als ze een film maken over Rwanda of Soudan, waar door niets te doen zich zeer grote dramas afspelen of afgespeeld hebben. Waarschijnlijk het linkse ideaal toepassen : de ogen sluiten voor problemen en ze bestaan niet meer maar wel zeer veel kritiek hebben op iemand die toch iets probeert te doen.

Ik ben rechts-liberaal, en ik vrees dat dit antwoord niet volstaat.

IK HEB DIT MEER DAN EEN MAAND GELEDEN AL GEMELD!!!!! Maar niemand wou mij geloven hé.

T'is al 2 maand geleden zelfs
http://forum.politics.be/showthread....7&page=4&pp=20

En indien Seba hier nog ergens rondhangt... nu kun je alles klaar en duidelijk vinden wat je vroeg aan mij é.

Voornamelijk omdat de film suggestief is.

Bijvoorbeeld alsof Amerika half bestuurd zou worden Saudië Arabië. In de film willen ze dat nog eens "extra" aantonen door even te filmen voor de Saudische ambassade waarop security hen begint lastig te vallen. Alsof zoeits iets bewijst. Misschien moet Moore maar eens proberen een andere ambassade te filmen in eender welk land. Ben benieuwd hoe lang hij ongestoord bezig zal zijn.

Het financiële belang van Nederland & Luxemburg in België is zonder twijfel enorm. Onze economische BENELUX samenwerking gaat jaren en jaren terug. Worden wij daarom gecontroleerd door die landen? Volgens Moore alvast wel.

Bij de aanvallen op de WTC torens zat Bush in een kleuterschool. Moore laat uitschijnen alsof Bush uit incompetentie bleef zitten. Hij staat er totaal niet bij stil dat op dat moment het toch al te laat was eender welke presedentiële actie te ondernemen (bijvoorbeeld toestaan de gekaapte vliegtuigen neer te schieten). Het zou alleen maar die kleuters de stuipen op het lijf gejaagd hebben.

En die ongeloofelijke "corporate" zever. Kerry heeft exact dezelfde corporate betrekkingen. Net als de Clintons. Objectiviteit zou vereisten dat Moore ze allebei zou onderzoeken, aannemend dat men de invloed van de bedrijven in de politiek aan de kaak wilt stellen. Dat doet Moore echter niet. Hij specifieert specifiek Bush, maar zwijgt in alle talen over de Clintons, of de Kerry's. Deze laatste is immers, net als Bush, ongeloofelijk steenrijk.

Enz. enz.

Die indruk heb ik niet gekregen.

Die conclusie heb ik zeker niet getrokken.

Ach, dat stukje. Dat is betwistbaar. Maar je moet toch toegeven dat het op zijn zachtst gezegd vreemd is dat ie bleef zitten, presidentiële actie of niet. Hij kon de kleuters toch verlaten zonder te zeggen dat er stoute meneren brave Amerikanen aan het pijn doen waren?

Dat is ook niet relevant. Moest Kerry of Gore president zijn en zich gedragen als Bush nu (and they probably would), dan zou hij ook die betrekkingen aanhalen. Dan zou jij ook reageren met dat Bush er ook heeft. Maar Bush is dan wel geen president van het machtigste land ter wereld.

Al bij al zwakke tegenwerpingen, die eigenlijk niet veel afdoen aan de kern van de boodschap.

Die hele film staat vol met dat. Ik noem dat geen film, maar een propagandawerk. Concreet bewijs????? Neen, dat levert Moore niet. Enkel verdachtmakingen en wilde fantasieën.

Dat u misschien die conclusies niet heeft getrokken kan misschien wel zijn, maar ik trok die conclusies alvast wel en dat was uiteraard ook de bedoeling van Moore. En kennelijk ben ik niet de enige, vandaar de klacht van de Saudiës tegen deze "film"-producer.

En dat corporate gedoe is volgens mij wel relevant vermits een flinke portie van z'n film gewijd is aan de Carlyle-groep, de vroegere bedrijven van Bush, de betrekkingen van Cheney, zelfs de corporate dealings van Pa Bush.

Misschien, maar in deze film is hij alvast doodstil over Kerry, die zeker niet moet onderdoen voor Bush. En dat alleen al bewijst dat Moore andere bedoelingen heeft dan het Amerikaanse volk te informeren over de gang van zaken in de politiek. Een objectief persoon zou de inmenging van de industrie aanklagen, een subjectief persoon specifiek het verband van Bush met de industrie (in plaats van andersom)

Eigenlijk is Moore dus nog niet kritisch genoeg? :)

Zelfs al was hij dubbel zo kritisch als hij nu is... 2 maal 0 is nog altijd 0

Welke argumenten uit Moore's "doku-film" zijn nu al als leugenachtig ontkracht?????

Aha, jij weet dat zo goed wat die wil zeg!

Vind je het vreemd?

Vandaag nog in de Metro gelezen dat 97% van de Vlamingen vindt dat ministers geen zakenbelangen mogen hebben (omtrent Verwilghen en zijn BAT). Mij ga je niet wijsmaken dat er maar 3% rechts-liberalen zijn in dit land, volgens mij zijn wij in de meerderheid.

Allez zeg...

Bush is momenteel president, en het is duidelijk dat Moore daar neit erg happig om is gezien de ravage ide Bush min of meer heeft aangericht. Het is dus helemaal niet "subjectief" om enkel Bush te belichten, Moore is evenzeer helemaal niet pro-Democratisch en nergens in de film wordt ook maar éénmaal gesuggereeerd dat men Democratisch moet stemmen. Wat Moore wel mooi blootlegt zijn de leugens, maar vooral de hypocrisie van personen als Bush (en belangrijke politici in het algemeen): enerzijds beweren dat Irak moest aangevallen worden omwille van Saddam (let ook op de bocht die Bush maakte nadat bleek dat er geen WMD's of band met terroristen was), terwijl hijzelf en z'n vader bevriend zijn met de leiders van Saudi-Arabië, een regime dat in talloze rapporten gemeld wordt als grove schender van mensenrechten en dictatuur...ook de gigantische propagandamachine wordt mooi ontmaskerd: Rumsfeld die dingen zegt als "precision weapons that are humane" terwijl er toch heel wat onschuldige burgerslachtoffersgevallen zijn, de beknotting van vrije pers, etc. etc.

je kan moore zeker verwijten dat hij de zaken "éénzijdig"é belicht: nergens wordt bv. één woord gerept over het regime van Saddam, maar hij legt toch vele pijnlijk waarheden bloot die je niet kan ontkennen...en ik spreek dan zelf als rechts-liberaal gematigd pro-Amerikaan