Over de vrije wil
 

Inleiding.
Het begrip vrije wil is verwant aan het begrip bewustzijn. Wikipedia heeft voor beide begrippen een lemma met een zeer groot artikel. Het concept bewustzijn (denken, gesst) is zo oud als de mens, maar het concept vrije wil ontstond pas in de 18de eeuw in een politieke context en als voer voor filosofen.

Ter discussie staat de vraag wat 'vrije wil' is en of het bestaat (Daniel Dennett), of niet (Dick Swaab). De concepten 'bewustzijn' en 'vrije wil' gaan over hetzelfde in anderee woorden. Namelijk over de mens als subject in, of tegenover, de wereld als object. Bovendien ziet het subject het eigen lichaam (soms) als object dat is onderworpen aan de 'vrije wil' van het subject, of het ik en het zelf. Echt iets om over in de war te raken.

Deze discussie is van belang o.a. voor een begrip van het moderne liberalisme dat, niet toevallig, ook dateert van de 18de eeuw. Eventuele conclusies van de volgende discussie kunnen dus impact hebben op de overtuiging van liberalisten.

De idee van de vrije wil is al ouder en berust op de Bijbel of de mens een vrije wil heeft of niet.
Als God namelijk almachtig is, dan kan de mens geen vrije wil hebben, want alles is dan al reeds door God bepaald.
In de zestiende eeuw is dat een strijd geweest tussen de Calvinisten en de Lutheranen.
Calvijn beschouwde alles door God bepaald en Luther geloofde in de vrije wil.
In Nederland is dat toen een strijd geweest en de Calvinisten wonnen toen.

De bijbel is niet eenduidig over de 'vrije wil'. In Genesis staat dat de mens zelfstandig werd, maar ook dat hij zich laat misleiden.

Luther geloofde dat de mens zondig was en hij worstelde dagelijks met de duivel (hij gooide een inktpot naar de duivel). De paus was voor hem de antichrist. Dat is bepaald nog niet de vrije wil van de filosofie van de Verlichting.

De mens had dus een vrije wil anders kon hij niet verleid worden, maar tevens staat in de Bijbel dat God al reeds alles van te voren bepaald heeft.
Tegenstrijdig dus.
Romeinen 8:28 En wij weten, dat dengenen, die God liefhebben, alle dingen medewerken ten goede, namelijk dengenen, die naar Zijn voornemen geroepen zijn.
De Verlichting heeft de vrije wil niet uitgevonden.
De vrije wil was er al en wel zo oud als de mensheid zelve.
Maar deze heeft zich dan wel steeds verder ontwikkeld tot het IK dat zichzelf denkt en ontwikkelt.
Maar wat tevens het doen van God is.
De vrije wil van God bestaat ook in de mens.

Hier kom ik nog op terug.

Met het denken is de vrije wil ontstaan.
Ook de Bijbel vertelt dat verhaal.

De oude Bijbel? ;-)
Ik kom er nog op terug, zei ik.

Wilsbekwaamheid
 

(2) Wilsbekwaamheid.
Wilsbekwaamheid is een begrip in de rechtspraak, de gezondheidszorg en de psychologie. Wilsbekwaam is iemand die zelfstandig beslissingen kan nemen én de gevolgen daarvan kan overzien. We gaan er van uit dat normale mensen wilsbewaam zijn en vrijwillig dingen doen of nalaten, of beloven. Echtter, wij verontgschuldigen ons soms voor bepaalde uitspraken of handelingen door de schuld te geven iemend anders, of aan een bepaalde omstandigheid als oorzaak. Dat is koren op de molen van deterministen.

Deterministen denken dat alles gebeurt in een keten van oorzaak en gevolg en dat dit ook bepaalt welke keuzes wij maken en wat we doen. Dat wij ons verstand gebruiken en uit verschillende opties kiezen verandert daar niets aan. We kiezen immers op basis van onze kennis, ervaring en mogelijkheden van dat moment die wij niet beheersen. Wij zijn ons bewust van onszelf en onze motivatie als handelend persoon en wij zijn tevens getuige van de handeling in ruimte en tijd. Subject en object (de wereld) schuiven over elkaar. Door vrijwillig handelen ontstaat een besef van verantwoordelijkheid en moraal en ethiek.

Als je je maag moest laten werken met je wil was dat een hectisch gedoe. Je lichaam regelt het vanzelf, automatisch.

Net zoals ademhaling, oog knipperingen.

Ja, men kan op bevel met je ogen knipperen of ademen.

Is er een verschil? De aandacht of het "bewustzijn" of hoe je het ook noemt verschuift naar "dat".

Nu, als harde determinatie beweerd dat er al bepaalde voorkeuren of smaken in je brein gewired zijn maak je die keuze dus eigenlijk niet zelf. Je maakt dan zogezegd geen enkele keuze zelf.

Ja, maar daar houdt je "ego" niet van. IK, zelf geen keuze maken, IK, prooi van lusten en voorkeuren.

Neen, ik kies altijd "in het moment". Niemand is een onbeschreven blad, hé.

Maar er zijn toch altijd opties. Deals. Ja, degene die jouw het beste uitkomen in de weegschaal van je voorgaande keuzes.

Het alles willen afwegen, is dat nodig?

En zo zonder het te merken rijd je jezelf vast.

Dat is wat de "geest" constant doet. Overhevelen van twijfel naar denken. Van denken naar twijfel. Van twijfel naar denken.

En waarom zou je over dit onderwerp zelf sceptisch moeten zijn? Ja, vraag het een ander...

Okay, uitgepraat dan.

Zelfs een vogeltje is vrij om te vliegen en volgens Schopenhauer heeft zelfs een steen een eigen wil om naar de aarde te willen vallen.

De vrijheid is identiek aan de eigen identiteit en eigenschappen.
Maar niemand heeft zichzelf gemaakt, dat hebben de microwezentjes gedaan.
Amen.

Om de vrije wil te bewaren tussen die onverkozen anti-democraten, moet ge vandaag even waakzaam zijn dan Joden in nazi Duitsland.

Overdrijven is ook een kunst...:lol:

Maar het is waar dat deze wereld ten onder gaat aan haar eigen vrije wil de leugen te verkiezen boven de waarheid van mijn atoomtheorie en nieuwe Bijbel.

Vrije wil = Bewust handelen
 

3) Bewust handelen.
Hiervoor is opgemerkt dat normale mensen voor de Wet wilsbekwaam zijn. De Wet gaat er dus van uit dat mensen bewust handelen en de gevolgen daarvan kunnen overzien. Bewustzijn impliceert dus bewust en vrijwillig handelen. Wij beginnen een handeling en kunnen deze stoppen. In andere woorden, we zijn ons bewust van onze motivatie voor de handeling. Die motivatie tot handelen of stoppen ontstaat echter door de omstandigheden, door oorzaak en gevolg.

Neem als voorbeeld een telefoongesprek of een spelletje schaak. In beide gevallen spelen allerlei geschreven en ongeschreven regels. Toch is het ongewis, of onvoorspelbaar, hoe het telefoongesprek en de schaakpartij zullen verlopen. Ons aandeel daarin, 'reglementair' of niet, schept het idee van onze vrijwilligheid. Maar dat is dus een illusie.

Mensen denken dat ze iets willen, maar zijn daar vaak naartoe georchestreerd.
Als het bij het lobbyen met vaccins tijdens een pandemie niet duidelijk werd, zal het nooit duidelijk worden vrees ik.
De geesten worden bespeeld op massa schaal. Brainwashing dmv sociaal darwinisme is nog steeds een lopend thema.

Beïnvloeding en het volgen van leiders hoort nu eenmaal bij (sociale) dieren. Onderwijs, reklame, indoctrinatie, allemaal bekend. Soms is het gedwongen soms is de keuze vrij. Maar wat wil je, alle reklame, verenigingen, scholen en opleidingen stoppen of streng controleren? En dan hebben we het nog niet eens over ethiek! Moeten vrouwen hoofddoekjes dragen of mag ieder zijn basic instict uitleven?

De regels zijn opgelegd, maar hoe het gespeeld wordt en hoe het gesprek zal zijn dat is de eigen vrije wil samen met de ander overigens.

Het orkest begeleidt de diva.
En of deze mooi zingt of vals, dat is haar eigen kunde en wil.
De mens heeft de vrije wil om te weigeren.
Zelfs tegen een dictatuur kan de mens zich verzetten.
Eerst waren de mensen door de kerk gehersenspoeld.
Toen kwam de wetenschap.
En nu is mijn atoomtheorie aan de beurt.
Maar steeds is er ook de vrije wil op basis van het eigen denken.

Geen vrije wil?
Dan is er ook geen zonde.
Want dan heeft God immers alles verkeerd gedaan.

Ik zal het beter doen:
Atomen bestaan uit ruimteschepen.
Hoe Gods Rijk in de microkosmos bestaat.
Ik Harriechristus, de wedergeboren Jezus.

Gewoon de feiten presenteren zonder censuur of andere politiek.
Ons zelfstandig denken wordt afgeleerd om een gedrocht te gehoorzamen dat haar bevoegdheid lang geleden verloor, maar door schone schijn nog autoritair uit de hoek kan komen.