Politics.be - Vrijen onder de neus van de islamisten

Citaat:

het verhaal

Demonstratie in Rabat na de veroordeling van journaliste Hajar Raissouni en haar verloofde. Mosa'ab Elshamy/ap

Marokkanen protesteren tegen wetten op buitenechtelijke seks en abortus

Vrijen onder de neus van de islamisten

In Marokko is er openlijk protest nadat een journaliste een celstraf heeft gekregen wegens seks buiten het huwelijk en abortus. ‘We hebben al tienduizend handtekeningen verzameld. Dat is moedig, want wie ondertekent, riskeert zelf ook een gevangenisstraf.’

Van onze redactrice Ine Roox

Brussel In een brief vanuit de gevangenis spreekt Hajar Raissouni (28) van een ‘gefabriceerde’ aanklacht. Raissouni, een bekende Marokkaanse journaliste, kreeg op 30 september één jaar cel, omdat ze ?*seksuele betrekkingen vóór het huwelijk had en een illegale abortus zou hebben ?*ondergaan. Haar verloofde kreeg ook een jaar cel, wegens medeplichtigheid.
Raissouni werd samen met haar verloofde gearresteerd op 31?augustus, toen ze een kliniek in de hoofdstad Rabat verliet. De arts die de ingreep uitvoerde, ?*getuigde dat hij bij Raissouni een bloedklonter weg?*gehaald had. Hij kon dat ook medisch aantonen, toch werd ook hij tot twee jaar cel veroordeeld.
Het vermoeden rees snel dat de dokter mee veroordeeld werd om de aandacht af te leiden van wat een politiek proces tegen Raissouni is geweest. De journaliste had voor de krant Akhbar Al-Yaoum bericht over de antiregeringsprotesten in het noorden van Marokko. Na haar veroordeling ontstond de indruk dat zij daarom de mond werd gesnoerd.
‘Ook moeders met een hoofddoek vragen me naar een manier om met hun kinderen over seks te praten’

Sanaa El Aji
Sociologe

‘Maar dat is niet het debat dat nu in ?*Marokko woedt’, zegt de ?*Marokkaanse ?*sociologe Sanaa El Aji (42), tijdens een ?*interview bij Bozar, waar ze vorige week een druk bijgewoonde lezing gaf. ‘De zaak-Raissouni toont nog maar eens dat er in Marokko wetten ?*bestaan die seks voor het huwelijk of abortus bestraffen met een ?*gevangenisstraf. Als die er niet waren, dan was Raissouni op die basis ook niet veroordeeld. Tenzij bij pedofilie, verkrachting of seksuele intimidatie heeft de staat zich niet te bemoeien met wat zich in de privésfeer afspeelt.’
Vorig jaar zijn in Marokko 14.503 mensen vervolgd wegens losbandigheid, 3.048 wegens overspel, 170 wegens homoseksualiteit en 73 wegens abortus, ?*volgens officiële cijfers die in Le Figaro zijn gepubliceerd.
Abortus is illegaal in Marokko, tenzij het leven van de moeder in gevaar is. Toch ?*gebeurt het vaak. ‘Volgens de Marokkaanse Vereniging tegen clandestiene abortussen worden in Marokko elke dag 600 tot 800 zwangerschappen onderbroken’, schrijft El Aji in Sexualité et célibat au Maroc, een ?*studie naar seks buiten het huwelijk in ?*Marokko. Gezien de clandestiene aard zijn die schattingen moeilijk te verifiëren.

Sociologe Sanaa El Aji: ‘Ik strijd tegen het officiële verbod op alcohol, maar kies wel zelf voor fruitsap.’ Kristof Vadino
De veroordeling van Raissouni veroorzaakte in Marokko een golf van verontwaardiging. ‘Ik ben er zelf over gaan spreken bij de openbare omroep,’ zegt Sanaa El Aji, ‘en daarnaast heeft zowat elke krant en private radio er aandacht aan besteed’. De zaak heeft geleid tot een indrukwekkende actie van burgers, die hun overheid ter ?*verantwoording roepen. El Aji is mede-initiatiefnemer van Hors-la-loi, een actie?*comité van burgers die provocerend stellen dat zij, zolang dergelijke wetten op seks ?*bestaan, die wetten allemaal zullen over?*treden. ‘We hebben de kaap van tien?*duizend handtekeningen gerond’, zegt El Aji. ‘Dat is moedig, want al wie de petitie ondertekent, riskeert een celstraf.’
Samen op het dakterras
De actievoerders hebben 25.000 hand?*tekeningen nodig om hun petitie te kunnen indienen in het parlement. Zo hopen ze uiteindelijk een wetswijziging af te dwingen. Ze kregen al de steun van een links par?*lementslid, maar ook van een gesluierd parlementslid van de regerende moslimpartij PJD, die in een open brief opkwam voor de individuele vrijheden van haar landgenoten.
Buitenechtelijke seks is strafbaar, omdat het huwelijk wordt beschouwd als een ?*belangrijk instituut. ‘In Marokko staat er een juridische, religieuze en sociale rem op seks buiten het huwelijk’, zegt El Aji. Toch is seks onder ?*ongetrouwde Marokkanen wijdverspreid. Midden jaren ‘80 bleek al uit een onderzoek, dat El Aji in haar boek vermeldt, dat bijna twee derde van de ?*ondervraagde jonge vrouwen toegaf al minstens één keer seksuele betrekking (niet noodzakelijk met penetratie) te hebben gehad.
‘Deze zaak toont nog eens aan dat er in Marokko wetten bestaan die seks voor het huwelijk of abortus bestraffen
met een ?*celstraf’

Sanaa El Aji
Sociologe

Jongelui kennen de plekken waar ze ?*elkaar kunnen ontmoeten –?bioscoopzalen en dakterrassen van cafés zijn populair?– net zoals iedereen de cafés kent waar de ?*alcohol rijkelijk vloeit, of de stranden waar je makkelijk een joint kunt kopen. De islamisten zijn dan wel aan de macht, maar seks, drugs en alcohol: in Marokko kan het allemaal. ‘De islamisten staan voor een ?*conservatieve samenleving,’ zegt El Aji, ‘al raken zij zelf ook geregeld betrokken bij schandaaltjes’.
Het officiële verbod op seks voor het ?*huwelijk heeft geleid tot een parallelle ?*wereld. ‘Gezinnen uit de middenklasse bouwen soms een extra kamer op het platte dak, zodat zoonlief wat meer privacy heeft’, vertelt Sanaa El Aji. ‘Zolang de ouders zijn vriendin niet zien, zullen ze tolereren dat ze er over de vloer komt.’ Studenten ver?*huren hun kamer door aan verliefde stelletjes, en gezinnen verdienen een dirham bij door aan ongetrouwde koppels voor een avond of een paar dagen hun slaapkamer uit te lenen.
Belendende kamers
Want samen een hotelkamer boeken als je niet getrouwd bent, is in Marokko ver?*boden. Voor buitenlandse stellen geldt die regel niet, maar zodra één van beide partners Marokkaans is, raak je zonder offi?*ciële huwelijksakte niet voorbij de balie van het hotel. ‘Vijfsterrenhotels knijpen soms wel een oogje dicht’, nuanceert de ?*sociologe. ‘In twee- en drie?*sterrenhotels wordt een on?*getrouwd stel wel toegelaten om twee kamers naast elkaar te boeken. Wie geld heeft, leidt in ?*Marokko dus een vrijer leven.’
Ze geeft een voorbeeld uit haar eigen ?*leven. ‘Ik ben op mijn 26ste alleen gaan ?*wonen. Vandaag is dat al wat makkelijker, al zul je nog heel wat ouders vinden die wel aanvaarden dat hun dochter alleen gaat wonen, maar de huur niet willen betalen. Ook hier geldt dus dat financiële zelfstandigheid je ook meer vrijheid geeft. Toen ik alleen een studio ging huren, moest ik met heel wat vooroordelen afrekenen. Zelfs van progressieve vrienden kreeg ik te horen dat ik het zeker deed omdat ik seks wou hebben. Hoogopgeleid en welvarend zijn is geen synoniem voor een open geest.’
‘Dat ik geen alcohol drink, is ook vaak een onderwerp van ?*gesprek. Als je open bent van geest, moet je blijkbaar drinken. ?*Velen gaan er overigens verkeerdelijk van uit dat het verbod om aan Marokkaanse moslims alcohol te schenken, te maken heeft met religie. Het is een erfenis uit de koloniale tijd. De Fransen voerden het in omdat ze op café niet naast drinkende ?*Marokkanen wilden zitten. Ik sta op de barricaden opdat het formele alcohol?*verbod wordt afgeschaft, maar kies daarna zelf liever een fruitsapje.’

Steun van de ober

Hoewel de wet gelijk is voor man en vrouw, worden in Marokko heel wat dubbele standaarden gehanteerd. ‘Een vrouw moet kuis zijn voor haar huwelijk, terwijl de man aangemoedigd wordt tot viriliteit. En stel dat ik toch ga trouwen, dan kan ik de bruidsschat niet weigeren’, vertelt El Aji. ‘Hoe symbolisch ook –?je kunt vragen om één symbolische dirham, een boek of een gedicht?– toch ben ik ertegen. Ik vind het een vorm van verdoken prostitutie. Terwijl een moslimman in Marokko mag trouwen met een christelijke of joodse vrouw, moet een Marokkaanse vrouw verplicht trouwen met een moslim. Is dat een buitenlander, dan moet hij zich –?althans op papier?– bekeren tot de islam.’

Religie sluipt ook binnen in de seksualiteitsbeleving van de Marokkanen. Verschillende geïnterviewden zeiden aan El Aji in het kader van haar onderzoek naar seks buiten het huwelijk dat ze anale seks weigeren, ‘omdat sodomie de troon van God doet wankelen’. Tegelijk maakten ze geen ?*bezwaar tegen andere seksuele handelingen, met of zonder vaginale penetratie, hoewel de islam dat voor ongetrouwden evengoed verbiedt. ‘Iedereen heeft zijn ?*eigen seksuele grenzen’, legt El Aji uit, ‘en dat is prima zolang het een individuele keuze betreft. Maar als de mensen in kwestie van jongs af aan bepaalde predikers hoorden verkondigen dat een ?*bepaalde vorm van seks God van zijn troon zou stoten, dan is die ?*eigen grens veel sterker het gevolg van sociale conditionering dan van keuzevrijheid.’

‘Religie,’ zegt El Aji, ‘kan bij ?*velen een individuele behoefte zijn, maar mag niet het middelpunt zijn, en zeker niet vermengd worden met politiek en met het openbare leven’.
Sanaa El Aji is een alleenstaande vrouw die schrijft en praat over seks in een land dat balanceert tussen traditie en moder?*niteit, maar waar de koning nog wel de aanvoerder van de gelovigen is en de islam?*partij PJD bestuurt. Kan zij in Marokko nog ongehinderd op straat? Ze grinnikt. ‘Op ?*sociale media krijg ik soms nare commentaren. Maar in het dagelijkse leven ervaar ik weinig problemen. Ik spreek voor volle zalen, zeker niet uitsluitend voor een ?*modern publiek. Moeders met een hoofddoek vragen me om een manier om met hun kinderen over seks te praten, en jonge gesluierde meisjes vragen me hun boek te signeren. Geregeld gebeurt het dat een ober in een café of de beambte die de wegentol int, iets zegt in de stijl van: “Ik ben het niet eens met al wat u zegt, maar ik waardeer uw moed”.’

https://www.standaard.be/cnt/dmf20191015_04665389

moedige vrouw.