Wat is er feitelijk mis met een unitair België?
 

In de wereld zijn er maar een handvol federale staten:België, de VSA, Canada, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Australië, Canada, Maleisië, India, Pakistan, Nigeria, Brazilië, Zuid-Afrika... en nog een paar randgevallen (Spanje, Italië). Unitarisme is de regel, federalisme de uitzondering. Ook bij de nieuwe leden van de EU. En landen waarin bepaalde belangrijke, vitale, bevoegdheden als buitenlandse handel, milieu en landbouw exclusief aan de deelstaten behoren bestaan al helemaal niet. Als we even de fiscale autonomie buiten beschouwing laten is België het sterkst gedefederaliseerde land ter wereld (door al die Vlaamse "nederlagen" ongetwijfeld:roll:).

Waarom nu zou ons huidig federaal systeem beter werken dan een unitair, gedecentraliseerd systeem? Laten we niet vergeten dat het zo geroemde federale Duitsland een federatie is die de facto een multipolaire, gedecentraliseerde eenheidsstaat is (belangrijke exclusieve federale bevoegdheden, federale kaderwetten, regionale uitvoering en een pak concurrerende bevoegdheden waar federale primauteit mogelijk is) met federale aspecten (een paar exclusieve bevoegdheden voor de Länder, een Bundesrat en een normenhiërarchie...). De Länder hebben bovendien geen enkele fiscale autonomie, laat staan de bevoegdheid om zonder de federale overheid zélf verdragen af te sluiten.

Wat zijn argumenten contra unitarisme?

De geschiedenis. Als er geen reden was om te federaliseren, dan was het niet gebeurd, dan hadden Vlaamse noch Waalse politici geen graten gezien in een unitaire staat. Natuurlijk, in jullie ogen komt het 'separatisme' volledig uit de lucht vallen en wil men federaliseren-om-te-federaliseren - quod non. Het is niet zo dat een politicus 's ochtends opstaat, uit zijn raam kijkt en zegt: "Wat willen we vandaag eens splitsen" (wat een naïviteit om dat te denken). Het is integendeel de dagelijkse praxis in 'het systeem' die aangeeft dat bevoegdheid X of Y best aan de deelstaten kan worden toegewezen, omdat er op dit of dat vlak geen samenwerking (meer) te verwezenlijken valt. Het voornaamste argument tegen het unitarisme is dus dat het verdwenen is, dat het niet werkt.

Waarom kregen we dan tijdens de Lambermontakkoorden geen enkele verklaring te horen over de splitsing van landbouw of buitenlandse handel?

Logisch, als het probleem zich niet stelt, moet het niet opgelost worden... Als er sprake is van een programmatische splitsing van België (genre 'separatisten smeden een complot', volgens de BUB), dan zou dat al onmiddellijk op de agenda verschenen zijn. De praxis, nogmaals!

Wafelijzerpolitiek, om maar iets te zeggen.

Het is niet zo simpel als U het voorstelt. Nemen we de VS: de presidentiele kieswet verschilt er van staat tot staat. Idem voor de strafwet. In sommige staten is er nog altijd geen doodstraf heringevoerd. En in die staten waar ze is heringevoerd verschilt ook de wijze waarop ze wordt uitgevoerd.
Of nemen we een vergaan voorbeeld, maar wel vreemd: de Sovjet-Unie. De Unie der Socialistische Sovjetrepublieken (om het maar even voluit te spellen hadf een vertegenwoordiging in de VN (terecht). Maar ook deelrepublieken haddden een vertegenwoordiging. De republieken Oekraine en Rusland (zelf weer een federatie, zie de problemen met Tsjetsjenie , Ingoesetie) hadden een eigen vertegenwoordiging in de VN, die 'los' stond van de sovjetdelegatie.

Ik neem geen standpunt in in de kwestie Belgie-Vlaanderen. Communautaire kwesties zijn mijn ding niet. Maar ik hoop de discussie een beetje meer te hebben aangewakkerd.


driewerf