Oorspronkelijk geplaatst door De Tijd
Regering in lopende zaken strandt in juni op Europees strafbankje
Met een verwacht begrotingstekort van 4,4 procent van het bbp dit jaar en 4,7 procent in 2025 belandt België na de EU-verkiezingen haast zeker op het Europees strafbankje. Voor 21 juni al krijgt België een strak besparingstraject opgespeld. De maanden daarna loeren al snel Europese boetes om de hoek.
'Europa staat voor een hete begrotingszomer', kondigde EU-Commissaris voor begroting Paolo Gentiloni woensdag aan bij de voorstelling van de lentevooruitzichten voor de Europese economie. De Commissie lijst elk seizoen de evolutie van de belangrijkste economische indicatoren op, zoals economische groei, inflatie, begrotingstekort en overheidsschuld. De definitieve cijfers voor het voorbije jaar worden aangevuld met prognoses voor zowel het lopende als het volgende jaar.
De Belgische economie groeide in 2023 met 1,4 procent, een pak hoger dan het gemiddelde van 0,4 procent voor de twintig landen van de eurozone. Maar de Belgische cijfers stagneren dit en volgend jaar. De eurozone klimt dit jaar naar 0,8 procent en in 2025 naar 1,4 procent. Ook voor inflatie maakt België de omgekeerde beweging, met amper 2,3 procent prijsstijging in 2023, tegenover 5,4 procent voor de eurozone. In 2024 stijgt de Belgische inflatie naar 4 procent, het hoogste in de eurozone, om een jaar later terug te vallen naar 2,3 procent.
Waar het meest naar uitgekeken werd, is het begrotingstekort en de overheidsschuld. België strandt in 2023 op een tekort van 4,4 procent en een schuldgraad van 105,2 procent van het bruto binnenlands product.
Frankrijk en Italië
De Europese Commissie gaat ervan uit dat het Belgische begrotingstekort ook dit jaar op 4,4 procent van het bbp zal stagneren om in 2025 door te groeien naar 4,7 procent. De overheidsschuld daalt dit jaar lichtjes, maar stijgt in 2025 naar 106,6 procent van het bbp. De hogere rentebetalingen op de staatsschuld en de structureel oplopende overheidsuitgaven zijn daar mee verantwoordelijk voor.
België zit met die cijfers in hetzelfde schuitje als Frankrijk en Italië, de nummers twee en drie in de eurozone. Frankrijk kijkt aan tegen een tekort van 5,3 procent dit jaar en 5 procent in 2025. Italië gaat van een tekort van 7,4 procent in 2023 naar 4,4 procent dit jaar en 4,7 procent in 2025. Vooral het zeer hoge Italiaanse tekort roept vragen op, omdat daar in voorbije vooruitzichten van de Commissie geen spoor van te vinden was.
Strafbankje
Die evolutie van deficit en schuld dit jaar en in 2025 wordt hét Europese thema deze zomer. Er treden immers ook nieuwe, strakkere Europese begrotingsregels in werking. Die gaan zeker Italië, Frankrijk en België volgende maand al op het Europese strafbankje doen belanden.
Op 19 juni, tien dagen na de Europese verkiezingen, duidt de Commissie aan welke landen een 'procedure voor buitensporig tekort' aangemeten krijgen. Enkele dagen later krijgen de lidstaten al een traject van hervormingen op hun bord. Technisch en politiek volgen in juli beslissingen elkaar op, tot en met aanbevelingen over hoe een lidstaat het tekort onder de 3 procent kan krijgen. Lidstaten krijgen zelf tijd tot 20 september om een alternatief voorstel te doen voor een begrotingsplan op middellange termijn.
De beperking van de groei van de overheidsuitgaven wordt de belangrijkste graadmeter die de Commissie hanteert in haar toezicht. Net dat is een oud zeer voor België en nog moeilijker onder controle te brengen door een regering in lopende zaken. Na juli zijn verdere stappen mogelijk tegen landen op het strafbankje. Zij variëren van strakke aanmaningen tot boetes van 0,05 procent van het bbp van het jaar ervoor. Die boetes zijn niet eenmalig, maar kunnen vijf tot zesmaal per jaar geïnd worden.
|
