Politics.be - Islam en hypocrisie.

http://www.standaard.be/cnt/dmf20150213_01528338

Citaat:

Ah, alweer die hoofddoek. Laten we het liever over seks en de islam hebben. Dat echt nergens staat geschreven dat moslima’s tot ze trouwen maagd moeten blijven, bijvoorbeeld. En dat ze voor een maand, of zelfs maar een dag een ‘genotshuwelijk’ kunnen afsluiten. Dus de islam laat zelfs een one-night-stand toe? ‘Ja, eigenlijk wel’, zegt auteur Naema Tahir. ‘Maar dat komt toch niet in de kop van het interview?’ Neen. Maar wel in de inleiding, natuurlijk.

  Ontvoogden met de Koran in de hand is best mogelijk
  Moslima’s met een dubbelleven beleven daar soms ook plezier aan
  Er is ook in de moslimwereld behoefte aan seks in een ‘tijdelijk huwelijk’

Ze dragen de hoofddoek omdat die bij hun religie hoort. Tegelijk zijn ze opvallend opgemaakt, en lopen ze op sexy pumps. Andere meisjes zijn eveneens islamitisch, maar vinden dat de hoofddoek juist helemaal niet bij hen hoort. ‘Wat zegt de Koran?!’, blijkt ook al geen eenvoudig te beantwoorden vraag. In drie verzengroepen komt het thema wel ter sprake, maar zinnen als ‘spreek met een man van achter een gordijn (jihab)’, of ‘sla iets van je sluiers over je’ is voor heel wat moslima’s voer voor interpretatie.

Nog andere meisjes dragen de hoofddoek omdat het in hun familie zo hoort. Of omdat een gesluierde vrouw vaker ontsnapt aan de begerige blikken van mannen, wat haar dan weer meer ontplooiingskansen zou geven. En zo belichaamt die sluier haar identiteit. Het wordt een middel om te tonen dat ze die moderne wereld niet afwijst, maar tegelijk haar eigen cultuur en familie koestert.

Behoorlijk verwarrend allemaal, voor een arme westerling. Naema Tahir (44) grinnikt: ‘Heel begrijpelijk!’ In haar boek, ‘Gesluierde Vrijheid’, maakt de Brits-Pakistaans-Nederlandse auteur die verwarring eigenlijk nog groter. Tegelijk brengt ze eindelijk wat kleur en wat pit in het debat over moderne moslima’s.

Van de obsessie met maagdelijkheid – een ‘voorschrift’ dat niet voorkomt in de Koran – maar ook over dubbellevens en over seks in een tijdelijk huwelijk: alles komt wel aan bod, maar stelling innemen doet Tahir zelden of nooit. ‘Dat was niet mijn betrachting. Wel wilde ik tonen dat al deze verhalen zich hier, onder onze ogen, afspelen. En onze samenleving kleuren.’

Probeer nu toch maar stelling in te nemen. Hoofddoek op school: verbieden of niet?

(aarzelt lang) ‘We trachten die ingewikkelde discussie al te makkelijk te beslechten door te zeggen dat het onder dwang gebeurt. Of dat die hoofddoek niet echt in de Koran staat. Alsof ze hem om die reden plots allemaal zouden afdoen?’

‘Het kan, maar hoeft niet onder dwang te gebeuren. Ik zou de hoofddoek toelaten op straat, maar een school heeft het recht te kiezen voor een verbod. Als er een alternatief is voor leerlingen die de hoofddoek wel willen dragen.’

Door een concentratieschool van gesluierde moslima’s te creëren?

‘Pas wanneer dat zou gebeuren, moet je het beleid daarop afstemmen. Maar maak dat niet het uitgangspunt. Er zijn ook nog andere leerlingen. Ik zou het niet prettig vinden dat moslima’s die geen hoofddoek dragen – zoals in mijn familie - op school de groepsdruk zouden voelen van moslima’s die wél gesluierd zijn.’

U woonde als kind in Engeland en in Nederland, waar u nooit de hoofddoek droeg. Uw grootmoeder in Pakistan bezorgde u als meisje zelfs een schok toen ze tijdens de oproep tot het gebed plots een laken over uw hoofd gooide.

(lacht) ‘Ik vond dat heel vreemd. En ik vroeg me toen af waarom ze dat bij mijn broer eigenlijk niet deed. Het plantte in mij voor het eerst een idee van gelijkheid.’

Uw religie en cultuur worstelt dan ook met de gelijkheid tussen man en vrouw. Een meisje behoort maagd te blijven tot haar huwelijk, een man niet. Een moslima mag niet met een niet-moslim trouwen, een moslim mag dat wel.

(uitdagend) ‘Maar wat blijkt? Ondanks alles zijn al die moslima’s toch verknocht aan hun geloof, en zij blijven ervoor kiezen.’

‘Natuurlijk draagt een moslima een veel grotere last, ze heeft veel minder rechten en vrijheden. Zij mag niet met een christen of een jood trouwen, hij mag dat wel. Omdat de moslim wordt beschouwd als het gezinshoofd, die in staat is het geloof te bewaken – en zij niet, zelfs al is ze vandaag steeds vaker kostwinner.’

‘Dat staat min of meer in de Koran. Maar over de maagdelijkheid van de vrouw wordt in dat boek niets expliciet gezegd. In de Hadith (getuigenissen over het leven van de profeet, red.) worden zelfs voorbeelden gegeven van Mohamed die trouwde met een weduwe of met een gescheiden vrouw – bepaald geen maagden, dus.’

Zou het niet emanciperend werken om zoiets veel vaker luidop te zeggen?

‘Natuurlijk wel, maar moslimfeministes zijn daar ook al lang mee aan de slag. Ze willen terug naar de pure Koran, en weg van de interpretaties uit een patriarchale geloofstraditie, die eeuwenlang door mannen werd gedomineerd. Uit sommige verhalen in de Hadith blijkt volgens die feministes zelfs misogynie (vrouwenhaat, red.), terwijl de Koran dat gevoel dan weer helemaal niet uitstraalt.’

Kan je met de Koran in de hand ontvoogden?

(aarzelt) ‘Ja, ik denk van wel. Die moslimfeministes zijn trots op de Koran, waarin ze naar humaniteit en naar gendergelijkheid zoeken. Maar niet alleen academisch geschoolde moslimfeministes zoeken in dat boek naar antwoorden. Ook steeds meer gewone, jonge vrouwen doen het. Ze wonen in een moderne maatschappij, en ze lezen de Koran in een vertaling, op zoek naar antwoorden. Moet ik maagd zijn? En mag ik met een niet-moslim trouwen? Daarna zoeken ze op het internet naar interpretaties. Want erg veel staat natuurlijk n�*et in de Koran.’

Er is nog een andere groep die op internet naar interpretaties zoekt van de Koran.

‘Ah, die andere populaire groep: jihadstrijders! Zolang het maar over moslimmeisjes en jihadisten gaat, dan blijft het interessant. Over een eenvoudige moslimhuisvader wil niemand het hebben, natuurlijk. Maar ernstig: die moslimmeisjes en Syriëstrijders hebben natuurlijk wél iets met elkaar gemeen.’

Ze zitten klem, tussen west en oost?

‘Klopt, beide worstelen met moderniteit. Hun traditionele leven en hun gemeenschap zijn voor hen nog altijd heilig. Tegelijk leven ze in het Westen, waar niets nog heilig is.’

Maar heel wat jihadisten bleken voordien niet eens gelovig?

‘Ze zijn in elk geval op zoek naar zingeving, en die vinden ze niet in de Primark. Jihadisme zal ook wel iets biologisch zijn, die jongens zitten boordevol testosteron. En ze worstelen met het moderne. Jihadisten schieten op de moderniteit, en moslima’s snoepen ervan.’

‘Beide groepen gaan wel met Koranverzen aan de slag, interpreteren die individueel, los van wat de geleerden erover hebben gezegd. Dat individuele handelen is dan weer erg modern.’

Jihadisten schieten op de moderniteit, maar ze handelen wel erg modern?

‘Dat ze individueel bepalen dat ze willen schieten is modern – niet het schieten op zich.’

Individueel? Ze lijken behoorlijk georganiseerd.

‘Volgens mij gaat het niet om behoorlijk grote, georganiseerde groepen, niet als je ze vergelijkt met de grote moslimgemeenschap.’

Beschouwt u jihadisme als een randfenomeen?

‘Het is een randverschijnsel met een heel groot effect. Erg veel moslims vinden het geweld, de onthoofdingen verkeerd, maar begrijpen wel waar het vandaan komt. In een groot deel van de moslimgemeenschap wordt de filosofie – dat het Westen ons kwaad berokkent – gedeeld.’

Maar wat vindt u nu eigenlijk zelf?

‘Ik ben een mensenrechtenjuriste. Ik geloof dat de vrouw – net als de man – mag huwen wie zij verkiest. Ik ben beginnen schrijven om bepaalde zaken van mij af te schudden. Maar veel andere moslima’s doen dat niet. Ze kunnen het niet, omdat ze zo verknocht zijn aan hun familie, hun gemeenschap, de identiteit van gelovigen, maar ook omdat ze van binnen hun gemeenschap aan verandering willen werken.’ ‘Ze willen wel moderniteit, maar met mate, en in fases. Ze streven naar de haalbare moderniteit, naar de haalbare emancipatie. In ons debat over de emancipatie van moslimvrouwen spiegelen wij hen zo vaak het model De Beauvoir voor. Maar zo zal het niet gaan. Ze blijven verknocht aan hun achtergrond, en aan hun geloof. Ik registreer hun verhalen. Moet ik er dan echt een standpunt over innemen?’

Er is behoefte aan duiding, door moslims.

‘Dat begrijp ik. Mensen zitten met vragen. Over de islam, en over of het jihadisme wel zo marginaal is. Ik raad andere moslims aan om wat vaker de rol van woordvoerder op te nemen.’

Mannelijke collega’s reageerden gefascineerd toen ik hen over het ‘genotshuwelijk’ vertelde. Kan u dat even duiden?

(schatert) ‘De mu’ta kan worden afgesloten voor een jaar, of voor enkele jaren, maar het kan net zo goed maar tot het eind van de week duren. Er hoeft geen imam aanwezig te zijn, je hoeft het zelfs aan niemand te zeggen. Het is erg laagdrempelig.’

‘Het is seks in een tijdelijk huwelijk, overgoten met een religieus sausje. Het is een manier om elkaar te leren kennen, verkering te hebben, maar ook gewoon om een one-night-stand te hebben, zonder dat je de religieuze voorschriften schendt. Daar is behoefte aan. Je kan een moslim tegenkomen in de wasserette en meteen een genotshuwelijk sluiten. Het gebeurt steeds vaker, naarmate de huwelijksleeftijd stijgt. Een moslima van veertig die nog maagd is, dat kan toch niet?’

En zo’n genotshuwelijk is islamitisch?

‘Het is vroeg-islamitisch. Het kwam voor ten tijde van Mohamed, maar nu ook weer niet zo vaak, aangezien jongeren toen al rond hun veertiende huwden. Het genotshuwelijk komt vooral voor bij sjiieten. In conservatief Iran hebben de religieuze autoriteiten het zelfs goedgekeurd.’

Toch wordt de vrouw opnieuw benadeeld: zij mag maar één genotshuwelijk, of één echt huwelijk hebben. Een man mag officieel met vier vrouwen trouwen, en er daarnaast een resem tijdelijke genotshuwelijken op nahouden. Zo’n religieuze saus is toch hypocriet?

‘Er is veel hypocrisie. Je kan dat afkeuren, of op een andere manier bekijken. Hypocrisie is vaak ook de lijm van sociale verhoudingen. Misschien komt het de moslima eveneens goed uit, want het laat haar toe te daten met een jongen, en aan te sluiten bij de moderniteit.’

‘Want dat wil ze, maar ze kan het niet onmiddellijk en ook niet openlijk, omdat het niet past bij haar opvoeding en achtergrond. De keuze voor een puur westerse en moderne levensstijl kan leiden tot haar sociale dood.’

Daarom gaan sommige vrouwen een dubbelleven leiden. Een moslima die op café met westerse collega’s doet alsof ze alcohol drinkt, en thuis bij haar ouders doet alsof ze een hoofddoek draagt. Tragisch, toch?

‘Vind ik ook. Toch beleven sommige vrouwen er plezier aan. Of het is voor hen de minst kwalijke oplossing.’

U verwijst geregeld naar hoe het vroeger in het christendom was, of in de westerse cultuur. Lopen moslims achter?

‘Moslims lopen achter op het vlak van gelijkheid. Tegelijk lopen veel moslima’s gelijk, of zelfs vóór, op het vlak van zorg voor hun ouders. Op technologisch vlak leven moslims in de 21ste eeuw – kijk maar naar Doha – maar met de seksuele mores uit de achttiende eeuw. En als het op rechten voor mannen en vrouwen aankomt, zitten ze op bepaalde vlakken in de zevende eeuw.’

En wat betreft vrijheid van expressie? U hebt in uw eigen sprookjesbundel de namen van de hoofdpersonages – Mohamed en Aisha – uit voorzorg geschrapt.

‘Ik belde mijn uitgever op nadat ik op een avond bij Surinaamse islamitische vrienden had gemerkt dat zij de sprookjes niet grappig vonden. De sprookjes zijn er, vanuit literair oogpunt, enkel beter op geworden. Tegelijk vind ik ze vaak nog erg scherp.’

Was het blad Charlie Hebdo onfatsoenlijk?

‘Maar dat mag, dat hoort! Je mag het onfatsoenlijk en onsmakelijk vinden, maar het hoort in deze liberale samenleving. Moslims hier bij ons die het ook niet leuk vinden, moeten dan maar leren de andere kant op te kijken.’

Maar uw eigen ‘islamsprookjes’ hebt u gecensureerd.

‘Ik heb voor enige prudentie gekozen. Ik verdedig het recht van die cartoonisten, maar tegelijk adviseer ik hen om enige prudentie te hanteren, want er zijn mensen die in een andere eeuw leven.’

‘Kan je in onze liberale samenleving, waarin geloof niet langer heilig is, de liberalen vragen om een beetje begrip voor die groep mensen, voor wie geloof nog wél heilig is? Misschien is het verstandig om soms een beetje terughoudend te zijn, om iets op een andere manier te publiceren. Ik doe die oproep, maar met enig verdriet. Het is een verlies, maar wel in ruil voor een beetje meer harmonie.’

En waartoe roept u moslims op die zich storen aan afbeeldingen van de profeet – nog zo’n ‘verbod’, dat nergens in de Koran staat?

‘Nee, maar het is de traditie hem niet af te beelden. Aan die moslims zou ik zeggen: kijk gewoon de andere kant op, als je het niet prettig vindt. En als je het dan toch nog moeilijk vindt, dan is dit misschien niet je thuisbasis. Dan zijn er andere landen waar je heen kunt.’

‘Rot dan maar op’?

‘Aboutaleb (de burgemeester van Rotterdam, red.) heeft die woorden gebruikt. Ik zou het niet zo formuleren. Want omdat ze niet zúllen vertrekken, is het heel makkelijk om dat te zeggen. Ik vraag de liberalen om enige ingetogenheid, en de moslims wat sneller de andere kant op te kijken. Meer niet. Ze blijven hier, en we zullen met elkaar moeten omgaan.’

‘Gesluierde vrijheid’ door Naema Tahir is deze week verschenen bij Prometheus Amsterdam.

Lang maar interessant artikel met een moderne moslima die echt op een slappe koord aan het lopen is om te zeggen en te durven zeggen wat ze eigenlijk moet zeggen...
Na lectuur van het artikel zit ik toch met een gevoel van: neen, dit is een bevolkingsgroep waarvan teveel mensen nog helemaal niet passen in onze moderne wereld, een groep mensen waarvan we ook niet moeten verwachten dat ze dat binnen enkele decennia wel zullen doen! Ze liggen teveel in de knoop met zichzelf en als ze dan hier rondlopen is het nog veel erger want dan liggen ze ook nog met ons in de knoop!
En als ze dan nog willen onze maatschappij naar hun wensen veranderen is het hek helemaal van de dam...
Moslims in ons deel van Europa? Grote vergissing...