De mens als idee
 

De mens als idee.

In de roman La condition humaine laat André Malraux een van de jonge terroristen (Tjeng) verzuchten dat hij wordt gedreven door een idee dat hem is gaan beheersen. In de macht van dat idee voert hij zijn strijd voor het communisme en tegen de gevestigde orde en de bourgeoisie. Alles wat Tjeng doet of nalaat wordt bepaald door dit alles overheersende idee. De moord die Tjeng pleegt in het begin van het boek, zijn eerste moord, pleegt hij niet voor zichzelf maar voor het idee dat van hem bezit heeft genomen. Tjeng beseft dat hij gedwongen is een idee te verwezenlijken. Hij leeft voor een idee en hij is niets anders dan dat idee. Mij dunkt dat André Malraux hier een belangwekkende psychologische en filosofische observatie beschrijft.

Het boek bevat een groot aantal gesprekken en overdenkingen die deze observatie bevestigen en toelichten. Een aantal recensenten van het boek schijnt het te ontgaan dat ook de gewelddadige acties, die minutieus zijn beschreven, bepaald zijn door ideeën. De strijders van beide kanten laten zich leiden door ideeën die hen zijn aangereikt door hun ouders, hun leiders of hun kameraden. Tjeng ergert zich bijvoorbeeld aan tegenstanders EN medestanders die zich laten leiden door een principe (idee) van orde en gezag. Hij laat zich alleen leiden door zijn ratio dat hij in dienst stelt van het overheersende idee van de communistische revolutie in China en als een gerechtvaardigde strijd voor het verbeteren van het lot van de boeren. Hij werkt niet als een marionet in de handen van de Sovjets omdat hij geen vertrouwen heeft in hun leiderschap. Tjeng kan weinig kameraden overtuigen met zijn argumenten en dit versterkt nog eens zijn gevoel van eenzaamheid.

These 1: De (jonge) mens staat open voor de ideeën waarmee hij wordt geconfronteerd en die ideeën kunnen hem gaan beheersen zodat hij die ideeën gaat belichamen.

These 2: De krachtigste ideeën zijn gebaseerd op een bepaald idee van rechtvaardigheid.

These 3: Opportunisten schuwen ideeën, het zijn meelopers die zich laten leiden door zelfzucht en angst voor ongemakken.

Men hoeft geen politicus of terrorist te zijn om volkomen beheerst te worden door een idee. Iemand kan bijvoorbeeld beheerst worden door ambities zoals uit te blinken in een bepaalde sport, of om een bepaald beroep te gaan uitoefenen, of om kinderen te baren en groot te brengen, of om God te behagen. Daarnaast zijn er de vluchtige ideeën, zoals het verlangen naar een nieuwe auto of iets dergelijks, die iemand volkomen kunnen beheersen totdat zo een verlangen is vervuld of verruild voor een ander idee.

Als we stellen dat mensen in potentie gelijk zijn dan verschillen ze in hun beleving als individu door de ideeën die hen beheersen. Het Cartesiaanse adagium 'Ik denk dus ik besta' wordt geïndividualiseerd door de toevoeging 'en ik besta voor een idee'. Het idee behelst onze positie in ons wereldbeeld.

Het begrip wereldbeeld, wereldbeschouwing of maatschappijbeeld slaat op het algemene idee, dat de mensen hebben over de wereld, waarin we leven. Dit kan zijn het geheel aan op- en misvattingen omtrent het eigen bestaan van de mens, van de wereld en of van eventuele religieuze opvattingen kan hieronder worden gerekend. In de omgangstaal wordt er ook opvattingen over hoe de wereld zou moeten zijn mee bedoeld. http://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbeeld

Leven voor een realistisch idee vinden we zinvol, leven voor een waanidee of idee-fixe vinden we zinloos en tragisch.

These 3 lijkt me een vreemde tenzij ik het woord 'opportunisme' niet correct interpreteer. Blijkbaar klopt het wel ...

Het zien van opportuniteiten voor meer dan het eigenbelang, hoe noemt dat?

Noem het wijs.

Vandaag vraagt men in bedrijven mensen die opportuniteiten zien, op die manier wordt het steeds duidelijker waarom we in armoede leven, tegengesteld aan dat wat je 'wijs' zou kunnen noemen. Taal is de ziel der natie, zo men zegt.

Uw probleem is een kwestie van perspectief, niet van taal.

Dank voor mijn probleem, hoeveel perspectieven onderscheid je zo? Wanneer daagt bv het rechtvaardigheidsgevoel versus dat opportunisme (ic these 3) in het aangebrachte topic? Waar ligt het breekpunt tussen de egocentrische modus en de overstijging daarvan?

Je hebt zelf de link gegeven nochtans

Is het niet logisch dat iemand die slecht behandeld is door zijns gelijken geen geloof kan hechten aan hun ideeën en nog minder aan de ideeën van anderen? Zo iemand wordt toch gedwongen om als opportunist door het leven te gaan?

Zie je niet dat dit de simplistische nabootsing is van die 'zijns gelijken', logischerwijs ook 'opportunisten'. En zo kom je tot een wereld vol 'opportunisten', het resultaat is zichtbaar. Onderwijs is niet wijs.

U krijgt van mij een compliment voor deze gevolgtrekking.

Veel dank, heb je dan ook een antwoord op de vraag die eerder gesteld werd wat betreft dat 'opportunisme'?

@tandem
Bedoel je deze vragen?

Je weet ongetwijfeld dat de kwestie van armoede die je te berde bracht bezien kan worden vanuit vele perspectieven. Toen Jezus toeliet dat zijn voeten werden gezalfd met kostbare olie merkte iemand op dat met de prijs van de olie vele arme mensen geholpen hadden kunnen worden. Jezus antwoordde toen dat er altijd armen zullen zijn. Dus wat is wijsheid?

De discipelen die zagen dat de olie duur verkocht had kunnen worden en dat het geld aan de armen kon worden gegeven zagen een opportuniteit voorbij aan het eigenbelang (Mat. 26:9). Ze waren vervuld van het idee om de armen te helpen evenals de communisten vervuld waren van het idee om de arbeiders en boeren te helpen. Jezus was niet van dat idee vervuld. Hij geloofde niet dat armoede kon worden uitgebannen.

2200: blanken zijn uitgeroeid op onze apen planeet
 

namaste Tandem,

mbt je vraagje, hier ons antw:

1. Het korte termijn denken prevaleert hierbij, als opportunist die nu meteen ter plekke wil profiteren van de kansen en ervan wil genieten, ten koste van anderen.

2. de overlap van opportunist en psychopaat komt vaker voor.

3. Opportunisten zien alleen de momentopnames, ze kunnen niet strategisch doordenken om principieel te blijven of om op lange termijn iets aan te pakken.

misschien is opportunisme juist heel natuurlijk en biologisch super gezond, immers een leeuw die een ziek, zwak, pasgeboren veulentje ziet zal meteen aanvallen om snel lekker te kunnen eten en is een geboren opportunist maar dit is in zijn biotoop gewoon het allerbeste voor alle partijen. Een pasgeboren hertje, of schaapje die binnen vijf minuten na de geboorte niet kan wegrennen is verdoemd om vermoord te worden door hyena's en leeuwen en dat is goed voor alle partijen in de hele biotoop. zwakkeren dienen te sterven in een natuurlijke biotoop en de sterksten moeten overleven en zich voortplanten, desnoods ten koste van de zwaksten.

ja de hele natuur is opportunistisch en hierom is opportunisme super natuurlijk dus volkomen gezond.

mooie topic, ga zo door topic starter,

dewa en wieroe
hindoe fundamentalisten
planet of the intelligent hindu chimps

Bedankt, ook voor de mooie toelichting van jou.

Zoals CEO's psychopaten blijken te zijn? Volledig in lijn met het maatschappelijke systeem dat we met z'n allen steunen? Leuke wereld, cultiveer opportunisme en verbaas je vervolgens over de uitkomst, je kan er iedereen mee bezig houden, dat wel.

Voorts kan worden opgemerkt dat de leerlingen van Jezus hier een opportuniteit zagen die hen niets koste. Jezus zou volgens hen de zalving met olie moeten weigeren ten gunste van de armen. Zij veroordeelden het gedrag van Jezus. Hun rechtvaardigheidsgevoel werd geprikkeld terwijl Jezus niets had misdaan: hij had de armen toch niet bestolen?

De ideeënmens zet zijn eigen belangen op het spel ter wille van de ideeën van anderen. Vooral mensen met een gering gevoel van eigenwaarde zijn vatbaar voor radicale ideeën.

Hoe beschouw je 'radicaal' hier? Gaat een radicaal idee niet naar de bron van een probleem? Sommigen vertalen dit door anderen gewoon uit te roeien, ook 'opportunisme'?

Radicalen zijn niet bereid compromissen te sluiten met tegenstanders. Zij zullen geweld zullen gebruiken om hun doel te verwezenlijken omdat zij geloven dat zij onrecht moeten bestrijden en dat zij de zaken recht moeten zetten.