Politics.be - Was Zacharias de vader van Jezus?

Er bestaan meerdere theorieën over wie de biologische vader van Jezus zou kunnen zijn, variërend van theologische overtuigingen tot historische en alternatieve hypotheses. Hier is een overzicht van de belangrijkste visies:

1. de Heilige Geest – Traditioneel christelijk geloof
- Volgens de canonieke evangeliën (Matteüs en Lucas) werd Jezus verwekt door de Heilige Geest en geboren uit de maagd Maria.
- Dit vormt de kern van de christelijke incarnatieleer: Jezus is de Zoon van God, niet van een menselijke vader.

2. Jozef – Wettelijke maar niet biologische vader
- Jozef, de verloofde van Maria, wordt in de evangeliën gepresenteerd als de pleegvader van Jezus.
- Sommige moderne theologen en historici suggereren dat Jozef wel degelijk de biologische vader kan zijn geweest, en dat het verhaal van de maagdelijke geboorte een latere theologische toevoeging is.

3. Een Romeinse soldaat (Panthera-theorie)
- Een alternatieve theorie, al in de oudheid verspreid door Celsus (2e eeuw), beweert dat Maria zwanger werd van een Romeinse soldaat genaamd Panthera.
- Deze theorie werd overgenomen in sommige Joodse polemieken tegen het christendom, maar wordt door de meeste historici als speculatief en lasterlijk beschouwd.

4. Zacharias – Kritisch-realistische hypothese
- Sommige kritische denkers veronderstellen dat Zacharias, de priester en vader van Johannes de Doper, mogelijk de biologische vader van Jezus was.
- Argumenten:
- Zacharias kende Maria als familielid van zijn vrouw Elisabet.
- Hij was biologisch actief op hoge leeftijd.
- Maria was jong en kwetsbaar; een zwangerschap buiten het huwelijk moest geheim blijven.
- Priesters hadden macht en toegang, en seksueel misbruik door geestelijken is historisch gedocumenteerd.
- De canon zou een dergelijk schandaal nooit expliciet opnemen.

5. Symbolische of onbekende vader
- Sommige theologen en historici stellen dat de vraag naar een biologische vader irrelevant is: de verhalen zijn symbolisch, niet biografisch.
- Jezus’ oorsprong wordt dan gezien als mythisch of archetypisch, vergelijkbaar met andere goddelijke geboorteverhalen in de oudheid (zoals Mithras, Dionysos, Horus).

In kritische kringen wordt steeds vaker de hypothese geopperd dat Zacharias, de priester en vader van Johannes de Doper, mogelijk de biologische vader van Jezus zou kunnen zijn. Die theorie komt van Emmanuel Michielszoon, een Nederlands theoloog-filosoof die eerder al opperde dat de VN het Rijk Gods zou zijn wat door JC werd voorspeld.
Deze gedachte wijkt af van het canonieke verhaal van de maagdelijke geboorte, maar wint aan plausibiliteit wanneer men de historische en sociale context in acht neemt.
Zacharias was een oudere man, maar biologisch actief want hij verwekte Johannes op hoge leeftijd. Maria, zijn nicht, was vermoedelijk een tienermeisje van 15 ?* 17 jaar, kwetsbaar en onderworpen aan religieuze hiërarchie. In een samenleving waar buitenechtelijke zwangerschap leidde tot steniging, zou een priester met macht alles doen om een zwangerschap te verbergen. De canon stelt dat Maria maagd was en Jezus door de Heilige Geest werd verwekt, maar dit kan gelezen worden als een symbolische camouflage van een ongemakkelijke realiteit.
Deze hypothese wordt versterkt door parallellen met recente en historische misbruiken binnen religieuze instellingen. Er zijn talloze getuigenissen van priesters die jonge vrouwen zwanger maakten, hen onder druk zetten tot abortus, of opsloten in kloosters wanneer ze weigerden. In de reeks De Nonnen werd een meisje van 17 zwanger gemaakt door een priester die haar naar een klooster bracht toen ze weigerde abortus te plegen. Een huisarts uit de regio Leuven vertelde ooit dat in een bepaald dorp de helft van de kinderen van de onderpastoor was. Zulke verhalen zijn geen fictie, maar structureel verzwegen realiteit. De recente golf van kindermisbruiken door bisschoppen en priesters kunnen in diezelfde context beschouwd worden.
De kerkelijke hiërarchie heeft misbruik vaak toegedekt, slachtoffers gestraft, en daders beschermd. In dat licht is het niet onredelijk te veronderstellen dat ook in de oudheid dergelijke zaken voorkwamen, maar niet in de canonieke teksten werden opgenomen. Net zoals de kindermoord door Herodes nergens in historische bronnen wordt bevestigd, maar wel in het evangelie van Matteüs als theologisch motief verschijnt.
De term “Nazoreeër” die op Jezus wordt toegepast, zou bovendien niet verwijzen naar het dorp Nazareth, dat mogelijk niet bestond in zijn tijd, maar naar een religieuze identiteit, een “virga = scheut” uit het huis van Jesse, zoals voorspeld in Jesaja.
Deze alternatieve lezing is geen dogma, maar een realistische denkoefening die de menselijke dimensie achter het heilige durft te erkennen. Ze nodigt uit tot volwassen reflectie: niet om te ontheiligen, maar om te begrijpen wat verzwegen werd en waarom.