Het culturele "ik"
 

Ergens las ik eens in een of andere draad dat men "multicultuur" moet verstaan
als het "naast elkaar" bestaan van diverse culturen. Het gevoel onstaat bij zulke uitlatingen bij mij dat men bedoelt zwarten naast blanken naast gelen naast..
maw dat het woord cultuur hier een eufemisme is voor "rassen" zoals met het ook over "etniciteit" enz..; kan hebben en het woord cultuur in dit verband een ietwat eigenaardige invulling krijgt.

Laat ons daarom eens niet van een collectiviteit vertrekken maar vanuit het "ik".
Wie ben "ik" en wat is mijn cultuur ? Kunnen we onze straat zien als een verzameling mensen met welbepaalde culturele achtergronden en is het noodzakelijk dat die zo veel mogelijk gelijk zijn ?

We kennen toch allemaal het verschijnsel van de "ongastvrije" Vlaming, waar het voor een vreemdeling quasi onmogelijk is om tot diens huiskamer door te dringen. Om de heel eenvoudige reden dat de "Vlaming" een cafébezoeker is en samen met een "Vlaming" diens stamcafé bezoeken ongeveer het summum van
sociaal kontakt is.

Aan de andere kant zijn Vlamingen reislustige mensen en zijn die Vlamingen talrijk die zich reeds van dit sociale systeem afgewend hebben en bijna zo vlot als andere volkeren een "vreemde" thuis ontvangen. Onze "cultuur" is veranderlijk, niet in de laatste plaats door de aanwezigheid van "vreemdelingen" sijpelen vreemde elementen in onze cultuur door. Men hoeft daar in de eerste plaats niet voor aan oosteuropese of Middellandse zeetoestanden te denken. Ook het feit dat de meeste Vlamingen vreemde werkgevers hebben speelt hier een rol. Onze intellegentia komt als kaderlid van multinationals wel eens in Amerika of Azië terecht en is aangewezen op een intense uitwisseling van ideeën : ook cultuur wisselt hierdoor en vult
de "bagage" aan.

Last & not least
Men brengt nog soms nog iets mee van verre reizen : vrouw en kind nl.
Zo komt men tot Vlamingen, de echtste die letterlijk verschillende culturen
in zich dragen alvorens er nog vreemde bij te verwerven...

Dit is de stof waaruit grote naties gebouwd zijn en misschien mogen wij nog de grootste van alle zien ontstaan : die natie die ervoor zorgt dat de mens
in vrede kan leven met zijn medemens en zijn milieu.

Ik ken het verschijnsel van "ongastvrije" Vlaming niet. Ik vermoed dat dit vooral in hoofden van de linkse jongens zit. Waarschijnlijk om zich moreel op een fictief hoger niveau te kunnen voelen en zichzelf zo wat Ubermensch te voelen.

Er is geen enkele vlaming die zichzelf ongastvrij voelt als hij een vreemdeling/collega
uitgebreid in een restaurant uitnodigt en hem daarna onze uitmuntende vlaamse bieren laat proeven... Iedere "vreemde" zal de Vlaming roemen om zijn culinaire gastvrijheid
& wij mogen er gerust trots op zijn (hoeven ons geen übermenschen te voelen, we weten wat er kan gebeuren als een groep mensen zich zo voelt). Het is echter een feit dat men bij een vlaming moieilijk thuis uitgenodigd wordt - indien de lezers van deze draad om mij tegen te spreken nu massaal vreemdelingen bij hen thuis gaan uitnodigen heb ik mijn doel zeker bereikt.

Het klopt dat er niet zoiets bestaat als afzonderlijke culturen. Onze identiteit is het product van een wijd gamma aan interacties met andere mensen. Iemand die opgroeit in een vrij homogene samenlevingsunit, bijvoorbeeld een dorpsgemeenschap, zal uiteraard veel minder verscheiden interacties aangaan dan iemand die in een kosmopolitische stad leeft. Die homogeniteit wordt dan een 'cultuur' genoemd, maar eigenlijk vormen zulke culturen een geografisch continuüm, tenzij men ze kan indijken in grenzen en ze door politieke partijen als 'doelstelling' worden geformuleerd i.p.v. als het product van willekeurige interacties. Je krijgt dan als het ware 'gestolde' culturen waaruit elke dynamiek verdwijnt.

Nu vrees ik dat veel mensen die in een stad als Antwerpen zijn gaan wonen, dat vooral hebben gedaan omdat een stad werk genereert, en niet omdat men snakte naar 'kosmopolitische' interacties. Veel mensen hebben behoefte aan weinig verandering, aan (morele) stabiliteit, aan homogeniteit. De angst voor het vreemde is dan ook vooral een angst voor de onzekerheid die zulke interacties teweegbrengen. Niet toevallig verlangen Vlaams Blok'ers naar duidelijkheid, naar het opheffen van ambiguïteit (cf. de nazi's die de ambiguïteit van seksualiteit wilden opheffen door homoseksuelen 'uit te schakelen'). Die hang naar homogeniteit is niet typisch voor 'de Vlaming': ook joden, Marokkanen, Turken, Ghanezen zoeken hoofdzakelijk elk�*�*r op. Uitzondering zijn de intellegentsia, dus degene die vaak de machtigste posities bekleden. Vandaar ook het anti-intellectualistische discours van het VB.

Natuurlijk bestaan er verschillende kulturen: van de kleinste (ieder afzonderlijk met zijn eigen voorgeschiedenis) tot de grootste (de hele wereld met wat alle mensen gemeenschappelijk hebben).

De vraag is alleen tot hoever die kulturen voldoende gemeenschappelijke elementen hebben om vlotte samenlevingsafspraken te maken, of van de andere kant bekeken: waar de verschillen zó groot geworden zijn dat er voortdurend konflikten gegenereerd worden.

Als je dan een samenleving gaat organiseren, van regelgeving voorzien en dat soort dingen, dan is het verstandig d�*e "brug-te-ver" niet over te steken. Ingewikkelder dan dat is het allemaal niet.