Politics.be - Israëlische verkiezingen 17 maart 2015

"Verkiezingen in Israël zijn altijd cruciaal"

Wie wordt premier: Isaac Herzog (L) of Benjamin Netanyahu (R)?

Spannend en cruciaal. Zo kunnen we de parlementsverkiezingen van komende dinsdag in Israël omschrijven. Spannend, want het wordt een nek-aan-nekrace tussen enerzijds de rechtse Likoed-partij van huidig premier Benjamin “Bibi” Netanyahu en anderzijds de centrumlinkse lijst Zionistische Unie onder leiding van Isaac Herzog en Tzipi Livni. Cruciaal want wie de volgende premier van Israël wordt, kan bepalend zijn voor Israël zelf, het Midden-Oosten en de rest van de wereld.

“De Palestijnen zullen dinsdag niet dansen”

“Het is duidelijk dat Netanyahu de verkiezingen met vlag en wimpel gaat winnen”, zegt Aaron Malinsky, journalist en prominent lid van de Joodse gemeenschap in Antwerpen. “Ik zie niet in waarom hij het niet zou halen; we krijgen een regering Bibi-IV. En daarmee wordt Netanyahu de langst dienende premier van Israël, hij is een coryfee van de Israëlische politiek.”

Veiligheid is een belangrijk thema in Israël en daar kan Netanyahu resultaat voorleggen volgens Malinsky “Mijn zus woont op de Golanhoogte, vlak bij Syrië. Ze heeft zelfs geen verrekijker nodig om de gevechten daar te zien, maar geen enkele kogel durft het aan om tot de Israëlische grens te komen. Dat is de verdienste van Netanyahu.”

In de peilingen heeft de centrumlinkse Zionistische Unie wel een paar zetels voorsprong op Likoed, maar Malinsky ziet toch een rechts front straks een coalitie vormen. “Als je alle percentages van de rechtse partijen optelt, dan heb je een ruime meerderheid en dan wordt het voor Netanyahu een makkelijke optie om een rechts tot zeer rechts én religieus front te vormen.”

Naast Likoed zou onder meer de nationalistische partij Het Joodse Huis (opnieuw) deel kunnen gaan uitmaken van die rechtse regering. “Voorzitter Naftali Bennett – een Lieberman (huidig minister van Buitenlandse Zaken en omstreden rechts politicus, nvdr) in het kwadraat – wordt dan wellicht de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken.”

“De Palestijnen gaan volgens mij niet dansen op de Israëlische verkiezingen”, aldus Malinsky.

“Moeilijke tijden tegemoet met Netanyahu opnieuw premier”

De joodse vredesactiviste Simone Susskind vestigt haar hoop op Isaac Herzog. “Hij heeft de sleutel in handen om het vredesproces met de Palestijnen te ontdooien. Als hij een coalitie op de been kan brengen die het volhoudt, dan kunnen er eindelijk serieuze vredesgesprekken komen.”

Onder het premierschap van Benjamin Netanyahu viel het vredesproces stil en kwam het vorig jaar zelfs tot een oorlog in de Gazastrook met de Palestijnse organisatie Hamas. “De gespannen situatie van nu kan niet blijven duren. De Israëliërs willen dat ook niet, er mag geen nieuwe oorlog met de Palestijnen komen”, vindt Susskind.

Volgens haar zijn de perspectieven dan ook niet rooskleurig als Netanyahu een nieuwe termijn kan beginnen. “Een gespannen relatie met de Verenigde Staten, een explosieve situatie in de buurlanden en de Palestijnse Autoriteit die zich heeft aangesloten bij het Internationaal Strafhof. Als Netanyahu opnieuw premier wordt, gaan we moeilijke tijden tegemoet.”

Vraag is met wie de centrumlinkse Zionistische Unie een blok zal kunnen vormen. Voor Herzog zijn de opties niet zo evident en legio als voor Netanyahu. Simone Susskind ziet een mogelijkheid bij de eenheidslijst van de Israëlische Palestijnen. “Zij zijn dankzij een noodzakelijk compromis er voor het eerst in geslaagd om met zo'n eenheidslijst naar de kiezer te trekken; een mooie verrassing. Israël is wel nog niet klaar voor zo'n Arabische partij in de regering, maar ze

“Links geen garantie op vrede, vrede niet uitgesloten onder rechts”

“Verkiezingen in Israël zijn altijd cruciaal”, stelt Antwerps Open VLD-politicus van Joodse afkomst. “Het is niet in alle democratische landen zo dat de uitslag van verkiezingen een effect kan hebben op het voortbestaan van de staat.” Volgens Marinower bestaat er in Israël dan ook een consensus over de partijgrenzen heen dat veilige grenzen belangrijk zijn.

VRT
Hij vermoedt dat met de huidige politieke kaarten Netanyahu en Herzog gedoemd zullen zijn om samen te werken. “En dan is het de vraag hoe hecht die regering zal kunnen werken als de coalitiepartners intrinsiek enorm verschillen.”

Die verschillen situeren zich met name onder andere rond de veiligheidskwestie. “Herzog verwijt Netanyahu dat we na al die jaren nog even ver van huis zijn, dat de vrede niet tastbaarder is.”

Maar zal die vrede dan effectief tastbaar worden wanneer Herzog premier wordt? “Indertijd was het ook de rechtse premier Menachem Begin die de vrede met Egypte heeft gesloten en die vrede houdt tot op vandaag stand. Het is niet omdat een linkse partij de premier levert, dat er vrede komt en omgekeerd het is niet zo we vrede moeten uitsluiten als er een rechtse premier komt”, besluit Marinower.

Tijd voor verandering?

Na jaren onder het premierschap van Netanyahu vragen heel wat Israëliërs zich wel af: “Waar zijn we er mee geraakt?”

Om te beginnen is de relatie met bondgenoot Amerika sterk bekoeld. “Die alliantie is zeer belangrijk als duidelijk baken voor het Midden-Oosten”, stelt Aaron Malinsky. Zal die alliantie verder onder druk komen te staan met Netanyahu opnieuw aan het roer? Malinsky denkt van niet. “De staande ovatie voor Netanyahu in het Amerikaanse Congres spreekt boekdelen. Over de volgende Amerikaanse regering moet Israël zich geen zorgen maken.”

Maar hét grote interne probleem waar Netanyahu misschien op zal worden afgerekend, is de economie. “Voor een niet onbelangrijk deel van de bevolking is de economische situatie absoluut geen hoera-verhaal”, weet Claude Marinower. “Voor jonge gezinnen is het haast onmogelijk om een huis te kopen, maar in het discours van Netanyahu is daar tot op vandaag nagenoeg geen sprake van. Het is alleen maar Iran, Iran, Iran...”

“Veiligheid is en blijft een issue, maar mensen willen ook betere levensomstandigheden”, laat correspondente Nicky Aerts vanuit Israël weten. “Vorige maandag was er in Tel Aviv daarom nog een anti-Bibi betoging. Heel wat mensen willen dat de socio-economische problemen eindelijk op de agenda komen.”

In een editoriaal van het Britse weekblad The Economist wordt geopperd dat Netanyahu een “bad deal” (een slechte zaak) zou zijn voor Israël. AFP-journaliste Hazel Ward stelt dat Herzog “het diplomatische antwoord kan zijn op de bombastische Bibi”.

Hoe dan ook is het aan de Israëliërs zelf om dinsdag uit te maken wie hun nieuwe premier wordt.

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.2270181

Wat denken jullie?

Op naar een rechts religieuze regering onder leiding van Netanyahu?

Of krijgen we een linkse regering met de arabieren erin onder leiding van Herzog?