Voorstel: loonlastendaling als extra jobs gegarandeerd worden
 

Er worden af en toe erg straffe dingen beweerd. Eén van de straffe beweringen die ik wel eens hoor is dat lagere loonkosten voor honderdduizenden nieuwe jobs zouden zorgen. Tegenstanders van lagere loonkosten halen aan dat hier geen enkele zekerheid op bestaat.

Misschien moeten we het eens uittesten. Uittesten óf loonlastendaling voor veel nieuwe jobs zorgt en ook in welke mate dat klopt. Maar niet zonder garanties. Als de jobs niet komen, moet de maatregel terug afgeschaft worden.

Het concrete voorstel:

In een eerste jaar laten we de belastingen op arbeid met 3% dalen. Als er in het daarop volgende jaar minstens 100.000 jobs bijkomen, dan laten we de belastingen op arbeid 4% extra dalen. Een jaar later weer 100.000 jobs erbij, nog eens 5% extra van de loonlast eraf. Enzovoort. Wanneer de doelstelling van 100.000 jobs niet behaald wordt, dan bleek de vorige daling niet voldoende rendabel en wordt die ongedaan gemaakt. De belastingen die dan geldig zijn worden vanaf dan het vaste tarief.

Wie is voor? Wie is tegen? Beargumenteer.

Stel ik heb een bedrijf dat slechts 5 mensen nodig heeft, ik werk immers met heel geautomatiseerde omgevingen. De loonkost, die naar het onderhouden van de Belgische Keun, een leger fiscalisten en allerlei commissies gaat, zorgt ervoor dat ik mijn machinerie niet tijdig kan vervangen en dus draai ik een kleinere omzet. Doordat ik weinig winst maak kan ik niet investeren in betere machinerie.

Als de loonkost daalt, heb ik nog steeds niet nog meer mensen nodig dan de 5 onderhoudstechnici die instaan voor mijn productieproces. Wel kan ik investeren in betere machinerie en zo mijn productie opdrijven.

Misschien achteraf kies ik voor een uitbreiding waarbij ik extra onderhoudstechnici in dienst kan nemen. Daarvoor moet ik eerst geld heb om uit te breiden, he. Ik ga geen human-resourceswijf in dienst nemen, of een kuisvrouw als het bij ons met een gespecialiseerde kuisploeg moet worden gekuist.


Snap je het zowat, wat loonkost is?

O en je voorstel is speltheoretisch en economisch debiel.

Als ik niet kan investeren in een extra personeelslid, en ik moet ervan uitgaan dat alle andere bedrijven het al dan niet doen (100.000 extra werkplekken dus), dan neem ik aan dat zij het niet doen. Ik ga het dus ook niet doen, en zij gaan van hetzelfde uit en doen het niet.

Dit is niet anders dan een Prisoner's Dilemma uit de speltheorie. Daarbij, 3%, een technologische KMO met weinig personeel voelt daar weinig van.


Misschien eens beter over een basisinkomen nadenken dan de spavlus uit de hangen met allerlei straffe fiscale constructies die toch nooit zullen werken.

3% is een lachertje waarschijnlijk.
30% op zijn minst is nog maar pas een begin.

Je bedoelt dat je langer moet wachten alvorens te besluiten dat de loonkostdaling geen effect gehad heeft, aangezien een groot deel van die effecten ook pas later effect hebben?

Als je dat bedoelt. Die bedenking heb ik me ook al gemaakt. Dit kan eventueel opgelost worden door de eerste keer een jaar (of twee jaar) langer te wachten met de evaluatie van de effecten op de werkgelegenheid.

Ik vind het alleszins geen goed idee om zomaar cadeautjes uit te delen aan de bedrijven zonder garanties dat dit ook de rest van de bevolking ten goede komt. Het is ook maar een voorstel. Als anderen betere voorstellen hebben, zal ik die even graag steunen.

Werken aan een onvoorwaardelijk basisinkomen. Waarbij je dus het legertje fiscale ambtenaren en andere papiervreters niet meer nodig hebt om te bepalen wie wel en wie niet en wie hoeveel.

Face it: er gaan dankzij doorgedreven automatisering minder en minder jobs zijn. Binnen 15-20 jaar gaat de werkloosheid in een stijgende lijn. Niet iedereen kan "diensten" aanbieden.

Ben je bang dat de verhouding (extra werkgelegenheid)/(loonlastdaling) te laag is om 100.000 jobs op een jaar te halen met minder dan 30% loonlastdaling? Of hoe moet ik dat interpreteren?

Die 30% komt wel na een aantal jaar als er steeds 100.000 jobs bijkomen. Na 5 jaar is er 29% af als er in totaal 500.000 jobs bijkomen. Na 6 jaar zelfs 35%. Het hangt dus enkel af van de effectiviteit van loonlastendaling hoeveel loonlastdaling het veroorzaakt.

Ik vind dat je goede punten maakt, maar ik begrijp niet wat ze met het onderwerp te maken hebben. Ook ik denk dat automatisering ervoor gaat zorgen dat er minder werk is. Misschien moeten de illusies over een mogelijke toename in jobs bij een even grote werkweek eerst verdwijnen vooraleer beseft wordt dat in het beleid rekening gehouden moet worden met die (positieve!) effecten van automatisering?

Automatisering zal ervoor zorgen dat er minder werk is, dus hetgeen jij stelt is feitelijk zinloos omdat jij geen rekening houdt met het feit dat er niet noodzakelijk zoveel jobs bijkomen en dit zeker niet in stijgende lijn gaat zijn binnen 15 jaar.

Wat de werkweek betreft, dit is lastig omdat je met ongelijke zaken zit. Sommige knelpuntberoepen draaien makkelijk overuren in een week omdat hun expertise constant nodig is (en men kan niet meer mensen inzetten wegens expertiseredenen). Anderen kunnen gereduceer worden tot 12 uur werken per week en zo meer jobs bijkrijgen.

Er zijn nogal wat publicaties over loonkostelasticiteit. Die kunnen je misschien helpen om je vraagstelling bij te sturen. Je redeneert te lineair, en werkt maar met één variabele, een doelstelling van + 100.000 jobs. Ik vrees dat je zo niet tot conclusies kunt komen.
Denk je niet dat de vraag is : hoeveel % moet in een bepaalde economische sector de loonkost dalen opdat er x% extra werkgelegenheid zou door komen ?

Ja en neen. Neem nu een geldautomaat. Die vervangt bankloketten (en dus bankbedienden) om geld af te halen. Maar je moest eens weten hoeveel (gespecialiseerd) volk er nodig is om die geldautomaten aan te vullen met cash, te controleren en op te volgen, en te auditen op alle mogelijke fraude aanvallen of malfuncties. Evolutie van bankkaarten en nieuwe functies op de chip. Daar is heel wat mankracht voor vereist.

Zo'n automaat is waarschijnlijk zelfs duurder dan een bankbediende, maar is wel sneller (hangt er van af) en meer beschikbaar voor de klant.

Die test is niet nodig. Ze is namelijk al gedaan: in Duitsland. En het werkt er erg goed. De jeugdwerkloosheid is er een derde van die van België.

Voor de rest is garanties eisen zinloos: je moet een totaal-beleid voeren dat er voor zorgt dat er geïnvesteerd en geïnnoveerd wordt. Loonkostenverlaging, en dan speciaal voor lagergeschoolden, is daar een stukje van. Kijk: stel dat je 5 miljard loonkosten verminderd, maar dat dan compenseert door het onderwijs- en onderzoeksbudget te halveren, dan sta je op termijn ook nergens. Wat je nodig hebt is een zinvol totaalbeleid.

En ik beweer daarbij dat eerst bewezen moet worden dat loonlastendaling daar niets aan kan veranderen vooraleer ook aandacht gegeven wordt aan andere factoren zoals automatisering. Over het algemeen ben ik optimistisch ingesteld, maar ik denk niet dat het mogelijk is om nog veel nuttige -belangrijke nuance, want de overheid werk laten bijmaken kan iedereen- werkgelegenheid bij te maken zonder de werkweek (gemiddeld) in te korten.

In knelpuntberoepen moeten lange werkweken inderdaad gestimuleerd blijven worden. Ook die kwestie is niet zwart-wit. Bij andere beroepen zouden de werkweken korter moeten worden als we iedereen zijn bijdrage willen laten doen als alternatief voor wederzijdse jaloezie tussen werkenden en werklozen.

Bewijzen? Het feit dat automatisatie meer en meer personeelstaken kan overnemen bewijst het gestelde.

Als wij nu eens:

- elke winkel(keten) autonoom laten beslissen, of deze op zondag de deuren wenst open te houden of niet.
- elke winkel(keten) autonoom laten beslissen, hoeveel uur per dag deze zijn deuren wenst open te houden.

Dit brengt op meer dan één vlak voordelen met zich mee.

1) Hoe meer openingsuren per week, hoe meer manuren, hoe meer personeel. [jobcreatie]
2) Hoe meer openingsuren per week, hoe meer spreiding in het verkeer [ecologisch voordeel]
3) Mogelijk meer consumptie, al zal de bestaande consumptie aldus meer gespreid worden.

De gekozen getallen zijn hoogstwaarschijnlijk niet perfect. Dat het verband niet echt lineair is, zover was ik al wel. Daarom dat ik voorstelde eerst 3% te laten dalen, dan 4% extra, 5% extra, ... in plaats van elke keer eenzelfde percentage. Maar, zeker, anderen zullen een veel verfijnder voorstel kunnen formuleren.

Waar het mij nu vooral om te doen is, is het principe dat achter het voorstel zit. Of er garanties moeten komen om zo'n een maatregel als loonlastenverlaging definitief te maken. Hoe die garanties er moeten uitzien, is werk voor experten.

In welke mate een theoretisch model klopt, kan enkel getoetst worden door middel van een praktisch experiment.

In theorie ben ik het zeker met jou eens. Ik vrees jammer genoeg dat we nog niet met veel overtuigd zijn.

En nogmaals:

Speltheorie.

Het is de verantwoordelijkheid van bedrijven om met elkaar af te spreken om allemaal extra personeel aan te nemen en niet af te wachten of de loonkostendaling weer verdwijnt of niet. Hun voordeel, hun verantwoordelijkheid. Unizo en Voka hebben werk.

Eens nieuwe werknemers met enige overschot rendabel worden, zal een werkgever deze winst trouwens niet laten liggen.

Dat is toch helemaal niet realistisch wat u zegt?
Totaal niet.
Werkgelegenheid creëren is niet hetzelfde als voor een zelfde hoeveelheid werk, meer mensen aannemen.
Werkgelegenheid creëren, is 'werk' creëren. Dat is een wezenlijk verschil.