De onbekende god
 

Met de onbekende god bedoel ik niet dat er een god is die we (nog) niet kennen. Het niet kunnen kennen zelf leidt tot een godsbeeld.

In primitieve maatschappijen stellen mensen zich vaak voor dat er geesten bestaan die dingen veroorzaken. Een god voor de regen, een god voor de wind, een zonnegod, et cetera. Mensen hebben het vermogen relaties te leggen tussen verschillende zaken, met andere woorden tot kennis te geraken. Men realiseerde dat wat men aanvankelijk door verschillende geesten veroorzaakt hield in een relatie tot elkaar stond, zodat die relatie door één god gerepresenteerd kon worden. In wat verder ontwikkelde maatschappijen, zoals de antiek Griekse, bedacht men een serie goden, Zeus, Poseidon, Aphrodite, Pallas Athene en nog een paar. De mythologie over goden, halfgoden en de interactie tussen goden en mensen geeft verklaringen voor het ontstaan van de wereld, de hemellichamen, de mensen, de goden, het kwaad en ziekten, natuurverschijnselen. Nog weer later, in het Christendom en de Islam, bedacht men dat er één god was die alles bestierde.

De mens is zo gemaakt dat hij een wil en vermogen heeft om tot kennis te komen. Die wil is zo sterk voor velen dat ze in principe alles willen kunnen verklaren. Wat niet verklaarbaar is door oorzakelijke relaties wordt dan aan god toegeschreven. God is het fundamentele gemis. Het maakt niet uit of je een simpele ziel of een ontwikkelde wetenschapper bent voor het godsgeloof. Het gaat niet om rationaliteit, maar om het gevoel van het gemis. Heb je een sterk ontwikkeld gevoel voor dat gemis dan zal je in een god geloven. Een beroemde uitspraak van Albert Einstein: "God dobbelt niet", duidde op zijn geloof dat er in principe een vaste structuur, een god bestaat.

Dit is verkeerd. Einstein had het met deze uitspraak over de onvoorspelbare Quantummechanica, een theorie waar hij problemen mee had om deze te plaatsen, maar hij had niet echt over God zelf.

Dit kan inderdaad het geval zijn. Maar het blijft een hypothese. Men kan het vergelijken met het woord 'toeval'. Wanneer we iets niet kunnen uitleggen dat gebruiken we vaak het woordje 'toeval' of 'geluk'. Waarom vallen de lottocijfers zus en niet zo? Dan zeggen we: dat is toeval, of het is gewoon geluk, maar dat is niet zo natuurlijk. De cijfers vallen niet zo maar, maar zijn onderworpen aan bepaalde wetten die maken dat de balletjes op deze manier uit de bus komen en niet anders. Alleen, we kunnen deze wetten (nog) niet vatten en uitdrukken in een wiskundige formule.

Met het begrip 'god' gaat het ook in die richting. Vaak is god datgene wat we zelf niet zijn. We geven hem deze eigenschappen die we zelf als mensen zouden willen hebben maar vaak missen.

Bijvoorbeeld: god is oneindig goed.
Eigenlijk impliceert dit: wij zijn niet oneindig en zeker niet oneindig goed.

Ook de vraag: wat is het begin van de materiële wereld? Of: wie heeft dit allemaal gemaakt? Dat kunnen wij niet vatten en daarom zeggen we: er is een opperwezen dat initieel alles heeft gemaakt en wij noemen het dan de schepping van het opperwezen: god. God is dus in feite een deus ex machina, een passe-partout sleutel die ons een anwoord biedt op deze vragen waartegen onze ervaring van de tijd en onze hersencapaciteit op te pletter loopt.

Dat zou een uitleg kunnen zijn... Of het de juiste uitleg is? Misschien. Maar misschien houdt altijd in misschien niet.

Einstein had trouwens - voorlopig althans - ongelijk in die uitspraak.
Met Bohr, als ik me niet vergis?

Ja dat dacht ik ook. Volgens Einstein moest alles zijn wetmatigheid hebben. En hij vond die niet terug. En daarom zei hij: god speelt niet op de roulette, god dobbelt niet. Maar vermoedelijk zal in de quantummechanica ook alles zijn wetmatigheid hebben. Alleen, misschien een heel ander wetmatigheid, eentje die we (nog) niet echt vatten.

Ook al kan ik het absoluut niet bewijzen, persoonlijk denk ik dat er ook in de quantummechanica een systeem zit. Welk systeem, tja, dat weet ik uiteraard ook niet.

[quote]
Waarom de balletjes zus of zo vallen is een gevolg van omstandigheden, waar de balletjes eerst liggen, welke zwier ze krijgen en waar en op welke manier ze vallen. Het is inderdaad geen toeval maar moest men dat in een wiskundige formule kunnen uitleggen dan is het plezier van de lotto verdwenen vermits men alles op voorhand zou kunnen berekenen.
God is vooral handig om mensen hun eigen verantwoordelijkheidsgevoel te verminderen. Als iets misloopt dan is het vlug de schuld van God...... wij wassen onze handen in onschuld.

Als het kleinste zijn wetmatigheid heeft, dan is het toch logisch dat het grootste ( God ) ook zijn wetmatigheid heeft. God dobbelt inderdaad waarschijnlijk niet maar beloont of straft ons volgens omstandigheden die we deels zelf in handen hebben.
Zijn de omstandigheden gunstig dan krijgen we snoep, zijn de omstandigheden onmenselijk dan worden we onmenselijk behandeld.
God is volgens mij zeer logisch.

Het gaat niet om ‘misschien’; misschien heb je, waarschijnlijk kan je krijgen. Karl Popper stelde al dat verificatie in principe onmogelijk is. Mijn opmerkingen gaan over de plausibiliteit van geloof als deus ex machina.

Dittrich Bonhoeffer had het onder andere over een deus ex machina. Hij schreef: "Religieuze mensen spreken over God zodra hun menselijke kennis hen in de steek laat (vaak ten gevolge van denk-luiheid) of zodra menselijke krachten te kort schieten. Het is eigenlijk altijd weer de deus ex machina, die ze laten opdraven als schijnoplossing voor onoplosbare problemen, of als kracht wanneer de mens te kort schiet." Ik denk dat het geen geval van denk-luiheid is. Er zijn fundamentele zaken die we niet kunnen kennen.

In het geval van de lottoballetjes heb ik misschien alle nummers goed (zeer onwaarschijnlijk). Waarom heb ik ze goed? Misschien krijg ik een gevoel van dankbaarheid. Dankbaarheid jegens wie? God is dan een goede om dankbaar aan te zijn. Analoog geldt het voor pech. Als ik de lottonummers onjuist heb en ik heb dringend gebrek aan geld dan roep ik: god verdom me. Ik reageer mijn onvrede af op god. De mens is niet alleen een rationeel wezen. Hij creëert een god wanneer hij dat nodig voelt.

Vroeger had hij regen nodig of zon om in leven te blijven...... nu heeft hij geld nodig om te doen wat hij zelf wenst. Wat een evolutie van het spirituele leven.

Albert Einstein, the Nobel prize winner, was a firm believer in the science and spiritual understanding of the Bhagavad Gita and read it each morning.
He always told that Bhagavad Gita was his mother of knowledge.

Niels Bohr, Nobel Laureate in physics, "We can admittedly find nothing in physics or chemistry that has even a remote bearing on consciousness. Yet all of us know there is such a thing as consciousness, simply because we have it ourselves. Hence consciousness must be part of nature, or more
generally, of reality, which means that quite apart from the laws of physics and chemistry, as laid down in quantum theory, we must also consider laws of quite a different kind."

Einstein admitted that consciousness could not be adequately described in terms of physical phenomena. "I believe that the present fashion of applying the axioms of science to human life is not only entirely a mistake, but also has something reprehensible in it."

GreetzZ

Maar de plausibiliteit houdt altijd een waarschijnlijkheid in. Hoe groot die waarschijnlijkheid ook moge zijn, echte zekerheid is er nooit, juist omdat het principe niet verifieerbaar is. Er zijn mensen die een mystieke ervaring hebben gehad die niet gebonden is aan een voorafgaande nuttigheidsfunctie van vrede of onvrede. Zo lijkt het en tenminste en volgens hun zeggen... Die ervaring gebeurt vaak spontaan. Personen die deze ervaring hebben meegemaakt zijn ervan overtuigd dat er een andere dimensie is, een kracht die we zouden kunnen omschrijven als een goddelijke Kracht. Het geloof in een god hoeft niet altijd gerelateerd te zijn aan een gemis van welke aard ook, alhoewel dit volgens mij wel vaak het geval is.

Als God bestaat is hij universeel en zijn alle godsdiensten, religies en filosofiën in de evolutie van de mensheid allicht een onderdeel

goed geschreven en ik kan niets toevoegen dan enkel dat ik mezelf het beste kan aansluiten bij uw mening .
:-)

Een probleem aan god is dat hij zich steeds aanpast. Wetenschap beweerd niet alle kennis te hebben, wel er naar op zoek te zijn, religie beweerd de waarheid te hebben, het woord van god. Maar waarom is de aarde dan rond en draait hij rond de zon? Dus wordt het geloof steeds iets bijgesteld. Natuurlijk zit god niet op een wolk, natuurlijk is de aarde rond, natuurlijk is dat complete universum niet in 7 dagen geschapen. Één van de meest recente stappen is intelligent design. God heeft alle dieren wel geschapen, maar dan wel op verschillende tijdstippen en als variaties op eerder bestaande dieren. Maar de bijbel niet waar, nee, dat kan niet. De bijbel is het woord van een bestaande god, hij heeft alles alleen een beetje kryptisch doorgegeven...

*zucht*

Het aanpassen van god heeft interessante gevolgen. De Bijbelse god is niet meer wat hij ooit was. Er blijkt meer tussen hemel en aarde te zijn dan de schrijvers van de bijbel ooit konden bevroeden. Hier volgt een stukje uit een site over geloof:

<< De meeste mensen die het christelijk geloof aanhangen geloven niet in de God van de bijbel maar in ‘God’. Ik bedoel hiermee dat deze christenen de bijbel lezen met een moderne bril op. In de praktijk betekent dit dat de bijbel zus of zo zegt -hetgeen door de gelovige dan beaamd wordt op een manier die iets geheel anders betekent dan mensen het in alle vroegere eeuwen hebben begrepen, inclusief de bijbelschrijvers zelf. De moderne gelovige is dus een meestergoochelaar, speelt een taalspel om alles naar zijn eigen hand te zetten. Zo kom ik op het internet deze ‘gevleugelde’ uitleg van het zondevalverhaal tegen:
"Het verhaal vertelt om te beginnen dat de mens van oorsprong (zoals hij/zij door God geschapen was) geen kennis had van goed of kwaad. Met andere woorden, de mens was een dier want dieren hebben geen besef van deze normen en de waarde die we er aan geven. Kort gezegd de mens werd pas mens toen het bewustzijn ontwaakte, op dat moment waren we geen dieren meer en volgens het scheppingsverhaal is dat een ontwikkeling geweest van de mens uit, het lag in de mens besloten dat hij zich zo zou ontwikkelen. Een logische stap in de evolutie wordt op deze wijze verklaard en uitgelegd."

Wat onze postmoderne tijd ons geleerd heeft is ‘te geloven’. Iedere christen die geen fundamentalist is, heeft van godsdienst op bovenstaande manier de allergrootste ironie gemaakt. Want de gehele bijbel moet de christengelovige doorploegen en op elke bladzijde moet hij dan steeds maar aanhalingstekens plaatsen...

Iets wat weinig mensen doorhebben is dat ironie in de godsdienst een veel groter wapen is om de godsdienst tegen te staan dan de ontkenning. Een atheïst uit op confrontatie met vroom-gelovigen ontkent voortdurend de bijbelse voorstellingen. Hij neemt ze dus voortdurend serieus en geeft zo juist kracht aan de fundamentalistische opvattingen. Maar de liberaal-gelovige neemt de bijbel ogenschijnlijk serieus, maar zet overal aanhalingstekens. Deze aanhalingstekens nu zijn ironische distantiëring, het is identiek aan niet-serieus-nemen. De kracht van aanhalingstekens kan men opmerken in bijvoorbeeld mijn gebruik ervan in het hierboven genoemde woordje gevleugelde. Wanneer de lezer de aanhalingstekens leest weet hij dat de nu volgende uitspraak juist precies het tegenovergestelde is van wat het woord probeert te zeggen, en de schrijver dus het woord met een glimlach van spot schreef. Zo zijn de uitspraken over het christelijk geloof van moderne gelovigen typisch het tegendeel van wat de bijbel, of het woord/begrip waar men het over heeft, zegt. Aanhalingstekens plaatsen is dus een begrip zo uitleggen dat het het tegenovergestelde betekent van de betekenis die in een woordenboek gegeven wordt. >>

Bron: http://www.kolumbus.fi/volwassengeloof/20b.htm

Als u dat maar weet.

Even een kleine opmerking bij het verhaal van Sjaax:
Ik blijf het raar vinden dat er zoveel mensen zijn die goed en kwaad als iets objectiefs zien en nog veel meer mensen die beweren dat mensenlijke hersenen compleet anders werken dan die van andere dieren, maar dat terzijde...

Ik ben niet zeker dat ik u hier begrijp.

Het gaat over dit stuk:
Er wordt gesteld dat de mens bewustzijn heeft, dat de mens besef heeft van goed en van kwaad en dat dieren dat niet hebben. Er zijn nogal wat mensen die vinden dat dieren geen emoties hebben en geen rede en processen in de hersenen niet terug op de schors kunnen projecteren -> bewustzijn. En daar kan ik me aan storen. Want hoewel dieren over het algemeen op de meeste gebieden minder intelligent zijn dan wij zou ik het vreemd vinden als zij allemaal op dezelfde manier denken en wij op een hele andere, ook zou ik niet weten op welke manier zij zouden denken, en laten vooral intelligente dieren gedrag zien dat heel erg aan ons doet denken.
Dan het punt van goed en kwaad, volgens deze man bestaan die twee als objectieve waarheden. De waarheid is dat het een manier is om de wereld in te delen, om onze gedragingen te bepalen. Het is daar zelfs een heel handig instrument voor, en het laat een wezen snel zien wat hij mag doen en wat 'eigenlijk niet'. Groepsgedrag draait zowel bij mensen als bij dieren om dingen als goed an kwaad, respect, angst, betrapt worden, vriendschap/liefde/genegenheid, samenhang etc. Juist minder intelligente dieren hebben heel veel aan instrumenten als goed en kwaad, evenals bijvoorbeeld aan generaliseringen.
Kortom, deze man trekt zoals veel mensen een 'kloof' tussen mens en dier, een kloof die er op dat vlak niet is. En dat blijf ik raar vinden...

Maar goed, dat heeft dus niks met het onderwerp van het topic te maken...