Beste lezer,
Ik ga vandaag een aantal belangrijke internationale problemen oplossen, maar helaas dan wel de specifieke combinatie van deze problemen zoals we die aantreffen in laag Nederland, beter bepaald de veengronden en andere inklinkende bodems in voornamelijk Zeeland, Holland, Flevoland, Friesland en Groningen.
Het centrale probleem vandaag is de koe. De koe kan echt niet langer. En daar zijn drie belangrijke redenen voor.
De bekendste reden is de wereldwijde klimaatverandering. Bij de productie van koemelk en andere dierlijke producten wordt veel energie verbruikt en komt dus CO2 vrij. Maar koeien zijn extra vervelend voor het klimaat door de grote hoeveelheid methaan die ze uitstoten, een extra krachtig broeikasgas.
De meest politiek urgente reden is de stikstofcrisis. Nederland wordt nu al sinds mei 2019 (!) gegijzeld door bouwstops, snelheidsverlagingen en
terroristen boeren die asbest op de snelweg tiefen en het in de fik steken. De aanleiding hiervoor is een uitspraak van een Nederlandse bestuursrechter gebaseerd op onder andere de Europese habitat-richtlijn. De regels werden al decennia met voeten getreden met grote lokale natuurproblemen ten gevolg. De oorzaak van die problemen is de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden. Koeien, en in het bijzonder koeien die op stal staan, stoten ontzettend veel ammoniak uit.
Maar de echte belangrijkste reden dat de huidige veehouderij niet houdbaar is en de reden dat het vooral op de veengronden moet veranderen is de bodemdaling. Deze gronden worden van oudsher gebruikt voor veeteelt omdat de hoge grondwaterstanden (lees: lage bodem) het land minder geschikt maken voor de teelt van bijvoorbeeld granen en groenten, terwijl gras er wel groeit. Goed gebruik van de omstandigheden dus. Helaas is dit tegenwoordig volstrekt niet meer relevant. Moderne tractoren en grote hoeveelheden zware moderne doorgefokte koeien zouden zompig land compleet in modder veranderen. Om deze reden wordt de grondwaterstand kunstmatig laag gehouden. Dat is waarom er dit jaar na de vele regen in de winter en het vroege voorjaar in het late voorjaar alweer sprake was van droogte, het gevallen water was allemaal weggepompt. Het land staat nu dus extra droog, en het bijzondere aan veengronden is dat ze wanneer ze droogstaan inklinken. De bodem daalt steeds verder, en wordt dus steeds ongeschikter voor elke vorm van gebruik anders dan grasland, en uiteindelijk wordt het zelfs ongeschikt voor gras. En dan moet de echte klapper nog komen: veengrond bestaat uit oude plantenresten, turf. De bodem daalt omdat de plantenresten wanneer ze droogstaan rotten, en daarbij komen enorme hoeveelheden CO2 en methaan vrij. Dit kan je zien als een niet te vermijden kwaad als je het hebt over de minder dan 10% van de grond in het land die in gebruik is als ondergrond voor dorpen, steden en industrie. Je woont nou eenmaal niet zo lekker in een moeras. Maar voor de kwart van Nederland die gebruikt wordt als weiland voor voornamelijk koeien, een sector die zo grofweg rond een procent van de werkgelegenheid, export en BBP van het land verzorgt, is het een onhoudbare situatie.
Die grondwaterstand moet dus omhoog. Dat betekent als eerste dat die tractoren minder het land op kunnen. Dit los je dan maar op met robotgrasmaaiers of een buizensysteem voor mest ofzo. Maar ook die grote kuddes koeien moeten weg. Nou zijn er mensen die over
echt slimme oplossingen nadenken, zoals vormen van natte landbouw waarbij de veengrond teruggroeit in plaats van verdwijnt enzo. Maar laten we eerlijk zijn, dat vinden we veel te woke, dat we dan straks aan de rietburger moeten enzo. Dus ik heb een compromis. En dit is geen verrassing want het stond in de titel: kamelen.
Kamelen stoten
minder methaan uit dan koeien, en
minder ammoniak. En bovendien zijn ze veel geschikter om te houden op zompige grond. Kamelen, als moerasdieren? Jazeker! Kamelen zijn weliswaar groter en zwaarder dan koeien en zelfs de meeste paarden, maar hun hoeven zijn uitgegroeid tot een soort brede steunpantoffels die voorkomen dat ze wegzakken in het losse zand van de woestijn. Hierdoor veranderd een nat weiland niet in een vertrapte modderpoel. Het wordt zelfs
al eeuwen gedaan! Kamelen gedijen prima in natte uiterwaarden en zelfs in mangroves aan de zee. Het Nederlandse klimaat is ook geen obstakel. Ja, gemiddeld is het hier veel minder warm dan in de streken waar de meeste dromedarissen wonen, maar door ons zeeklimaat ontbreekt het aan winters die te streng voor hen zijn. Als je echt wil kan je zelfs de Bactrische kamelen gaan houden die een lange vacht groeien en normaal leven op de Steppes van Mongolië, China en Centraal Azië.
Nou is er ook een belangrijk nadeel. Kamelen zijn veel minder ver veredeld/doorgefokt dan koeien, en geven dus bijvoorbeeld minder melk. Dus daar verlies je product. Kan je dan niet beter voor bijvoorbeeld schapen gaan, die door hun kleinere formaat ook het land minder vertrappen? Nee, want met kamelen krijgt je er ook een product bij, kamelensperma! Kamelen zijn op dit moment
enorm in opkomst in onder andere Afrika. Er is een grote behoefte aan kamelenrassen die verder veredeld zijn voor hogere opbrengsten. Een andere trend in Afrika in het importeren van Europese dieren of
alleen het sperma van Europese dieren om de opbrengsten van bijvoorbeeld hun lokale varkens, koeien en schapen omhoog te brengen. Nederland heeft van oudsher een sterke veredelingsindustrie. Als die samenwerken met de boeren kan er een soort nationaal fokprogramma opgezet worden waar vanuit je elke verbeterde generatie opnieuw export van genetisch materiaal genereert. Sinds 2006 zit bovendien in Noord-Brabant de
enige kamelenmelkerij van Europa, dus we hebben nu een voorsprong in kennis en kunde over elk ander Europees land dat er met dit idee vandoor kan gaan.
Kamelen en niet koeien zijn dus duidelijk de toekomst van laag Nederland. Informeren jullie de boeren? Ik zoek alvast een schuilkelder op.
