| Pandareus |
25 mei 2024 08:44 |
Het grote coalitie spel : Federaal
HLN heeft op basis van deze peiling die afgenomen is kort voor de nakende verkiezingen de zetelberekening gedaan, en overloopt de mogelijkheden.
Citaat:
Deze federale coalities kunnen (niet) gevormd worden op basis van de Grote Peiling: “Het hoeft niet zo moeilijk te zijn”
ANALYSE Wordt het Vivaldi II, toch een regering met N-VA of een klassieke tripartite? Op basis van De Grote Peiling van Het Laatste Nieuws en VTM Nieuws lijken er best wat opties, ook zonder dat N-VA en PS elkaar per se moeten vinden. Welke regeringen kunnen gevormd worden met deze uitslag? We overlopen de mogelijkheden.
Vivaldi II: niet mogelijk
Komt er opnieuw een Vivaldi-regering? Tegen dat ‘doembeeld’ voeren N-VA en Vlaams Belang al bijna vijf jaar campagne. Maar een pure herhaling van Vivaldi met alleen de huidige zeven partijen is volgens de Grote Peiling uitgesloten. De socialisten, liberalen, groenen en CD&V hebben samen nog slechts 72 zetels: 4 te kort dus voor een nipte meerderheid. Vivaldi staat te sterk op verlies – vooral door het verlies bij Open Vld en de groenen – om zomaar door te regeren.
Vivaldi met Les Engagés: mogelijk
Maar langs Franstalige kant is er versterking mogelijk. Les Engagés, het vroegere cdH en de zusterpartij van CD&V, is na een sterke vernieuwingsoperatie uit haar dal gekropen en springt van 5 naar 12 zetels. Zij zouden de huidige federale regering dus kunnen depanneren. Met 84 zetels zou die coalitie een ruime meerderheid hebben.
Alleen zou dat een regering met veel verliezers zijn. Open Vld, Groen en Ecolo nemen een grote duik, en ook CD&V en PS staan op verlies tegenover 2019. Is het wel logisch dat vijf partijen die afgestraft worden door de kiezer in een regering met maar liefst acht partijen belanden? In 2019 was het al kantje-boord, toen eigenlijk alle Vivaldi-partijen – behalve de groenen – zetels verloren, maar toch een regering vormden. Bovendien zou Vivaldi-plus voor 60% bestaan uit Franstalige partijen en een nog kleinere minderheid hebben langs Vlaamse kant. Dat maakt die coalitie opnieuw de perfecte schietschijf voor N-VA en Vlaams Belang, maar het ligt ook bijzonder gevoelig bij veel kiezers om opnieuw de grootste twee Vlaamse partijen aan de kant te laten staan.
In een ideaal scenario zal PS altijd een zo links mogelijke regering proberen te vormen: Vivaldi-plus, dus. Maar deze peiling wijst erop dat de krachtsverhoudingen in Franstalig België serieus veranderen. Want het is niet PS, maar MR die de meeste Kamerzetels binnenhaalt. De socialisten blijven, dankzij de winst van Vooruit, wel de grootste familie, maar dit resultaat zou wel de almacht van de PS kunnen doorbreken. Constant wordt gespeculeerd dat de ‘twee groten’ PS en N-VA samen de as van de volgende regering moeten vormen – wat voornamelijk in de markt gezet wordt door N-VA zelf. Als dit het resultaat wordt, waarbij de partijen die ooit 30% haalden nog maar rond de 20% schommelen, is dat beeld passé.
Zweeds: niet mogelijk
Een Zweedse regering – met liberalen, N-VA en CD&V – heeft ook te weinig zetels. Zelfs als Les Engagés hen zou vervoegen, komen ze maar aan 67 zetels, 9 te kort voor een nipte meerderheid.
Klassieke tripartite: nét niet mogelijk
Verrassend genoeg lijkt de klassieke tripartite bijna opnieuw levensvatbaar. Samen zouden de socialisten, liberalen en christendemocraten 75 zetels hebben in het parlement: exact de helft dus en nipt te weinig voor een meerderheid. Maar met een kleine verandering in het voordeel van minstens één van deze zes partijen is een tripartite-regering zelfs niet zo uit de lucht gegrepen. Tijdens deze legislatuur gingen er met Hendrik Bogaert (ex-CD&V) en Emir Kir (ex-PS) op federaal niveau ook twee verkozenen uit de meerderheid als onafhankelijke zetelen. Los daarvan is het ook nog de vraag of Open Vld nog in een regering zal stappen als het de helft van zijn zetels kwijt is en de allerkleinste partij zou worden in die coalitie. Mogelijk schuift het dan de kelk liever door naar N-VA.
Tripartite zonder Open Vld of MR, maar met N-VA: mogelijk
Samen met de drie klassieke families zou een regering met N-VA maar liefst 95 zetels hebben. Het heeft als voordeel dat die coalitie de op één na grootste partij van Vlaanderen in haar rangen heeft én ook ‘winnaars’ Vooruit, MR en Les Engagés. Bovendien zou deze regering netjes een meerderheid hebben langs beide kanten van de taalgrens, wat meteen ook munitie wegneemt bij de oppositie. Aan de andere kant zitten er dan weer zeven partijen aan tafel, het perfecte recept voor vuurwerk en ruzietjes.
Maar eigenlijk hoeven het er niet eens zeven te zijn. De zes zetels van Open Vld zijn bijvoorbeeld overbodig en als ze inderdaad zo’n pandoering krijgen zoals in deze peiling heeft de partij er weinig bij te winnen om opnieuw te besturen – behalve ministerposten. Nadeel is wel dat die coalitie zonder Open Vld haar meerderheid langs Vlaamse kant verliest. De vraag is of dat dan nog zo’n must zal zijn voor N-VA. In theorie zou ook MR buitenspel gezet kunnen worden. Georges-Louis Bouchez heeft de laatste jaren weinig vrienden gemaakt in de Wetstraat en wordt gezien saboteur binnen Vivaldi. Toch lijkt die kans heel klein, omdat de partij zo op winst staat én omdat Bouchez een strategische alliantie heeft gesmeed met CD&V-voorzitter Sammy Mahdi. De liberalen hebben bovendien altijd gezegd dat het ‘samen uit, samen thuis’ is, al lapten ze die belofte al eerder aan hun laars. Voor MR zit er ook een voordeel in om zusterpartij Open Vld aan de kant te laten staan: meer ministerposten voor de Franstalige liberalen.
Tripartite zonder PS of Vooruit, maar met N-VA: mogelijk
Een regering met zowel N-VA, beide liberalen als beide christendemocraten vindt PS-voorzitter Paul Magnette allicht te rechts. Maar het kan ook zonder hen: dan nog heeft deze coalitie 79 zetels. Nipt genoeg, maar dan zou Vooruit de enige linkse partij zijn in een centrumrechtse regering en dus zwak staan. Zonder de Vlaamse socialisten, maar mét PS, heeft deze formatie met 83 zetels ruim genoeg om van start te gaan. Maar ook dat is eerder onwaarschijnlijk: Vooruit staat op winst en is bovendien geliefd bij N-VA-voorzitter Bart De Wever, die in hen een redelijke bondgenoot ziet om toegevingen bij de soms onredelijke PS af te dwingen. Vooruit heeft ook wel bewezen dat het als het moet afstand durft te nemen van zijn grote Waalse broer. Ook is het afwachten of N-VA een staatshervorming in deze coalitie kan afdwingen die meer bevoegdheden geeft aan de deelstaten – een absolute voorwaarde voor de partij om in de regering te stappen, zo zeggen ze zelf. Daarvoor kijkt de partij vooral naar PS en niet naar de belgicistische MR.
Tripartite zonder CD&V of Les Engagés, maar met N-VA: mogelijk
Als het zonder één liberale of socialistische partij kan, dan kan het ook met één christendemocratische partij minder. Als CD&V – de kleinste van de twee – aan de kant wordt geschoven, dan heeft die coalitie nog steeds een meerderheid van 85 zetels. Maar is dat realistisch? Nadat CD&V en Les Engagés in Brussel een gezamenlijke lijst hebben ingediend, zijn de twee oude zusterpartijen steeds meer aan het verbroederen. Bovendien heeft N-VA in CD&V een potentiële bondgenoot voor een staatshervorming – al wil Sammy Mahdi daar geen prioriteit van maken. Ideologisch schuren de twee wel meer tegen elkaar aan en als ze op Vlaams niveau een regering kunnen vormen, is het ergens logisch dat dat federaal doorgetrokken wordt. Ook Bouchez zal CD&V er liever bij hebben. Ook de kans dat Les Engagés – en hun voorzitter Maxime Prévot, met wie de meesten het goed kunnen vinden – als grote winnaar zou worden buitengesloten, is klein, al zou ook zo’n coalitie nog een meerderheid van 83 zetels hebben.
Conclusie
Met bijna één derde van de zetels die naar de extremen – Vlaams Belang en PVDA – gaan en in de praktijk dus ‘onbruikbaar’ zijn, belooft het geen gemakkelijke federale formatie te worden. Maar het hoeft ook niet zo moeilijk te zijn als nu soms wordt voorgesteld. Minstens zes partijen moeten aan tafel schuiven om een akkoord te vinden – toch al eentje minder dan bij Vivaldi nu. Op basis van deze peiling zijn er theoretisch twee mogelijkheden: een herhaling van Vivaldi II mét Les Engagés of een coalitie van de traditionele partijen met N-VA – met mogelijk één tripartite-partij die uit de boot valt. Open Vld lijkt daarbij de meest logische optie, omdat ze de kleinste zijn en volgens deze peiling de grootste pandoering van de kiezer krijgen. Voor de groenen is er maar één scenario waarbij zij nog kunnen besturen: Vivaldi II, versterkt met Les Engagés. Daarbij valt N-VA dan uit de boot. Voorlopig is de partij van De Wever niet ‘incontournable’.
|
https://www.hln.be/binnenland/deze-f...zijn~ab7f6e05/
Er zijn scenario's die wankelen : De Wever zijn scenario dat hij en PS weer gaan kingmaker spelen bijvoorbeeld. Dat dreigt niet langer mogelijk te zijn als MR inderdaad groter zal zijn dan PS.
Ook het door vendeliers steeds maar herhaalde beeld dat heel Wallonië een links kerkhof is valt in duigen : Les Engagés + MR gaan naar 40%.
We staan dus voor 2 scenario's :
-Vivaldi Plus (= Vivaldi + Les Engagés)
-Tripartite + N-VA
Nadeel van de eerste formule : opnieuw geen Vlaamse meerderheid, en N-VA die 5 jaar de Calimero kan uithangen
Nadeel van de tweede formule : het gaat tijd vergen om De Wever te laten boven zichzelf uitstijgen en opnieuw zijn confederalisme in de valies steken.
Welk scenario geeft U het meeste kans ? Ik denk dat het tweede realistischer is. |
