Wetenschap en ideologie
 

Hoe gaan de groenen in de toekomst proberen wetenschappelijke inzichten te vertalen naar een breder publiek?

In het verleden zijn ze daar niet altijd in geslaagd. En vandaag is de kiezer meer dan ooit in verwarring.

Drie voorbeelden:

1. de vader van de groene beweging, James Lovelock, is sinds enkele jaren een totale voorstander van kernenergie. Als de kiezer dat hoort en tegelijk de groenen ziet fulmineren tegen kernenergie, raakt hij in verwarring.

2. recent onderzoek toont aan dat organisch gekweekt voedsel eigenlijk slecht is voor het milieu; de goeie ouwe vuile agro-industriële landbouw is veel efficiënter, verbruikt minder energie, stoot minder broeikasgassen uit, vereist minder landbouwareaal enzovoort. Hopla, de kiezer weer totaal gedesoriënteerd.

3. bourgeois-groenen spreken voortdurend over "food miles" en wat blijkt? Voor heel veel producten is het beter om ze per jumbojet uit Afrika te laten komen dan ze hier uit serres te halen. Het concept "food miles" heeft zijn waarde, maar moet juist worden toegepast, en dat vereist communicatie.

Vandaag zijn er mensen die elke groene trend volgen, als een blind konijn, zonder te weten wat ze doen. En dikwijls zijn ze daardoor eigenlijk heel slecht bezig. De intentie is goed, maar er heerst een gebrek aan kennis.

De vraag is dus eenvoudig: hoe kunnen de groenen ervoor zorgen dat de complexe materie waar ze gelukkig als enige echt mee bezig zijn, op een eenvoudige, duidelijke en consistente wijze wordt gecommuniceerd? De mensen weten immers niet meer waar ze aan toe zijn.

En die vraag leidt tot een spanningsveld: enerzijds zijn alle klassieke groene domeinen waar wetenschappelijke consensus en duidelijke communicatie over bestaat intussen al door de andere partijen ingelijfd. Daar kunnen de groenen dus niet tegen op. Anderzijds kunt ge op complexe materies - die uw speelveld zijn - geen ideologie bouwen die catchy, scherp en duidelijk is.

Aanvaardt gij dit als uw lot en hebt ge er geen probleem mee om een kleine randpartij te blijven die kritisch werk verzet? Of neigt ge toch uiteindelijk niet meer naar de machtspolitiek, die u zou aanzetten uw kritisch en avant-garde potentieel op te geven?

Waar staat de nieuwe generatie Agalevers op dit vlak?

Beste,

U maakt enkele zeer pertinente bedenkingen.

Dat de samenleving complex is, zal niemand ontkennen. OP het vlak van milieuschadelijkheid van producten is dat niet anders. Alleen een doorgedreven LCA-analyse (cradle to grave) kan uitmaken wat de ware imapct is van bepaalde producten. En inderdaad: soms levert dat merkwaardige resultaten op.

De vertaling van wet' complexiteit naar een groot publiek is geen sinecure. Men moet een evenwicht vinden tussen juistheid/complexiteit en vereenvoudiging/afnemende juistheid. Afhankelijk van het doelpubliek zal men hier anders moeten mee omgaan.

Bv. de ecologische voetafdruk. Puur wet' gezien kan men daar bedenkingen bij hebben (zie Hoofdstuk 5 in mijn boek Terra Incognita); anderzijds slaagt zo'n indicator er wel in om een groot publiek te informeren over de (relatieve) milieuonvriendelijkheid van bepaalde consumptiekeuzes; bv. vliegen is schadelijker dan trein; vleesrijk t.o.v. vleesarm patroon etc. Groepen zoals VODO en ECOLIFE doen zeer goed werk op dit vlak. Maar het klopt, dit alles gaat relatief traag... Sensibilisering blijft evenwel enorm belangrijk.

Puur wetenschappelijk gezien moet onze milieuimpact tijdens de komende decennia met een factor 10 dalen (90% dus). Dat is een onvoorstelbaar grote uitdaging... maar het kan als we vandaag de juiste beslissingen beginnen maken. TWee pistes: eco-efficiëntie en sufficiËntie. De geïnteresseerden verwijs ik naar mijn publicaties omtrent deze thema's. Alleen een politiek kader dat zo'n duurzaamheidstransitie stuurt kan dit verwezenlijken. Met gerommel in de marge, zoals nu, gaan we er niet komen. Dat is de toegevoegde waarde van een partij als Groen!. De nieuwe generatie ecologisten vertrekt vanuit dit referentiekader.

En inderdaad: in de huidige context maken we ons niet altijd populair met deze boodschap. Het is evenwel de enige realistische opstelling vandaag de dag. Meer en meer mensen beginnen dit te beseffen. Vorige week heb ik nog meegewerkt aan een groot project aan de KHLeuven rond 'marketing door duurzaamheid'. En ik was positief verrast. Zie http://www.b-bytes.be/ptj/index.php?...id=46&Itemid=9

mvg
Peter Tom Jones
www.petertomjones.be

ben ik de enige die hier gewoonweg niets van begrijpt?

Ik denk het wel. Als niet-wetenschapper kan ik hier nog wel grotendeels volgen hoor ;)

het gaat hem niet zozeer over de inhoud van hetgeen hij schrijft maar wel hetgeen hij er eigenlijk wil mee zeggen. ik lees holle frasen maar totaal geen antwoord op de gestelde vraag.

Vreemd... Ik meen te begrijpen dat het grootste deel van de oorspronkelijke vraag ongeveer neerkomt op "hoe kan de complexe wetenschappelijke waarheid vertaald worden naar een discours dat oor het brede publiek begrijpelijk is?". Mr. Jones geeft hierop een voorbeeld van een bekende voorstelling van zo'n problematiek (de ecologische voetafdruk), aangevuld met de bedenkingen die een wetenschapper hierbij zou kunnen hebben en de voordelen ervan.

Ik zie dat toch niet echt als een "antwoord naast de kwestie" of "holle frasten".

Hij heeft een punt. Ik moet erbij zeggen dat dit soort denken al aan populariteit wint. Ik herinner me goed dat ik een 3 tal jaar geleden tijdens mijn studie al life cycle analysis (eco points oa) moest maken en deze meenemen in het trade off process tussen verschillende ontwerpen. Hier zie je pas hoe belangrijk een design keuze soms kan zijn voor de impact van een product op het milieu.