Welvaartschauvinisten zijn ongelukkige zieligaards
Wie veel heeft, kan veel verliezen. Daarom zijn welvaartschauvinisten ongelukkige zieligaards die van alles dat "anders" is bang zijn. Velen van hen zijn depressief, zijn bang van vanalles en nog wat, of lopen met zelfmoordgedachten rond.
Citaat:
Omarm de immigrant
Van een hermetische democratie is nog niemand gelukkig geworden
De Standaard, 04/03/2014 | Bram Trachet
http://www.standaard.be/cnt/dmf20140303_01007493
Wie? Postdoctoraal onderzoeker verbonden aan de UGent, woont in Lausanne, waar hij werkt aan de universiteit.
Wat? Wie veel heeft, kan veel verliezen, daar weten de Zwitsers alles van. Nochtans kan ‘de Ander’ zelfs hen nog iets bijbrengen.
We kunnen wel boos zijn op de defensieve houding van de Zwitsers tegenover ‘de Ander’, en jaloers op hun democratie pur sang, heel gelukkig worden ze blijkbaar niet van al hun welvaart. Misschien moeten we die ‘Ander’ eens proberen in de armen te sluiten, stelt Bram Trachet voor. Benieuwd wat dat ons allemaal kan opbrengen.
The times they are a-changing. In het politieke opbod in de aanloop naar de Europese verkiezingen leggen nationalistische partijen in heel Europa – en dan vooral in die landen waar de economie nog enigszins draait – de nadruk op het gevaar van ‘de Ander’. De Ander die onze jobs komt afpakken, de Ander die er alleen op uit is te profiteren van de verzorgingsstaat waar we allemaal zo hard aan bijgedragen hebben.
Een anti-Europese wind waait door het oude continent, en het zijn niet de Grieken, noch de Engelsen of de Nederlanders, maar wel de Zwitsers die als eersten het zeil hebben gehesen. Zoals Geert van Istendael al aangaf (DS 28 februari), is deze beslissing er een van een directe democratie die in zowat al haar aspecten simpelweg superieur is aan het flauwe afkooksel waarmee wij ons in de rest van Europa moeten behelpen, en alleen al daarom dient ze gerespecteerd te worden. Maar ook Van Istendael zal ongetwijfeld uit de talloze recente verwijzingen naar de jaren 30 opgepikt hebben dat angst niet altijd de beste raadgever is, zelfs niet als die angst door de meerderheid van de bevolking gedeeld wordt. De belangrijkste les die wij hier moeten trekken uit de Zwitserse omvorming naar een hermetische confederatie ligt hem dan ook niet noodzakelijk in de kracht van de democratie, maar wel in het feit dat rijkdom en geluk uitermate relatieve begrippen zijn.
Zure Zwitsers
Ik beleef zelf al een jaar lang het voorrecht te mogen vertoeven in dit Europese Utopia. Vele van de magische recepten die ons aangereikt worden om het leven van de hardwerkende Vlaming in de nabije toekomst te verbeteren, zijn immers al lang dagelijkse kost in Zwitserland: een confederale staat met vergaande autonomie voor de deelstaten, strenge immigratiecriteria en een laag overheidsbeslag. En ja, het is een heel ander gevoel als je je op het eind van de maand meer zorgen moet maken over de creditrente op je spaarrekening dan de debetrente op je zichtrekening. Bovendien is het voor je geweten een pak makkelijker leven in een staat die lastige bedelaars en luizige daklozen naar het straatbeeld van de buurlanden laat verdringen.
Maar of de Zwitser ook echt beter af is dan de Vlaming? Als het bruto nationaal geluk kan worden afgemeten aan de zelfmoordcijfers (volgens de Oeso al sinds 1975 consequent hoger in Zwitserland dan in de omringende landen) alvast niet. De grondstroom van de samenleving, dat ongrijpbare eufemisme voor cafépraat, is hier zelfs nog tastbaarder verzuurd dan in Vlaanderen. Je leest het in de krant, je hoort het op de metro, je proeft het tijdens de koffiepauze, je voelt het aan de referendumresultaten: ook de Zwitser is bang van de Ander. Ondanks alle materiële, economische en gewetenstechnische welstand. Of misschien wel net daardoor. Want wie veel heeft, heeft veel te verliezen.
Onlangs lazen we nog een artikel waarin het effect van winst in de loterij op het stemgedrag werd onderzocht (DS 11 februari) . En o verrassing: lottowinnaars blijken zich een beetje als Zwitsers te gedragen (of is het omgekeerd?): hij rijker hoe conservatiever men stemt.
Heilige groei
Nochtans zitten al die bange nationalisten er niet zo heel ver af met hun analyse. Wie er de filosofie van Emmanuel Levinas op nagelezen heeft, weet het al langer dan vandaag: het geheim zit hem wel degelijk in de Ander. Alleen worden we pas echt gelukkig door met die Ander in interactie te gaan, door het gevoel goed te doen voor de mensen rondom ons en nuttig bij te dragen aan de gemeenschap waarin we leven.
De mens is intrinsiek een sociaal dier. Het probleem is net dat dat sociale instinct van jongs af aan getraind wordt om te passen in een economisch systeem waarin het ieder voor zich is om ons aller heilige mantra, de economische groei, te bewerkstelligen: collega’s zijn in eerste instantie concurrenten, buurlanden potentiele ondermijners van de eigen economie, uitgeputte grondstoffen een probleem dat de komende generaties wel zullen oplossen, immigranten profiteurs die onze welvaart komen inpikken.
Zolang we met z’n allen blijven meedraaien in een samenleving die eigenbelang als het hoogste goed ziet, zal zelfs de meest efficiënte organisatie van die maatschappij niets aan het onderliggende onbehagen kunnen veranderen. Dus misschien moeten we allemaal, in plaats van jaloers naar die welvarende Zwitsers te blijven staren, eens proberen om die dakloze Kosovaar op de stoep een kop soep of, godbetert, een job aan te bieden. U zal het zich niet beklagen. Misschien speelt zijn zoon op een dag wel de pannen van het dak voor uw nationale voetbaltrots.
|
|
