Politics.be - toetreden turkije eu

Hier heel veel objectieve informatie;
http://www.nos.nl/nieuws/achtergronden/europeseunie/

Hier een stuk tekst uit de site:

Wat is Turkije voor land? Hoe liggen de politieke verhoudingen, wat is de rol van de islam?

Wat is Turkije voor land?
Hoe zijn de politieke verhoudingen?
Hoe staat de Turkse economie ervoor?
Zijn alle Turken moslim?
Zijn Turken fundamentalistisch?
Wat betekent de scheiding van kerk en staat?

Wat is Turkije voor land?

De Republiek Turkije werd in 1923 na een onafhankelijkheidsoorlog door het leger onder leiding van Mustafa Kemal Atatürk gesticht. Zijn missie was van Turkije een moderne, Europese staat te maken. Hij plaatste de islam onder controle van de staat, stimuleerde vrouwen zich te emanciperen en verbood het dragen van een hoofddoek op publieke plaatsen. Turkije werd in 1949 lid van de Raad van Europa, en in 1952 van de Navo. In 1963 werd een associatieverdrag met de EU gesloten.

Het grootste gedeelte van Turkije, Anatolië, ligt in Azië (755.688 km2). Het kleine Europese gedeelte (24.888 km2) is Thracië. De beide delen zijn door drie bruggen over de Bosporus met elkaar verbonden. De stad Istanbul ligt precies op de grens van Europa en Azië, en staat met een been in het ene, en met het andere been in het andere werelddeel.

De drie grootste steden zijn Istanbul, Ankara (de hoofdstad) en Izmir. Op dit moment telt Turkije ongeveer 70 miljoen inwoners. Daarvan woont 65 procent in de stad, 35 procent op het platteland. Tachtig procent van de inwoners zijn Turken, de overige twintig procent zijn voornamelijk Koerden.

Hoe zijn de politieke verhoudingen?

Sinds de parlementsverkiezingen op 3 november 2002 heeft de AKP (de Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) een absolute meerderheid in het parlement, maar de partij komt net enkele zetels tekort voor een tweederde meerderheid die nodig is voor grondwetswijzigingen.

De AKP noemt zichzelf conservatief-democratisch en presenteert zich als een moderne, pro-EU partij. De partij is vergelijkbaar met het CDA in Nederland, met een zelfde soort hang naar traditionele normen en waarden. Onder de huidige leider premier Recep Tayyip Erdogan is de AKP gematigd geworden, maar de oorsprong van de partij is islamitisch. Hij wordt daarom angstvallig in de gaten gehouden door de Turkse elite (die over het algemeen modern en liberaal is) en door Europa.

Ook het leger houdt de ontwikkelingen in de politiek scherp in de gaten. Het leger speelt traditioneel een grote rol in Turkije. Het ziet zichzelf als hoeder van de seculiere grondslag van de staat, sinds het onder leiding van Atatürk die seculiere staat mee hielp te scheppen. Sinds 1960 heeft het leger drie keer ingegrepen door de regering af te zetten en tijdelijk het bestuur van het land over te nemen. Onder druk van Europa is het leger nu bereid een stap terug te doen.

Hoe staat de Turkse economie ervoor?

Turkije heeft een vrijemarkt-economie. Van de beroepsbevolking werkt 40 procent in de landbouw, visserij en bosbouw; ongeveer 38 procent werkt bij de overheid en in de dienstensector; 22 procent werkt in de industrie.

Turkije heeft een flinke economische achterstand op de Europese lidstaten. Het Turkse BNP bedraagt 30 procent van het EU-gemiddelde. Turkije doet het economisch wel beter dan twee andere kandidaten die in 2007 toetreden tot de EU, Bulgarije en Roemenië. Zo was het Turkse inkomen per hoofd van de bevolking in 2003 29 procent hoger dan in Roemenië en 32 procent hoger dan in Bulgarije.

In 2000 en 2001 werd Turkije door een zware financiële en economische crisis getroffen. Volgens het IMF – dat Turkije met miljarden dollars steunt - is er na de crisis sprake van een opmerkelijk herstel. De torenhoge inflatie is bedwongen en in 2003 groeide de economie met 6 procent. In 2004 komt de groei waarschijnlijk uit op 5 of 6 procent, maar meer is ook nog mogelijk.

Zijn alle Turken moslim?

Op elk Turks identiteitsbewijs wordt ‘islam’ als godsdienst vermeld. De Turkse grondwet beschouwt namelijk iedere inwoner van Turkije als moslim. Toch zijn er ook andere religieuze stromingen in Turkije. Deze vormen met slechts twee procent van de bevolking een zeer kleine minderheid. Andersdenkenden, zoals christenen, hebben formeel gelijke rechten, maar worden in de praktijk vaak achtergesteld.

Binnen de Turkse islam zijn twee hoofdstromingen te onderscheiden: de soennieten en de alevieten. Zo’n driekwart van de Turken is soennitisch moslim, de overige moslims zijn alevieten. Zij vormen de grootste religieuze minderheid in Turkije. Precieze aantallen zijn er niet, omdat alevieten gewoon als ‘moslim’ staan geregistreerd. (De Turkse regering erkent geen andere dan christelijke en joodse minderheden.)

De oorsprong van het alevitisme ligt in het sjiitische geloof. De alevieten kennen geen vastomlijnde geloofsleer en geen strenge regels. Hun algemene regels zijn ruimer en ze worden dan ook als heterodox aangemerkt. Alevieten wijzen de vijf zuilen van de islam (geloofsbelijdenis, vijf keer bidden, aalmoezen, Ramadan, Mekka) als uiterlijke vormen van geloof af. Volgens sommigen is het alevitisme eerder een humanistische filosofie dan een zuivere godsdienst en is het nog slechts in de verte verbonden met de sjiitische islam.

Soennieten volgen de traditie die gebaseerd is op het leven van de profeet Mohammed. Naast de Koran, het heilige boek van de moslims, heeft ook de Hadith (een verzameling overleveringen van het spreken en handelen van de profeet) groot gezag voor de soennieten.

Zijn Turken fundamentalistisch?

De strikte islam erkent alleen de wet zoals die in de Koran geschreven is. Maar de republiek Turkije is een moderne, democratische staat. De meerderheid van de Turken is gelovig, maar niet fundamentalistisch. Ze zijn eerder tolerant en ruimdenkend en willen graag bij Europa horen.

Toch is er ook een groeiende groep gelovigen die fundamentalistische denkbeelden aanhangt. Deze radicalen noemen zichzelf aanhangers van de ‘ware islam’ en willen dat er strikt volgens de regels van de godsdienst wordt geleefd. Veel fundamentalistische moslimleiders zijn dan ook fel tegen het vormen van een alliantie met christelijke naties.

Hoewel Turkije een seculiere regering heeft, is er een nauwe relatie tussen staat en religie. In praktijk zijn de meeste bestuurders moslim. Bovendien financiert de Turkse regering moskeeën en politiek-religieuze organisaties elders in Europa.

Wat betekent de scheiding van kerk en staat?

Sinds 1923 zijn staat en godsdienst (islam) officieel strikt gescheiden. De grondlegger van de Turkse Republiek, Mustafa Kemal Pasja, (Atatürk) privatiseerde het geloof tijdens de jaren twintig en dertig met harde hand. Hij hief religieuze instellingen op en weerde religieuze symbolen uit het dagelijkse leven. Het islamitische familierecht werd vervangen door seculier recht.

Het Presidium voor Religieuze Zaken kreeg zeggenschap over alle religieuze aspecten in het dagelijkse leven. Het controleerde en bestuurde de moskeeën en overige godshuizen en benoemde imams en religieuze functionarissen. Vanuit Ankara instrueerde het Presidium de imams over de inhoud van preken.

Met de komst van meer partijen, na de Tweede Wereldoorlog, kreeg de religie weer een grotere rol binnen de politiek. Elke partij wilde de gunst van de kiezers winnen.

Aangezien driekwart van de kiezers op het platteland woonde, waar de opvattingen overwegend conservatief en streng-religieus waren, gaf de regering hun meer ruimte om hun geloof te beoefenen.

Binnen de politiek ontwikkelde zich een extremistische beweging die zich baseerde op de richtlijn van de Koran. Als tegenwicht tegen de groeiende radicale opvattingen, werd in 1982 de officiële staatsislam opgericht. Deze staatsislam legt de nadruk op verspreiding van de ‘correcte’ soennitische islam in de moskeeën en op scholen.