Vrijheid van meningsuiting en haar grenzen
 

De vrijheid van meningsuiting is een belangrijke waarde in een democratische rechtstaat als België. Dit grondrecht wordt niet alleen expliciet gewaarborgd door de grondwet, het vindt tevens zijn oorsprong in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM art. 19) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM art. 10).

De Europese media hebben terecht de mond vol van de vrijheid van meningsuiting als één der hoekstenen van onze westerse democratie. Enkele media en invloedrijke opiniemakers voegen er aan toe dat aan deze vrijheid ‘onder geen enkele voorwaarde mag worden getornd’. Onterecht, laten we naar de bronnen grijpen.

Dat het EVRM als basis dient voor het uitbouwen en het regelen van onze democratische rechtstaat, staat als een paal boven water. Artikel 10 van het EVRM over de vrijheid van meningsuiting bestaat uit twee luiken. Het eerste deel luidt als volgt: ‘één ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. ...’

In deel twee van dit artikel worden een aantal fundamentele regels, beperkingen en voorwaarden verbonden aan het fundamenteel recht op de vrijheid van meningsuiting, nl.: ‘daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.’

De vrijheid van meningsuiting is dus niet absoluut en dient wel zeker te worden uitgeoefend onder bepaalde welomschreven voorwaarden en binnen bepaalde grenzen. Een essentiële grens is die van de wet. Zo stelt bvb. de Belgische wetgever dat laster en eerroof niet kunnen, dat het ontkennen of minimaliseren van de genocide tijdens WOII strafbaar is. Een andere belangrijke begrenzing volgens het EVRM, is de ‘bescherming van de goede naam en de rechten van anderen’, waaronder het recht op eerbied (art. 8) en het recht op vrijheid van godsdienst (art. 9).

Wat met de Deense cartoons? Door het zinloos en publiekelijk verspreiden van afbeeldingen van een profeet die voor moslims, lees volwaardige burgers in onze democratische samenleving met rechten en plichten, niet kan worden afgebeeld, én het hieraan koppelen van een oneerbiedige, negatieve, simplistische en onjuiste boodschap, zou het weleens kunnen zijn dat deze grenzen werden overschreden. Voor de specifieke situatie in sommige landen zouden we nog kunnen opwerpen dat er een mogelijke begrenzing had moeten zijn in ‘het belang van de nationale en openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten’, gezien de (inter)nationale geopolitieke situatie, enkele recente gebeurtenissen, de lokale maatschappelijke spanningen, enz.

Aan de rechter om hierover te oordelen zoals het in een democratie hoort. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft in een recent arrest van 13 september 2005 geoordeeld dat de ‘fundamentele expressievrijheid diende te worden ingeperkt indien sprake van het ‘offensief beledigen van de meest intieme en religieuze gevoelens van gelovigen. De bestraffing van dergelijke uitlatingen beantwoordt volgens het hof aan een dwingende sociale behoefte’. De vrijheid van pers en meningsuiting kan en mag geen vrijbrief of alibi worden voor gratuite, leugenachtige en oneerbiedige boodschappen. Dixit een vrije, onafhankelijke rechter, zich baserend op bestaande rechtsregels en wetgeving.

Deelnemers aan een samenleving kunnen het al dan niet eens zijn met zulke grenzen en sommigen kunnen van oordeel of van mening zijn dat de fundamentele vrijheid van meningsuiting absoluut dient te zijn. Maar zolang we in een democratische rechtstaat en samenleving wensen te leven, dienen we ons aan haar bestaande rechtsregels te houden, dit is een conditio sine qua non. De enige voorwaarde om dit niet te moeten doen, is door de bestaande spelregels te wijzigen, via nieuwe wetten bij democratische meerderheid. Maar zolang de vrijheid van meningsuiting expliciet wordt begrensd in het EVRM, hebben we de democratische plicht om hiermee rekening te houden in ons dagdagelijks leven. Ook de media.

De pers en de media genieten terecht van de belangrijke grondrechten van persvrijheid en vrijheid van meningsuiting, maar gezien hun kracht tot beïnvloeden en hun macht in onze samenleving hebben ze een verpletterende verantwoordelijkheid de werking in onze democratische samenleving niet te verstoren. Beide rechten zijn pas in goede handen wanneer ze met redelijkheid, eerbied en zorgvuldige afweging worden uitgeoefend en zonder onrechtmatig machtsmisbruik. We hoeven daarom niet naar de rechter te stappen, maar laat de media dan een zelfkritische, zelfregulerende plicht hebben om de grenzen aan de vrijheid van meningsuiting te respecteren.

De lezer is doorheen de jaren zeer kritisch geworden, nu de media nog. Misschien is het tijd dat de media haar identiteitscrisis meemaakt. Laat de cartoon-hysterie een aanleiding zijn.

http://www.vbwatch.org
http://www.atv.be/forum/forum.asp?FORUM_ID=18

Neen, neen, en nog eens neen! Je kiest er zelf voor moslim te zijn.

Het is niet omdat je een tekst begrijpend kan lezen, dat je jezelf meteen ook tot jurist moet kronen. (enfin, "kronen"... :roll: ) Het enige dat je uit dit -in juridische kringen bijzonder omstreden- arrest van het EHRM kan besluiten is dat het staten NIET op de vingers tikt wanneer die in hun wetgeving de vrijheid van meningsuiting beperken met een soort verbod op godslastering. Je kan de zaak dus NIET omdraaien: het Hof heeft een dergelijke beperking niet gepresenteerd als een imperatief: je mag altijd zuiverder bij het principe van vrijheid van meningsuiting blijven staan.

Alles hangt af van de maatschappelijke consensus van het ogenblik. En nou mag je beginnen bleiten tot de hel bevriest en Mohammed het daar heel koud begint te krijgen, HIER en NU zal je met je verbod op godslastering bakzeil blijven halen.

Ga nu maar weer wat over politiek lullen en laat de juridische analyse voortaan over aan mensen die er wel iets van weten.

Wat Carina schreef, lijkt me nochtans redelijk.
Ofwel beroept men zich op de EVRM om de vrije meningsuiting te verdedigen (artikel 10), ofwel niet. Enkel naar het eerste deel van dat artikel verwijzen maar niet naar het tweede deel, vind ik onconsequent.

Door het zinloos en publiekelijk slachten van voor hindoes,lees volwaardige burgers in onze democratische samenleving met rechten en plichten, Heilige Koeien, én het hieraan koppelen van een oneerbiedige, negatieve, simplistische en onjuiste boodschap, zou het weleens kunnen zijn dat deze grenzen werden overschreden.

Gedaan met de bio-industrie.

Je draagt de gevolgen van je eigen keuzes. Op het lachen met vrijwillige keuzes mag toch geen beperking staan, zeker?

Volgens de EVRM wel. Wanneer je lacht met iemand om die peroon te kwetsen, mag dat lachen van mij gerust beperkt worden.

Kies je er ook zelf voor "Waal" te zijn?

Wat met het recht van vrije keuze(werkgever-werknemer)?
Wat met het recht op vrije verkoop en verhuur van eigendommen?
Wat met het recht van veiligheid?
Juist in de krant gelezen dat unizo meldt om alle en diefstallen in firma'swinkeldiefstallen aan te geven om de overheid onder druk te zetten om er meer werk van te maken,de mensen geraken er moedeloos van!
Een kant van de medaille benadrukken en al het andere maar laten aanmodderen?
Wat met de mentaliteit,en dan bedoel ik niet alleen diegene die u aanklaagt!
Waarom maakt gij u hier eigenlijk druk? Heeft Belgie die cartoons gepubliceerd?
Wil u terug naar een DDR systeem? al eens aan gedacht dat er hier dan geen vreemdelingen meer zouden zijn onder zo een stelsel?
Gebruik uw verstand want vroeg of laat zal men u verketteren omdat u de vrije mening aan banden wil leggen,ten koste van de westerlingen.
Uw haat tegen het Vlaams Belang is groter dan uw eerbied voor de Westerse Wereld.
Get a live !

U haalt artikel 9 aan dat de godsdienstvrijheid waarborgt, maar dat artikel heeft niets van doen met deze discussie.

Indien volgens u (!) de wettelijk bepaalde grenzen overschreden zouden zijn, dan is het aan de bevoegde instanties hierover te oordelen. De moslims kunnen dus klacht bij die instanties neerleggen. Op geen enkele manier kunnen ze evenwel eisen dat de grondrechten terwille van hun Mohammed of hun islam moeten worden ingeperkt.

M.a.w. volgens u moet de media tot zelfcensuur overgegaan terwille van een groep mensen die geen hoge dunk heeft van het recht op vrije meningsuiting. Vandaag zelfcensuur voor de moslims. Voor welke groep morgen? En wie zal er later nog allemaal in de rij staan, waardoor er op den duur over niets meer nog kritisch zal worden kunnen nagedacht?

Gaan we beginnen het lachen met etniciteiten aan banden te leggen... :roll:

Ik mag lachen met ZM den Berrie, met West-Vlamingen, met FDW, met de luie Walen en de gierige Holanders, en Basken zijn al-le-maal terroristen. Op Corsica lopen alleen bastaarden met Fransenhaat, en de Zwitsers zijn een bende door inteelt gevormde draken.

Zo.

net zoals men kiest om een christen, een jood, atheist, agnost, boedhist, jehova getuige en noem maar op te zijn. maar dit wil niet zeggen dat men ze niet meer moet respecteren. wat betreft die cartoons zij hebben mij niet zozeer gekwetst maar het is de reactie daarop en wat er voorafging. opeens was de vrije meningsuiting absoluut geworden. terwijl dat niet zo is. hoe het men draait of keert de vrije meningsuiting is gebonden aan verantwoordelijkheden. ik vind de reactie van de moslim wereld wat overroepen. in de islam is het belangrijk geduldig te zijn bij zulke situatie's.

Ik dacht dat u de "keuzevrijheid" als criterium beschouwde om te beslissen wat mag en wat niet mag.

Ik ben ook voor vrijheid van meningsuiting, alleen vind ik het jammer dat we die vóór de rechter moeten afdwingen...

Ik heb me alvast bekeerd tot het geloof van Leon de Winter in Elsevier:

Dinsdag 28 februari 2006, 07:15
Respecteer mijn geloof

De wereld zoals we die kennen nadert haar einde en het is dus tijd dat ik open kaart met u speel.
Veel mensen denken dat ik een seculiere jood ben, en dit valse beeld heb ik zelf laten ontstaan. Het is dus niet waar: ik ben een Huitzilopochtliaan. Ik geloof ten diepste dat er twee Oppergoden bestaan die aanbeden behoren te worden op de top van de Tempel Mayor in de heilige stad Tenochtitlan.
Allereerst heb je Huitzilopochtli. Hij is mijn Meestergod, Hij is de God van de Azteken en de Oorlogsgod. Ik heb grote vreze voor Hem. Verder is er mijn tweede God, Tlaloc, de Regen- en Vruchtbaarheidsgod. Deze God is veel aardiger.
Kijk me niet zo raar aan - respecteer mijn geloof!
Ik geloof dat de wereld vier keer door de Goden geschapen en vernietigd is. Ja, vier keer en niet één keer, zoals sommige primitieve mensen denken. Elke keer doofde de zon en werd de aarde kaal en guur. De Azteken, en ik geloof dat ook, dachten dat hun wereld, de Vijfde dus, gecreëerd werd op een plek die Teotihuacan heet.
Hoe? Dat is eigenlijk heel simpel: er was een God die Zich offerde door Zich in het vuur te werpen en Die daarna als God aan het firmament verscheen. Dit is volgens mij volkomen logisch en overtuigend.
Maar het houdt hier niet op. Er was een probleem: de zon kon niet bewegen! De zon zat vast in de hemel! De zon had bloed nodig om in beweging te komen! Dus offerden andere Goden zich ook. Zij gaven hun bloed opdat de zon kon bewegen!
Dit is intelligent en functioneel denken, en wie het niet met mij eens is, die begrijpt niks. U zult misschien een tikkie geschokt zijn wanneer u het volgende leest, maar deze dingen hebben zo hun heilige betekenis: mijn mede-Azteken offerden mensen.
Ja, het is soms noodzakelijk om er rituelen op na te houden want we zijn de Goden een hoop verschuldigd en dat moeten we de Goden laten weten.
We moeten ervoor zorgen dat de zon blijft bewegen (heeft u er ooit over nagedacht waarom de zon opkomt en ondergaat?), en dus moeten we ervoor zorgen dat de Goden hun bloed blijven geven! Stelt u zich eens voor wat er zou gebeuren wanneer de zon ons geen warmte meer zou geven! Nou dan!
Daarom wil ik opnieuw mensenoffers invoeren, begrijpt u wel?
Lang geleden, in de hoofdstad van de Azteken Tenochtitlan, hadden wij Huitzilopochtlianen gigantische piramiden gebouwd, die de Egyptenaren van ons nageaapt hebben. Daar, hoog in de hemel, aanbaden we onze Goden, en alles was okee. Laten we die tempels zorgvuldig opbouwen!
U moet begrijpen, mijn Goden beheersen het lot en de bestemming van de mensheid. Niet alleen dat: het hele verfijnde evenwicht in de kosmos hangt af van Hun goede wil!
Dus: om ervoor te zorgen dat we op deze aarde kunnen blijven leven en dat de Goden ons blijven helpen bij de oogst (waarom denkt u dat de gewassen groeien?), dat we IPodjes hebben en tot in de eeuwigheid naar de docusoap van Frans Bauer kunnen kijken, moeten we rituelen uitvoeren ter Hunner Ere, zoals in de tijd van de Azteken toen alles okee was!
Valt het kwartje nu? We hebben zo'n zootje van onze wereld gemaakt omdat we geen aandacht voor onze Goden meer hadden!
We moeten voor de Goden wierook branden, we moeten voedsel, vogels (geen zieke!) en dieren en vooral minstens één keer per jaar een mens offeren.
De Goden moeten zien dat we bereid zijn om onze harten en ons bloed aan Hen te geven! Zij ervaren zoiets als het hoogste offer dat wij kunnen brengen, en als wij dat doen zullen zij Gelukkige Goden zijn in plaats van Gefrustreerde Goden!
Dus: we voeren opnieuw mensenoffers in, we bidden tot Huitzilopochtli - en de Goden zullen ons vergiffenis schenken! Er zijn mensen genoeg die het een eer vinden om als martelaar te worden geofferd. In de tijd van de Azteken stonden de vrijwilligers gewoon in de rij - ik denk dat er wat dat betreft weinig veranderd is onder de zon.
Eén ding moet ik van u vragen: alstublieft, maak geen stomme cartoons van mijn Goden, Ze vinden het vreselijk. Maak Ze niet belachelijk en beledig mijn religieuze gevoelens niet.
Dus, alstublieft, respecteer mijn geloof. Mijn geloof is gelijkwaardig aan elk ander geloof, of misschien zelfs, nu ik er over nadenk, een beetje meer want mijn geloof is het enige echte geloof want mijn Goden zijn de enige.
En als u me niet respecteert, dan kan ik u ook niet respecteren, begrijpt u wel? Het zou het beste voor u zijn wanneer u ook Huitzilopochtliaan wordt. Anders staat straks de zon stil.

http://www.elsevier.nl/opinie/weblog.asp?artnr=88629

Respecteren maar!

Uiteraard. Een Zwitser moet niet in Zwitserland blijven wonen, en het staat een Bask vrij aan te halen dat niet alle Basken terroristen zijn...

Maar het gaat hier om cartoons...

Cartoon ~ spotprent

Ik spop elke dag met het christendom en de islam

heel makkelijk

niet in hun god geloven :) dan spot je er al mee

makkelijk heh :D

Hoe doe je dat, spoppen? Prentjes aub... :-D

Het lijkt een interessante discussie. Maar zeker niet een die tot de juristen moet beperkt blijven.

Ik geloof dat er maar weinig 'absolute' rechten zijn. En volgens mij is de 'vrijheid van meningsuiting' daar niet een van. Maar als dat al aanvaard wordt stelt zich de vraag hoe ver die gaat, waar de grens ligt, welke voorwaarden er worden gebruikt,...

Wie post er nog eens zo'n cartoon ?