Politics.be - Old Processors never Die....de Z80

Politics.be (https://forum.politics.be/index.php)

- Wetenschap & Technologie (https://forum.politics.be/forumdisplay.php?f=224)

- - Old Processors never Die....de Z80 (https://forum.politics.be/showthread.php?t=271967)

Old Processors never Die....de Z80

Het is aangekondigd door Zilog Corp. zelf,na een run van 48 jaar (!!!) zullen na juni 2024 geen orders meer aangenomen worden voor standalone processors in de klassieke 40 pin DIP verpakking van deze klassieke en behoorlijk legendarische microprocessor....

Overigens blijft de Z80 in leven in velen andere versies,wat we dan "microcontrollers" noemen waarbij de processor-core gecombineerd worden met andere componenten op een chip..

https://arstechnica.com/gadgets/2024...omments-page=1

Legendarisch machientje, zelf nooit mee geprutst, maar een kennis was er bedreven in.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door kelt (Bericht 10345526)

De chips van de 46,5 jaar oude ruimtesonde Voyager 1 werken nog altijd... (na een fix)

Citaat:

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/04...gegevens-door/

Opluchting bij NASA: 46-jarige ruimtesonde Voyager 1 stuurt niet langer wartaal door naar de aarde

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA haalt opgelucht adem: na maanden van nonsens stuurt ruimtesonde Voyager 1 opnieuw bruikbare data door. En dat is om meerdere redenen bijzonder. Voyager 1 is intussen al 46 jaar oud, maar vooral, het is het ruimtetuig dat het verst van de aarde verwijderd is.

Hoe ver dan? Een duizelingwekkende 24 miljard kilometer. Dat is, voor alle duidelijkheid, een 24 met 9 nullen. Uitgedrukt in meters: een 24 met 12 nullen. Zo ver dat radiosignalen die Voyager 1 uitzendt, er 22,5 uur over doen om de aarde te bereiken. De technologie aan boord is naar moderne normen hopeloos verouderd, en toch is Voyager 1 nog altijd relevant voor de wetenschap.

Interstellaire ruimte

Voyager 1 werd gelanceerd op 5 september 1977, een tweetal weken na zustersonde Voyager 2. Hun voornaamste missie: Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus bestuderen, de planeten die van de aarde bekeken aan 'de buitenkant' van ons zonnestelsel liggen. Die missie volbrachten ze in 1989. Ze leverden de NASA nooit eerder geziene beelden en inzichten over de buitenste planeten. Zo onthulde Voyager 1 dat naast Saturnus ook Jupiter ringen heeft en bracht hij manen van Jupiter gedetailleerd in beeld.

In november vorig jaar begon Voyager 1 wartaal door te sturen naar de aarde. De binaire code (de reeks 0-en en 1-en die hij gebruikt om te communiceren met de aarde) was niet meer logisch. Ingenieurs van het Jet Propulsion Laboratory (JPL) van de NASA probeerden te achterhalen wat er aan de hand was. En dat kostte enkele maanden van "inventief speurwerk".

In maart stuurde het Voyager-team een digitale 'por' naar Voyager 1. Het systeem dat vluchtgegevens bijhoudt, stuurde een volledige uitlezing van het geheugen terug. Op basis daarvan zagen ingenieurs dat er een beschadigde code zat op een chip. Die verhinderde dat Voyager 1 zijn wetenschappelijke en technische gegevens deftig kon 'verpakken' voor hij ze naar de aarde verstuurde.

Een chip met een kapotte code repareren of herstellen is uiteraard niet mogelijk. De ingenieurs beslisten daarom om de kapotte code te verplaatsen naar een andere plaats in het geheugen. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan, omdat de technologie op Voyager 1 al erg oud is.

Op 18 april stuurden de ingenieurs van op de aarde een 'fix' door. En dan was het 2 dagen nagelbijten. Het duurt immers 22,5 uur om de Voyager te bereiken, en dan nog eens 22,5 uur voor de Voyager om een reactie te sturen.

Donuts

Afgelopen zaterdag kon het team echter juichen. Uit de reactie van Voyager 1 bleek dat hun aanpassing werkte. De ingenieurs kregen bruikbare informatie over de gezondheid en de status van de technische systemen van de ruimtesonde. Wetenschappelijke data lezen lukt nog niet. In een volgende stap zal het team andere software herstellen, zodat ook dat opnieuw lukt.

Ook goede N-batterijen voor die tijd...

Vanaf ongeveer 1990 bevatten de programmeerbare rekenmachines van Texas Instruments een variant van de Z80 processors...

Reeds in de ninetees waren techneuten er in geslaagd om "in te breken" en van hun rekenmachines een redelijk vrij programmeerbaar computertje ,te programmeren in de Z80 machinetaal dat wel (programmeren voor echte mannen dat...assembly :P) te maken....

Ik weet overigens niet of NU nog in alle programmeerbare TI-rekenmachines een Z80 versie zit......

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Micele (Bericht 10345679)

De chips van de 46,5 jaar oude ruimtesonde Voyager 1 werken nog altijd... (na een fix)

Ook goede N-batterijen voor die tijd...

Voyager 1 has three radioisotope thermoelectric generators (RTGs) mounted on a boom. Each MHW-RTG contains 24 pressed plutonium-238 oxide spheres. The RTGs generated about 470 W of electric power at the time of launch, with the remainder being dissipated as waste heat.

(Wikipedia)

tis dus iets uitgebreider dan een triple A ke.

Maar dat al die electronica 50 jaar kosmische straling kan doorstaan, dat is niet mis inderdaad.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door kelt (Bericht 10345789)

TI-84 zou nog een Zilog processor bevatten. Ze gaan dus binnenkort met een ander model moeten afkomen.

In god weet wat zit dat nog allemaal, al zal tegenwoordig vooral ARM processors zijn die op de Raspbery Pi's bvb zitten, ook meteen de reden waarom je bijna niet meer aan een PI aangeraakt.

De laatste uit de reeks zou een ARM co processor bezitten waar Python op kan draaien.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Herr Flick (Bericht 10345892)

Zelfs de CERN draait op Raspi's... Hackaday

Een Raspberry Pi kosmische ray detector van folk bij CERN

p.s.

Heb er hier nog een paar oudere liggen.

De laatste de 4 dacht ik daar ben je best dat je er een koeling opzet.

RPi 4

Te kopen misschen nog bij...

BOL, Amazon????

De algemene PC zin die al jaaaaaren staat...

"Don't change a 'good' working system"

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Micele (Bericht 10345679)

De chips van de 46,5 jaar oude ruimtesonde Voyager 1 werken nog altijd... (na een fix)

Ook goede N-batterijen voor die tijd...

In de beide Voyagers zitten inderdaad computersystemen,dual-redundant zelfs,maar daarvoor (en blijkbaar ook niet voor de Viking sondes van rond die tijd) werden geen microprocessors gebruikt..De computers werden nog met "geharde" TTL-logica samengesteld.

Het was net iets te vroeg voor microprocessoren die eigenlijk maar vanaf ongeveer 1970 (met de 4004 van Intel) verschenen en waarvoor het "ecosysteem" tegen de tijd dat ze de Voyagers ontwikkelden nog niet "matuur" genoeg was.......Er zijn hieromtrent "grote discussies" te vinden op het wereldwijze Interweb"....De Voyagers en de Vikings waren ontwikkeld tegen halfweg de jaren zeventig,geen tijd om daar dan nog die onbewezen microprocessoren in te smokkelen...

De Z80 van dit draadje en de 6502 van een ander zijn nooit gezien als "ruimtewaardig" overigens......tegen einde jaren zeventig was het de RCA 1802 8-bits-processor (die wegens technologische redenen ook gehard kon worden tegen ruimtestraling) die vrij talrijk in ruimtetuigen belande....Van de Space-Shuttle tot honderden ruimtesondes en satellieten....ook militaire spullen.

Die 1802 zou overigens een eigen draadje waard zijn.Ook deze kwam zo halfweg de jaren zeventig in beeld (toen de Radio Corporation of America nog een zwaargewicht technologiefirma was,en geen boekhoudkantoor) en was een paar decennia heel populair in "non consumer-oriented" sectoren.En hij is NOG STEEDS in produktie (door het Japanse Renesas blijkbaar)