| Micele |
9 maart 2025 11:56 |
Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Vlad
(Bericht 10477014)
35% vond dat de maatregelen nog niet ver genoeg gingen ...
|
Wslk mensen die het zelf meegemaakt hebben dat ons gezondheidssysteem x-maandenlang op zijn tandvlees zat, # elke pandemiegolf #...
Maar goed dat er toen geen serieuze terreuraanslag of ramp was met veel gekwetsten...
Via een studie vind ik degelijke info en ook cijfers...
Citaat:
https://tvgg.be/nl/artikels/een-terr...dubbele-impact
Een terreuraanval tijdens de Covid-pandemie: hoe rekbaar is ons gezondheidssysteem bij een dubbele impact?
H. DE CAUWER, G. VERVLOESEM, J. VAES, D. TIN, C. FAES, G. MOLENBERGHS, M. VAN DER AUWERA, G. VAN DER MIEREN, F. SOMVILLE
Urgentie- en acute geneeskunde, Gezondheidswetenschappen en -economie 2023, Volume 1
DOI: 10.47671/TVG.78.22.091
8 November 2022
Inleiding
De gezondheidszorg stond in de opeenvolgende Covid-pandemiegolven sterk onder druk. Op 13 maart 2020 noopte de snel om zich heen grijpende pandemie de overheid tot het in werking stellen van het federale ziekenhuisnoodplan, waardoor alle niet-essentiële zorg werd gestopt om de zorg voor Covid-patiënten maximaal te kunnen uitbouwen (1).
Tijdens de Covid-pandemie verdween de terreurdreiging niet. Integendeel, de pandemie wakkerde het anti-overheids-, anti-wetenschaps- en anti-vaccinatiesentiment aan waardoor het risico voor gezondheidsmedewerkers nog toenam.
Eenheden voor intensieve zorg (IZ) werden getransformeerd tot kritieke Covid-zorgdiensten. Verkoeverzalen en operatiekamers werden omgebouwd tot niet-Covid-IZ-eenheden, wat de chirurgische capaciteit van de ziekenhuizen drastisch verminderde (1).
Tijdens de Covid-pandemie verdween de terreurdreiging niet. Integendeel, de pandemie wakkerde het anti-overheids-, anti-wetenschaps- en anti-vaccinatiesentiment aan waardoor het risico voor gezondheidsmedewerkers nog toenam (2-4).
In deze analyse wordt nagegaan in hoeverre de terreuraanslagen in Zaventem en Maalbeek (2016) een impact hadden op o.a. de IZ-capaciteit. Vervolgens wordt bekeken of de capaciteit van ons gezondheidssysteem aanslagen van een dergelijke omvang aankon tijdens een eerste piek van de pandemie en welke factoren hierop een invloed hadden, dit op een ogenblik dat het gezondheidssysteem al aan een ernstige test werd onderworpen: stresstest van dubbele impact. Ten slotte worden enkele raadgevingen aangehaald over hoe de capaciteitsproblemen te voorkomen zijn.
Methode
[...]
# Impact van de Covid-pandemiegolven #
Impact op de ziekenhuizen
Tijdens de eerste pandemiegolf van maart-mei 2020 werden er extra IZ-bedden gecreëerd die opgedeeld werden in Covid- en non-Covid-eenheden. Verkoeverzaalbedden en operatiekamers werden getransformeerd tot non-Covid-bedden. Anesthesietoestellen van operatiekamers werden ingezet voor de patiënten die kunstmatige beademing vergden.
Electieve majeure ingrepen werden verdaagd (8). Tevens werden slechts 2 brandwondencentra voorbehouden voor hun taak, waaronder het Militair Hospitaal Koningin Astrid (MHKA), maar dan wel ten nadele van de niet-brandwonden-IZ-capaciteit. Andere brandwondencentra werden ingericht als Covid- of non-Covid-IZ-eenheid.
In de tweede en derde pandemiegolven werden gefaseerd een aantal IZ-bedden voor Covid-patiënten gereserveerd: gaande van fase 0 waarbij 300 bedden (15%) werden voorbehouden tot fase 2B met 2.000 bedden, met telkens het viervoud van dit aantal voor niet-IZ-bedden op aparte Covid-verpleegafdelingen. Vanaf de vierde golf waren er geen voorbehouden IZ-bedden meer voor Covid-patiënten (9).
De pandemiegolven kenden een verschillend regionaal verloop: de eerste golf trof eerst Limburg, daarna schoof deze op naar de Antwerpse Kempen om dan verder het ganse land in te palmen, terwijl de tweede en de derde golf vooral Wallonië en de Brusselse regio aandeden.
De eerste golf bereikte haar piek op 8 april 2020 met 1.286 IZ-bedden ingenomen door Covid-patiënten (fig. 1). De tweede golf piekte op 9 november 2020 met de inname van 1.474 IZ-bedden en de derde golf haalde op 13 april 2021 een piek van 947 ingenomen IZ-bedden (6).
Andersom bekeken: het aantal beschikbare IZ-bedden voor zowel Covid- als non-Covid-patiënten was extreem laag tijdens de eerste golf: op 13 maart 2020 (vóór de snelle omschakeling van verkoeverzalen en operatiekamers) waren er in heel België slechts 218 IZ-bedden vrij. De transformatie van operatiekamers, het verdagen van operaties en zelfs het gebruik van transportbeademingstoestellen resulteerden op 1 april in een extra capaciteit van 745 Covid-bedden en 413 non-Covid-bedden en op 1 mei 2020 van 868 Covid-bedden en 359 non-Covid-bedden (tabel 2).
Dit ging wel ten koste van de operatiecapaciteit: slechts 1 ?* 2 operatiezalen bleven beschikbaar in elk ziekenhuis (10, 11).
De gemiddelde verblijfsduur op de IZ-dienst tijdens de eerste golf bedroeg in België 6,4 dagen bij de beroepsbevolking en 7,6 dagen bij bejaarden (12).
De stresstest voor deze dienst was dat een kwart van de patiënten in de leeftijdsklasse van 20 tot 60 jaar er langer dan 13 dagen verbleef, mensen in de leeftijdsklasse tussen 60 en 80 jaar zelfs 15,6 dagen en de 80-plussers 12 dagen (12). Dit limiteert de capaciteit en het snel schakelen op IZ-eenheden bij een plotse toename van patiënten.
Inzet van het Rode Kruis
In de periode 12 maart-31 mei 2020 werd de inzet van Rode Kruis-vrijwilligers begroot op 138.000 uur. Ongeveer 2.000 vrijwilligers spendeerden 47.000 uur in woonzorgcentra, waarbij ze vooral logistieke taken op zich namen, zoals de installatie van Covid-eenheden. Tevens stond het Rode Kruis in voor de verdeling van persoonsbeschermend materiaal over alle gehandicaptenzorgcentra.
Meer dan 2.500 Covid-patiënten werden vervoerd in hiervoor speciaal bestemde ziekenwagens van het Rode Kruis, goed voor een inzet van meer dan 26.000 uur. Verder zorgde het Rode Kruis voor het ontlasten van 112-ziekenwagens door extra inzet bij niet-dringend patiëntenvervoer (1, 13).
Door hun belangrijke rol in de respons op de pandemie werden de vrijwilligers wel ingedeeld bij de prioritaire groepen voor vaccinatie.
Inzet van militairen en het brandwondencentrum
Zoals eerder vermeld, bleef het brandwondencentrum van het MHKA paraat, maar dan wel ten nadele van de niet-brandwonden-IZ-capaciteit.
Tijdens de eerste lockdown was de responscapaciteit van het MHKA verminderd doordat de medische staf uitgerold werd in burgerziekenhuizen die met bestaffingsproblemen worstelden.
Paramedici en logistiek personeel hielpen met de administratie en het transport van Covid-testen in woonzorg- en gehandicaptenzorgcentra, met de opleiding van vrijwilligers in testcentra, met de opleiding in het gebruik van persoonsbeschermend materiaal (‘train the trainer’-concept), met het opzetten van een ambulancedecontaminatiestraat zodat hiervoor bestemde ambulances zoveel mogelijk inzetbaar waren voor Covid-patiëntentransport, met de desinfectie van residentiële verblijven in gehandicaptenzorg- en woonzorgcentra en met het invallen bij bestaffingsproblemen in deze laatste (14).
Overige factoren die de medische respons (on)gunstig kunnen beïnvloeden tijdens de pandemie
Capaciteit van het Rode Kruis
Veel permanente medewerkers vielen uit en de vrijwilligers waren reeds ingeschakeld op verschillende locaties. Anderzijds konden de sluiting van veel bedrijven en het telewerken toch gunstig zijn bij een ramp omdat extra vrijwilligers sneller oproepbaar waren. De snel inzetbare middelen (SIM) zijn tijdens de pandemie in het kader van de bijstand aan woonzorgcentra, testcentra of ziekenvervoer niet ingezet en bleven voorbehouden voor gebeurlijke rampen.
Covid-positieve slachtoffers en gestrande passagiers
Bij een incident van een dergelijke omvang zullen een aantal personen Covid-positief zijn. Het exacte aantal is ruwweg te schatten. In België bedroeg de seroprevalentie rond 1 april 2020 ± 3%, 3 weken later was dit al gestegen tot 6% en medio mei tot 7% om dan terug te dalen tot 5,5% op 10 juni en 4,5% op 1 juli (19).
Nemen we 5% als gemiddelde van de eerste lockdown, dan zouden 158 van de 3.167 in opvangcentra verzamelde gestrande passagiers Covid-positief zijn. Deze aanname is het meest rooskleurige scenario.
Mutatis mutandi zouden dan ook 3/66 van de T1’s, 3/57 van de T2’s en 8/172 van de T3’s een opname vergen op een Covid-IZ-eenheid of een gewone Covid-afdeling.
Andere auteurs schatten de seroprevalentie een stuk hoger in, bv. 13% (95%-geloofwaardig interval: 5,6-24%) op 7 juni. In minder gunstige scenario’s kan het aantal geïnfecteerde slachtoffers/reizigers dus een drievoud bedragen (20).
Om te vermijden dat een dergelijk incident leidt tot een superspreading event, moeten de noodplannen aangepast worden aan de nieuwe realiteit van een pandemie.
Covid-proof-opvangcentra moeten reizigers zoveel mogelijk opvangen met inachtneming van de social distancing (volgens een recente Japanse studie moet men 6 m2 voorzien per persoon), ofwel in de eigen gezinsbubbel met de aanwending van persoonsbeschermend materiaal, chirurgische maskers voor iedereen, PCR-testen (in ons scenario nog niet beschikbaar tijdens de eerste lockdown) en quarantaine voor diegenen die positief testen (21). De bijkomende quarantainemaatregel is nieuw in de huidige pandemiesetting en betekent dat de opvang voor sommigen ook langer zal duren (22).
Quarantainehotels met beschikbare medische zorg zouden een oplossing kunnen zijn (23-26).
De gemiddelde tijd bij de alfavariant vanaf de ontwikkeling van symptomen tot hospitalisatie bedroeg tijdens de eerste golf 3 tot 10,4 dagen (12). Na het initiële incident is er dan ook in de eerste 2 weken een eerste golf te verwachten van Covid-besmette personen die een ziekenhuisopname nodig hebben, gevolgd door een tweede golf van mensen die besmet werden tijdens het incident of in een opvangcentrum. Een deel van hen zal op hun beurt extra druk zetten op de IZ-capaciteit.
Bespreking
De snel om zich heen grijpende Covid-pandemie betekende een ware stresstest voor het gezondheidssysteem. De medische respons op een gebeurlijke terreuraanslag met talrijke slachtoffers was gelimiteerd, aldus de berekeningen. Een terreuraanval van de omvang van de gebeurtenissen in 2016 te Zaventem en Maalbeek zou een regelrechte aanslag zijn op het gezondheidssysteem. In 2016 werden de 66 T1-getrieerde slachtoffers verdeeld over 19 ziekenhuizen volgens het aantal slachtoffers dat ze in maximale capaciteit aankonden. Op de dag van de afkondiging van de eerste lockdown (vrijdag 13 maart 2020) konden de 19 betreffende ziekenhuizen slechts 32 slachtoffers opnemen op de IZ-dienst. Minstens eenzelfde aantal ziekenhuizen zou de resterende 34 T1-slachtoffers moeten opvangen, wat de logistieke operatie om dit geregeld te krijgen binnen het zogenaamde golden hour loodzwaar zou maken. Tijd is immers een belangrijke factor voor de overlevings- en herstelkans na een trauma, waardoor men altijd tracht om een chirurgische interventie binnen het uur (of volgens andere experten 2 uur) aan te vangen: per verstreken kwartier dalen de cijfers (27, 28). Het reguliere prehospitaalzorgaanbod met 112-ambulances werd tijdens de pandemiepieken al aangevuld met Rode Kruis- en militaire ambulances om de toegenomen vraag aan te kunnen. Dit limiteerde de extra inzet van middelen bij een eventuele terreuraanslag met multipele slachtoffers. De weken daarna speelde niet alleen de IZ-, maar vooral de operatiezaalcapaciteit een predominante rol en waren er zorgen omtrent de capaciteit van het MHKA en de brandwondencentra. (....)
|
|
