Drukazz |
24 januari 2015 16:42 |
Stuurloos Jemen op de rand van burgeroorlog
Jemen staat op de rand van burgeroorlog en totale ontbinding. Het land is stuurloos, te midden van toenemende religieuze spanning, een dreigende afscheiding van het zuiden en de opkomst van de gevaarlijkste Al Qaida-afdeling.
President Abed Rabbo Mansour Hadi trad donderdagavond laat af, nadat rebellen deze week zijn paleis hadden omsingeld en zijn huis hadden beschoten. Vlak daarvoor dienden de premier en diens hele kabinet hun ontslag in. 'Wij treden af zodat wij geen partij zijn in wat er gaat gebeuren', schreef premier Khaled Bahah in zijn ontslagbrief. De politie houdt zich stil, het leger is van de straat, de checkpoints in Sanaa worden bemand door de nieuwe machthebbers.
De Houthi-rebellen die Hadi de afgelopen maanden belaagden, horen bij de sjiitische 'Zaydi'-minderheid. Zij willen meer rechten voor hun gemeenschap, ongeveer eenderde van de bevolking die vooral in het noorden woont. Afgelopen september namen zij de hoofdstad in. Na bemiddeling van de VN kwam er een wapenstilstand. De houthi's bleven in de hoofdstad, maar lieten regeringsgebouwen met rust.
De Nationale Dialoog tussen partijen, die tot een nieuwe grondwet moest leiden, ging de Houthi's echter niet snel genoeg. Met de aanval op het ambt en de woning van de president zetten zij deze week hun eisen kracht bij. Maar ze overspeelden hun hand. Het doel was de president te dwingen tot medewerking, maar hem wel in functie te houden. Zo zouden de sjiitische Houthi's het beleid bepalen zonder zelf de regeringsverantwoordelijkheid te dragen. Bovendien zou zo'n constructie helpen voorkomen dat de soennitische meerderheid in het land massaal optrekt naar Sanaa om een Houthi-bewind omver te werpen. Hani trad echter af, en met hem de hele regering.
Voor Al Qaida op het Arabisch Schiereiland (AQAP), dat zetelt in Jemen en deze maand de aanslag op Charlie Hebdo opeiste, is dit een geschenk uit de hemel. Hadi was een loyale bondgenoot van de VS en bood hun alle steun voor een droneprogramma dat uiterst impopulair was onder de bevolking maar de dreiging van Al Qaida hielp beteugelen. Niet alleen is Hadi nu van het toneel, de overname van de 'ketterse' sjiitische Houthi's slaat naadloos aan bij de retoriek van de extremistische soennieten van Al Qaida.
Bovendien bestaat het risico dat Jemen het nieuwste slagveld wordt voor de regionale strijd tussen het soennitische Saoedi-Arabië en het sjiitische Iran, dat de steun heeft van verschillende partijen.
Volledige ontbinding van Jemen is nu een serieuze mogelijkheid. De vraag is of lokale spelers nog kunnen worden terug geleid naar de onderhandelingstafel. Het zuiden, waaruit Hadi afkomstig is, bestaat hoofdzakelijk uit soennieten. Hoewel zij Al Qaida afkeuren, zijn ze ook gekrenkt door het vernederende aftreden van Hadi. Ondanks de eenwording van Jemen in 1990 is er nog steeds een sterke afscheidingsbeweging. Vier zuidelijke provincies dreigden donderdag al met afscheiding.
Het is te hopen dat de internationale gemeenschap - inclusief Iran, het enige land waarnaar de Houthi's mogelijk luisteren - druk uitoefent op alle partijen in het conflict om aan tafel te gaan zitten en nieuwe verkiezingen te organiseren.
http://www.volkskrant.nl/buitenland/...rlog~a3836380/
|