| Knuppel |
2 februari 2020 13:56 |
‘Er is een onvermijdelijke evolutie bezig. Op een dag is België ten einde.’
Citaat:
Interview Philippe Destatte, directeur Institut Jules Destrée
Philippe Destatte confronteert waalse politiek met haar taboes
‘Als Magnette nee blijft zeggen, wint De Wever hoe dan ook’
De Franstaligen kunnen België alleen redden door het debat over confederalisme aan te gaan, meent de Waalse professor en ex-PS-cabinetard Philippe Destatte. ‘Er is een onvermijdelijke evolutie bezig. Op een dag is België ten einde.'
Philippe Destatte is een wandelende encyclopedie van de politieke en institutionele ?*geschiedenis van België. Als directeur van het Institut Jules ?*Destrée, een onafhankelijke denktank die het Waalse overheids?*beleid analyseert, is hij de luis in de pels van de Waalse politiek. Ooit werkte hij op een PS-kabinet, maar vandaag confronteert hij de Waalse politiek met haar taboes.
Op de zoveelste verlenging van de informateursopdracht van Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) reageert hij met een zucht. ‘Uitstel van executie. Men heeft schrik voor nieuwe verkiezingen, of voor wat al lang had moeten gebeuren: het aanduiden van N-VA-voorzitter Bart De Wever als informateur.’
Ziet u een uitweg?
‘Er zijn twee opties. Ofwel maakt men een regering met een solide sociaal-economisch programma. Maar de PS zegt ter zake niets te delen met de N-VA. Dus is een staatshervorming de enige andere optie. Zelfs Franstalige politici zoals CDH-voorzitter Maxime Prévot staan ervoor open.’
De MR wil niet weten van een staatshervorming, en alles wat naar confederalisme ruikt, stuit ook op een veto van de PS.
‘Maak van Brussel een volwaardig tweetalig gewest, met gelijke vertegenwoordiging voor beide taalgroepen. Het moet het gebied van ontmoeting worden’
‘De Franstaligen nemen daarmee een gigantisch risico. De weigering om het gesprek over confederalisme aan te gaan, doet die staatsvorm net dichterbij komen. Het is de theorie van de verrotting: als Magnette nee blijft zeggen, wint De Wever hoe dan ook. Het gevaar is dat de N-VA bij nieuwe verkiezingen opschuift richting Vlaams Belang en het onafhankelijkheidsstreven. De Franstaligen zijn dat zelf aan het bewerkstelligen.’
Is het niet logisch dat de vrees dat confederalisme maar een opstap naar een splitsing is hen net tegenhoudt?
‘Jules Destrée, de Waalse socialist naar wie dit instituut genoemd is, dreigde er ook mee dat Wallonië zich bij Frankrijk zou voegen, als België niet administratief gesplitst zou worden. En hij waarschuwde voor revolutie in de straten als het universeel stemrecht er niet zou komen. Dreigementen horen bij de politiek.’
‘De urgentie bij de Franstaligen zou groot moeten zijn. De sociaal-economische situatie doet Wallonië verstijfd staan van angst. In 2025 begint de institutionele solidariteit af te nemen. Eerst met 60 miljoen euro, tien jaar later al met 600 miljoen. Dat lijkt behapbaar op een begroting van 14 miljard. Maar de Waalse regering heeft bijvoorbeeld jaarlijks 50 miljoen euro veil om de Waalse competitiviteit op te krikken, en om dat geld te vinden, moest serieus geschraapt worden.’
‘Dan heb ik het nog niet over de interpersoonlijke transfers via de sociale zekerheid. Die bedragen meer dan 7 miljard euro per jaar. De belastingen nog meer verhogen, kan niet. Dan loopt iedereen weg uit Wallonië. Elke Waalse politicus heeft die kolossale verantwoordelijkheid in het achterhoofd. We hebben er alle belang bij de dialoog aan te gaan. Daarom zijn concrete modellen zoals dat van de N-VA interessant: ze openen het debat.’
U maakte zelf de fusie tussen uw model van confederalisme en dat van de N-VA.
‘Ik pleit voor een België met vier evenwaardige regio’s: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Duitstaligen. Dat model vindt steeds meer opgang in Franstalig België.
‘Bovendien pleit ik ervoor om van Brussel een volwaardig tweetalig gewest te maken, met gelijke vertegenwoordiging voor beide taalgroepen. Dat is de garantie die de Vlamingen krijgen. In ons model is het afgelopen met de fictie van de fédération Wallonie-Bruxelles, de nieuwe Franse Gemeenschap. Die naam is een aanfluiting van de federale loyaliteit, gevormd als plan-B voor als Vlaanderen zou vertrekken. Het is normaal dat niet alleen de N-VA, maar alle Vlamingen dat onaanvaardbaar vinden. Nee: Brussel moet het gebied van ontmoeting worden. Het onderwijs moet bijvoorbeeld volledig tweetalig.’
Dat klinkt toch volstrekt on?*haalbaar?
‘Het zelfbeschikkingsrecht voor volkeren kan niet van toepassing zijn op alle volkeren ter wereld, behalve op de Vlamingen’
‘Het is de geste van de Franstaligen die mij nodig lijkt om de Vlamingen te overtuigen. De kennis van het Nederlands in Brussel is beneden alle peil. En dan heb ik het nog niet over de rand, waar de problemen nog groter zijn. Die realiteit verpest het ook voor de Walen, omdat het onze verhouding met Vlaanderen onder druk zet. Ik zie niet waarom ik betere relaties moet hebben met een Franstalige Brusselaar dan met een Vlaming.’
Wat vindt u van de uitspraken van Bouchez, die pleit voor een terugkeer naar het unitaire België?
(wikt zijn woorden) ‘Het toont een flagrant gebrek aan kennis van de institutionele geschiedenis, dat ik bij veel politici zie. In 1945 al pleitte het eerste nationaal Waals congres voor federalisme. Als we terugkeren naar een unitair België, openen we de doos van problemen die net tot onze federalisering hebben geleid. Daarom is ook herfederalisering geen goed idee. Wil Ecolo echt dat er een N-VA’er als minister van Milieu op de klimaattoppen zit?’
Zal België blijven bestaan?
‘Er is een onvermijdelijke evolutie bezig. Op een dag is België ten einde. Maar dat geldt voor de meeste landen. Duizendjarige rijken zijn een fictie. Het zelfbeschikkingsrecht voor volkeren kan niet van toepassing zijn op ?*alle volkeren ter wereld, behalve ?*op de Vlamingen. Dat slaat op niets.
Wat voor zin heeft het in dat geval nog om België te behouden?
‘Vandaag zitten in het Belgische federale huis inderdaad geen voordelen meer. Maar die kunnen we terugvinden. De vraag is simpel: wat willen we samen doen? Die vraag kan in elke democratie gesteld worden.
Is de macht van de vakbonden een rem?
‘Zeker weten, een cultureel ingebakken rem. Onlangs was er ophef toen een groep leerkrachten niet op de 31ste betaald waren, maar op de derde van de daaropvolgende maand. Tegen de eerste waren de stakingen al uit?*gebroken. Wallonië kent ook een traditie van cliëntelisme naar bedrijven. Toen de industrie in moeilijkheden raakte, dempte de overheid links en rechts de putten. Als we de competitiviteit van Wallonië willen opkrikken, moeten we daarmee breken en dat geld investeren in bijvoorbeeld weginfrastructuur en onderzoek en ontwikkeling.’
Zal Wallonië Vlaanderen ooit nog inhalen?
‘Vlaanderen inhalen is onmogelijk. Het Europese gemiddelde moet de ambitie zijn. Maar Wallonië gaat wel degelijk vooruit. Wallonië doet het beter dan vele Franse regio’s. Ik ben niet pessimistisch.’
U bent streng voor het PS-beleid, pleit voor privatiseringen en minder overheid. Bent u eigenlijk nog socialist?
‘Neen. Ik heb me lid gemaakt toen ik van de universiteit kwam, uit overtuiging. Maar ik ben geen lid meer sinds 2000, toen Di Rupo Jean-Claude Van Cauwenberghe aanstelde als nieuwe Waalse minister-president.
|
https://www.standaard.be/cnt/dmf20200131_04830228
Als een socialist het licht ziet, waarom vluchten de belgicisten dan naar de duisternis? |
