Provinciaal federalisme
 

Provinciaal federalisme is geen nieuw concept. Paul Van Zeeland liet ooit in het interbellum vallen dat er beter gefederaliseerd kon worden op provinciale basis. Dat hij daarbij elf delen aanhaalde was toen revolutionair: België bestond in die tijden toen de dieren nog konden praten immers uit 9 provincies. Af en toe duikt die provinciale federalisatie nog eens op, nietwaar Rudy Van Nespen?

De vraag: wat denkt u van provinciaal federalisme?

Is provinciaal federalisme het tovermiddel om te decentraliseren en toch de bipolariteit VL-WA te vermijden? Of is het een maat voor niets en zul je binnen de federatie het samenhokken van de Vlaamse en de Waalse provincies krijgen (iets gelijkaardigs als wat je nu in Irak ziet gebeuren)? Of is provinciaal federalisme enkel mogelijk in een ruimer verband van de Nederlanden om deze de facto polarisatie te vermijden?

Ik denk dat provinciaal federalisme de sleutel is tot een beter werkende staat, gecombineerd met een ascending model of power uiteraard. Dat kan op zich al een serieuze impact hebben door de gemoederen te kalmeren.

Maar zoals je reeds stelt, is het dan afwachten wat de Vlaamse en de Waalse provincies zullen doen. Een soort samenwerkingsverband is niet vergezocht, doch dat zal dan op initiatief van de provincies zelf gebeuren en niet elke provincie hoeft daar aan mee te doen. Het kan leiden tot een samenwerking van een Vlaamse en een Waalse provincie, of enkel de Waalse provincies met elkaar, of... Een beetje moeilijk te voorspellen dus.

Maar ook in een onafhankelijk Vlaanderen of de Verenigde Nederlanden of wat het ook is, blijf ik voorstander van deze werkvorm.

Spoed je maar naar een teletijdmachine en keer weer naar je interbellum. Ik vermoed zo dat die tijdsgeest je zal bevallen.

Maar wat hebben provincies te betekenen? 200 jaar geleden ingevoerd omdat iedere ambtenaar te paard op één dag naar iedere plaats in zijn provincie kon rijden en terug (of op één dag van de ene provinciehoofdplaats naar de andere).

Maar ik zou niet weten wat het betekent een Oost-Vlaming te zijn. In tegenstelling tot de Gentenaars spreek ik een Brabants dialect. Voor vrije tijd, cultuur,... ben ik vooral op Gent gericht. Voor werkgelegenheid zijn de mensen hier eerder op Brussel gericht. Politiek sluit het katholieke Eeklo eerder aan bij West-Vlaanderen, sluit het bruin-rode Sint-Niklaas eerder aan bij Antwerpen en is enkel Zuid-Oost-Vlaanderen iets aparts (een donkerblauw nest).

Stadsgewesten zijn veel natuurlijkere onderverdelingen dan provincies. Dan kan je Vlaanderen (of België, als het moet...) verdelen in zo'n 25 stadsgewesten die elk een 20-tal gemeenten vertegenwoordigen.

Dat je 't nu verdeelt in 10 provincies of 25 stadsgewesten, 't systeem blijft uiteindelijk hetzelfde. Het gaat ook niet om nationalistisch gevoel, maar om decentralisatie en democratie.

Belgisch: 50 stadsgewesten of 10 provincies
Vlaams: 25 stadsgewesten of 5 provincies.

Vandaag is de provincie gewoon een instelling die de beslissingen van het Vlaams Gewest lokaal uitvoert. Veel lokale inspraak komt daar niet echt aan te pas.
Het "middenniveau" zal altijd ofwel aanleunen bij de gemeenten ofwel bij het gewest.
Wanneer je de provincies behoudt, is het middenniveau louter een verlengstuk van het gewest. Wanneer je de stadsgewesten invoert, wordt dit niveau de spreekbuis van de gemeenten.
Dan heb ik toch liever een middenniveau dat functioneert als spreekbuis van de gemeenten (sterke delocalisatie en democratisering), dan één dat werkt als uitvoerdertje van het gewest.

Ik geef je helemaal gelijk, maar wil jij dat komen vertellen in Limburg? Hier heerst er weldegelijk een Limburg-gevoel, een gevoel dat iedereen in deze provincie heeft. Bij de één heerst dat natuurlijk wat sterker als bij de ander.

Ik ken trouwens veel mensen die zeggen, "Ik ben Limburger, en geen Vlaming of Belg."

Als ambtenaar met ervaring, werkend in een grote stad, kan ik je volgende waarschuwing geven: wantrouw stadsgewesten, want die dikke nekken van de stad zuigen alleen maar de omringende gemeenten uit.
(en ik ben niet blind: er is minstens één punt waar die kleine gemeenten ook hun verantwoordelijkheid niet opnemen: hun deel van de asielzoekers ...).

Allez kom, laat ons een beetje moderniseren; we leven niet meer in het interbellum.
Gemeentelijk nivo, Vlaanderen, Europa. Regel: subsidiariteit. Meer is er niet nodig.
(sommigen zouden zeggen dat er dan nog een fusie zou moeten komen van de kleinste gemeenten. Misschien, maar lang niet zeker. Ze kunnen ook samenwerken. Zoals reeds bestaat in sommige gemeenten voor brandweer, in andere voor politie, in andere voor de vuilbakken ...)

Jacobijnser kan het niet... Subsidiariteit en federalisme zijn trouwens twee heel verschillende benaderingen...

Neenee, laat dat achterlijke concept uit 1789 maar voor wat het is.

En wat vind je dan van een federaal Vlaanderen? (Deftig federalisme, niet de schijnvorm die men nu federalisme durft noemen.)

De huidige gemeenten (die gemiddeld toch zo'n 20.000 inwoners hebben) zijn groot genoeg om apart te blijven. Behalve een paar uitzonderingen (Spierle-Helkijn, Herstappe,...) hoeven er nergens gemeentes gefusioneerd te worden.

Ik vind de stadsgewesten zelfs een ideaal middel om de steden af te slanken. Tijdens de gemeentefusies eind jaren '70 werden bepaalde gemeenten bij een stad gevoegd, louter voor de inkomsten. De steden zeggen dat ze als stad extra uitgaven hebben (grotere bibliotheken, enz...), en eisen daarom randgemeenten op. Wanneer stadsbibliotheken en dergelijke een bevoegdheid worden van het stadsgewest, hebben zij die randgemeenten financiëel niet langer nodig, en kunnen deze gemeenten autonoom functioneren.
Enkele randgemeenten van Antwerpen ijveren ervoor om een eigen gemeente te krijgen. Idem voor een aantal Aalsterse randgemeenten. Vermoedelijk ook bij vele andere randgemeenten.

Of de term "stadsgewest" zou goed gekozen is, weet ik niet. Het legt misschien iets teveel de nadruk op de stad zelf. Maar een aantal gemeentes (15 �* 20) uit eenzelfde regio zou best samenwerken in één verband. Of dat verband nu een "stadsgewest", "regio", "arrondissement", "gewest",... is, is bijzaak.

:cheer: Limburg onafhankelijk! :cheer:

Precies dit is de Oplossing


Limburgen
Brabant
Luik
Luxemburg


werkt alleen als Nederland mee zou doen he ;-)

:D

Juist dat samenwerken van gemeenten doet de behoefte aan samenwerkingsverbanden groeien. Je zult dus wel degelijk een niveau tussen de gemeente en - in dit geval - Vlaanderen nodig hebben, omdat er nu eenmaal veel onderwerpen zijn die gemeentegrensoverschrijdend spelen, maar niet op zo'n grote schaal dat men daar op landelijk niveau aandacht voor heeft. Niet voor niets wordt ook in Nederland gesproken over het oprichten van zulke gewesten, ter vervanging van de provincies (m.u.v. de kleinste provincies, die een gewest op zichzelf zijn).

Je zoekt de term streekgewest?

Ik zou een duidelijk onderscheid maken tussen stadsgewesten en streekgewesten.
Stadsgewesten zijn gewesten die voornamelijk bestaan uit de agglomeratie van een grote stad en dus erg stedelijk zijn, waarbij het omliggende gebied sterk afhankelijk is van die centrumstad. Voorbeeld: het Stadsgewest Haaglanden oftewel de agglomeratie Den Haag en het omliggende gebied.
Streekgewesten zouden dan de gewesten met een landelijk karakter zijn, bijv. Streekgewest Pajottenland of Streekgewest Vlaamse Ardennen. Hier hoeft niet noodzakelijk één stad centraal te staan, maar gaat het er meer om dat binnen het gebied (de streek) een samenhang bestaat.

Ik ben daar nogal een voorstander van. Afin, als een soort 2e keuze. Liever de confederale Nederlanden, maar als dat niet kan liever een federaal Vlaanderen. Een unitair Vlaanderen is geen goed idee, maar toch altijd te verkiezen boven elke Belgische constructie.

Confederale structuren hebben de neiging om snel uit elkaar te vallen. En dan zijn er twee mogelijkheden. Beiden staten gaan hun eigen weg, of beide staten gaan samen in een federale structuur.

Ik dacht dat dat communautaire u niet interesseerde, meneer de belgicist?

Het is maar te zien wat je snel noemt. Zwitserland ontstond in 1291 als confederatie en werd pas in 1848 een federatie (even de Napoleontische tijd vergeten). Duitsland was een confederatie als Heilige Roomse Rijk sinds eind 10e eeuw, daarna als Duitse Bond tot 1870, toen het pas een federatie werd (pikant detail: het werd unitair onder de nazi's en enkel dan).

Maar zelfs als een confederatie per se bedoeld is om te verdwijnen hoeft dit niet slecht te zijn. De Nederlanden mogen best wel overgaan naar een federatie als de tijd hiervoor rijp is.