Turkije: ruk naar fundamentalisme
 

Het einde van Kemalistisch Turkije zette zich reeds in de jaren 1950 in, nog geen generatie na het overlijden van Kemal Atatürk (1881-1938). De verkiezing van Erdogan betekent het definitieve einde van een moderne Turkse staat. De situatie is des te ernstiger omdat een overtuigd fundamentalist precies weet hoe hij zich moet gedragen om de schijn tegenover de beschaafde wereld op te houden.

"Mosques are our barracks,
domes our helmets,
minarets our bayonets,
believers our soldiers.
This holy army guards my religion.
Almighty our journey is our destiny,
the end is martyrdom.
...."

http://www.eurozine.com/pdf/2003-10-16-senyener-en.pdf

Dat is dus de versie van het gedichtje zoals het door Erdogan wordt geciteerd. Hij vindt het ook verkeerd van vrouwen de hand te schudden, doet het toch om de schijn hoog te houden, maar vraagt dan wel vergiffenis van Allah.

Voor een beter begrip van de politieke situatie in Turkije citeer ik hier een stuk uit: Henk DRIESSEN (Redactie), In het huis van de islam. Geografie, geschiedenis, geloofsleer, cultuur, economie, politiek, SUN-Kritak, Nijmegen 1997. ISBN 90 6168 606 7.

15
Islam en politiek / Paul AARTS, Saskia GIELING, Erik Jan ZÜRCHER

TURKIJE

P. 362

De angst voor de ‘terugkeer van de islam’ was in Turkije in 1980 niet nieuw. Al sinds het begin van de jaren vijftig leefde in bepaalde sectoren van de maatschappij – universiteit, leger en bureaucratie – en ook bij westerse diplomaten en andere waarnemers de vrees dat een islamitische reactie het erfgoed van de stichter van de Republiek Turkije, Kemal Atatürk, teniet zou doen. Deze angst is de afgelopen 45 jaar in de politieke discussie in Turkije een hoofdrol blijven spelen. Om te begrijpen waarom, moeten we eerst stilstaan bij de vraag wat dat erfgoed van Atatürk eigenlijk precies is, en vervolgens bij de vraag in hoeverre er van een islamitisch reveil sprake is geweest.
...
Bij de kemalistische secularisering ging het niet om een scheiding van ‘kerk en staat’ in de Europese zin. Dat kon ook niet omdat de soennitische islam nu eenmaal geen onafhankelijke organisatie, geen ‘kerk’ kent. Het ging veel meer om het vestigen van het primaat van de staat over de godsdienst. De godsdienstige instellingen bleven aan de staat verbonden via de Directoraten van Godsdienstzaken en van Vrome Stichtingen, die zich overigens uitsluitend beperkten tot de zorg voor de soennitische gemeenschap. Zo werd het bestaan van een alevitische minderheid in Turkije die waarschijnlijk tot 20 procent van de bevolking uitmaakt, door de nieuwe staat geheel genegeerd.
...
p. 365

Naast de toenemende aandacht van niet-religieuze partijen voor de islam, zien we eind jaren zestig ook de opkomst van uitgesproken islamitische, of islamistische, politieke bewegingen, dat wil zeggen van bewegingen die hun politieke programma (mede) baseren op de richtlijnen van de islamitische wet. De nieuwe grondwet die in 1961 in Turkije was ingevoerd, bood ruimte voor islamistische politieke bewegingen.
...
p. 367
De andere islamitisch-politieke stroming die in de jaren zeventig en tachtig veel invloed kreeg, was de zogeheten ‘Turks-Islamitische Synthese’. Deze ideologie was in de jaren zeventig systematisch uitgewerkt door de auteur Ibrahim Kafesoglu. De ideologie ging ervan uit dat de islam voor de Turken een bijzondere aantrekkingskracht had omdat de oorspronkelijke islam van de profeet Mohammed en de cultuur van de Centraal-Aziatische Turken erg veel op elkaar leken. Ze hadden een groot gevoel voor rechtvaardigheid gemeen, monotheïsme, een geloof in de onsterfelijke ziel en gehechtheid aan familie en fatsoen. De missie van de Turken was om bij uitstek de ‘soldaten van de islam’ te zijn. De islam was dus voor de aanhangers van deze ideologie, net als voor de Nationale Visie, een onlosmakelijk deel van de moderne Turkse cultuur.
De ‘Turks-Islamitische Synthese’ werd eerst omhelsd door een organisatie die zich de ‘Haardvuren van de Verlichte Geesten’ noemde. Dit was een in 1970 door leidende figuren uit het bedrijfsleven, de universiteit en de politiek opgerichte club die als doel had de linkse intellectuelen die het politieke en ideologische debat van die jaren beheersten met hun eigen wapens (symposia, forums, publicaties) te bestrijden. Ondanks de secularistische kemalistische tradities van het Turkse officierskorps waren er ook in het leger nogal wat mensen in deze beweging geïnteresseerd. In de tweede helft van de jaren zeventig werd de ideologie van de synthese populair onder de aanhangers van de Nationalistische Actiepartij, die in 1969 uit een andere splinterpartij was voortgekomen. De MHP was een rechts-radicale partij, geleid door een ex-kolonel Alpaslan Türkes, en vond haar aanhang vooral onder conservatieve soennitische Turken in de brede gordel dwars door Anatolië, waar de bevolking sterk gemengd is (Turks-Koerdisch en soennitisch-alevitisch). In de eerste jaren van haar bestaan propageerde de MHP een ultra-nationaele variant van het kemalisme, maar midden jaren zeventig kreeg de Turks-Islamitische Synthese de overhand.

...

Begin 1996 werd geleidelijk duidelijk dat een stabiele regering zonder deelname van de islamisten in Turkije niet meer mogelijk was. Bij tussentijdse plaatselijke verkiezingen scoorde de RP in enkele districten al meer dan 30 procent. Een wankele coalitie van de Moederlandpartij en de Partij van het Juiste Pad, alleen maar in het leven geroepen om de RP buiten de deur te houden, viel al na een paar maanden uiteen. Om een parlementair onderzoek naar haar financiële malversaties tegen te houden, sloot ex-premier Tansu Çiller een coalitie met Erbakan, die daarmee premier werd.

Hiermee lijkt de islamistische stroming in de Turkse politiek een historische doorbraak bereikt te hebben: de seculiere republiek wordt nu geregeerd door mensen die de islam uitdrukkelijk zien als de basis voor de normen en waarden die in de maatschappij moeten gelden. Toch is het nog maar zeer de vraag of het seculiere bouwwerk van de republiek nu acuut in gevaar is. Vooralsnog heeft de leiding van de RP zich zeer gematigd opgesteld en is er van invoering van bijvoorbeeld islamitische wetgeving of van segregatie van mannen en vrouwen in het openbare leven geen sprake. Eerder lijkt de RP, die oorspronkelijk de stem van de outsiders was, zelf door haar omvang en macht steeds meer een klassieke Turkse partij, een ‘partij van de gevestigde orde’ te worden.

Het aangehaalde boek werd gepubliceerd in 1997. Wat is er intussen gebeurd?

In the 27 March 1994 local elections, Erdo?an was hand-picked by Erbakan for his oratory skills and was elected mayor with the party ticket[2]. The Welfare Party became the largest party in Turkey for the first time, and Erdo?an became Mayor of Greater Istanbul as well as President of the Greater Istanbul Metropolitan Council.

…

During this period Turkish Islamist politics entered a period of chaos. Erdo?an added somewhat to the divide when, in 1995, he commented that New Years celebrations were a habit adopted by secularists, and not a legitimate cause for celebration to him[3]. Erdo?an also stated that shaking hands with the opposite sex was a social habit. Edogan shakes a woman's hand because he said "refusing would upset and damage the dialogue". However, after shaking hands with the opposite sex, he prays to God to forgive him[3].

Erdo?an's pro-Islamist sympathies earned him a conviction in 1998[4]. As the Istanbul Mayor, Erdogan was the most prominent mayor over 200 mayors and other officials in Turkey; because he was a national figure and hero to millions of Islamic-oriented voters, his case has focused attention[5].

In 1997, the Welfare Party was declared unconstitutional and was shut down on the grounds of threatening the secular nature of the state. In 1998, Erdo?an become a constant speaker at the meetings that was established by his friends from the banned Welfare Party.

…

The disbanded Welfare Party promptly reformed itself under a new name, the Virtue Party (Fazilet Partisi), which in turn was found unconstitutional on the same grounds in 1999.

Erdogan become the leader of a faction of moderate conservative members within the old Welfare Party, known as English, Reformist ("Yenilikçiler") formed the Justice and Development Party on August 14, 2001, in an attempt to ground moderate conservative politics in a secular democratic framework. Erdogan, stated that "AKP is not a political party with a religious axis." when the party was founded.

http://en.wikipedia.org/wiki/Recep_Tayyip_Erdo?an

De verkiezingen glorieus gewonnen en dertig of veertig zetels achteruit: hoe zit dat nu eigenlijk?

Het Turkse kiesrecht is bijna zo ingewikkeld als het Belgische. Ik zie twee redenen voor de achteruitgang in zetelaantal: het spel van de kiesdrempels, en het feit dat er nogal wat onafhankelijken zijn opgetreden voor wie die kiesdrempels niet van toepassing zijn.

Binnen enkele dagen zullen we waarschijnlijk de juiste zetelverdeling kennen (officieel dacht ik pas op 29 juli) en dan kunnen we gaan vergelijken.

Om 2/3de van de zetels te halen om een fundamentalistische president te laten kiezen zal hij echter nog een jaar of vijf moeten wachten.

Bij de verkiezingen van 2002 had Erdogan reeds +18.89% gewonnen. Nu weer ca. 14%.

Mss zijn ze daar wel tevreden over Erdogan?

Turkije keert zich af van het kemalisme en richt zich tot het waanzinnige islamitische fundamentalisme. Jammer. Misschien dat het Turkse leger nog een laatste wanhoopsdaad zal begaan, maar ik betwijfel het. Turkije hoort sowieso niet bij Europa, maar ik heb liever een fatsoenlijk nationalistisch Turkije aan de grenzen van mijn continent, dan een islamofundamentalistisch Turkije.

Uiteindelijk moeten de Turken het natuurlijk zelf weten, en ze zullen zelf de gevolgen van hun keuzes dragen. Wat me wel ten zeerste stoort, is de blije reactie van onze Europese leiders op deze overwinning. Die reactie wijst erop dat de toetreding van Turkije wel degelijk nog op de agenda staat, en dat terwijl het land meer en meer onder de invloed komt te staan van fundamentalistische moslims. Die reactie van onze 'leiders' ruikt weeral eens naar volksverraad.

Weeral een land dat in de ban valt van de zotte tulbandragers.

[quote]
Troost je: dit is een Jammerlijk foute conclusie.

wat meer gereserveerdheid van de Europese leiders, zou niettemin een goede zaak zijn.

Het feit dat Erdogan zegt dat hij meer toenadering wil tot de EU is in feite niet meer dan een "luister naar mijn woorden, maar kijk niet naar mijn daden"

Voor zover ik de situatie begrijp, heeft de AKP, hoewel ze van 2002 tot deze verkiezingen regeerden met een absolute meerderheid in het parlement, het seculiere karakter eigenlijk niet aangevallen.
We kunnen het ook niet allemaal willen : we willen dat moslimlanden democratisch zijn, maar nu zou het leger wel mogen ingrijpen omdat ze voor de seculiere staat zijn?
Ik vind 47% wel echt veel, ik weet dat het kiessysteem daar de oorzaak van is, maar dan nog?:?
Is de kans niet groot dat tegen de volgende verkiezingen die partij uit elkaar ligt door onderlinge verdeeldheid?

Hoe zit het eigenlijk met die MHP?

Felicitaties voor Erdogan

Voorzitter José Manuel Durão Barroso van de Europese Unie reageert positief en wijst erop dat Erdogan zich persoonlijk heeft geëngageerd om Turkije dichter bij Europa te brengen. (Belga)

Ook de Belgische EU-commissaris Louis Michel reageert in die zin. "Erdogan heeft zich altijd pro-Europees getoond", zegt Michel. Michel is er ook van overtuigd dat Erdogan sneller de hervormingen zal doorvoeren die Europa vraagt.

Ook het Vaticaan en de islamitische groep Hamas zijn verheugd met de verkiezingsoverwinning van Erdogan. Ze interpreteren de overwinning van de AKP wel op een andere manier.

Hamas noemt de overwinning een "terugkeer naar het islamitisch project" voor de volkeren in de regio. Het Vaticaan noemt de overwinning "het beste resultaat voor Europa en voor de christelijke kerken".

Voordat we veroordelen zoals sommigen weer doen, zullen we moeten afwachten wat het zal worden. Niets is uit te sluiten en niets is tot nu toe met zekerheid te voorspellen. Tot nu toe kon Erdogan een positief resultaat voorleggen op economisch vlak en ook voor wat zijn politiek betreft tegenover de minderheden. Zelfs een behoorlijk aantal Koerden hebben op hem gestemd. En dat kon men zeker niet altijd zeggen vroeger.


Maar toch...we zullen zien wat we zullen zien.

Inderdaad, dat lijkt zo te zijn. De toestand is echter niet zo eenvoudig. In TIME magazine stond een interessant artikel:
De economische politiek van Erdogan was de laatste jaren uiterst succesvol en genoot brede steun bij de bevolking. Dus wellicht stemde men niet in eerste plaats voor de 'islamitische' partij.
Erdogan wil nu hard optreden tegen de koerdische rebellen en zo de steun van het leger verkrijgen.
Maar 'Europa' wil dat het leger in toom gehouden wordt door de politiek, zoals ook 'Europa' wil. Maar dat leger is juist de bewaker van de seculiere erfenis van Ataturk.
Eén ding is zeker: alles lijkt nogal onzeker

Economisch betekent Erdogan een opsteker voor de economie. De Lira en de Turkse aandelen hebben er goed op gereageerd. Daarvoor ben ik dankbaar.

Erdogan organiseerde echter vervroegde verkiezingen om een fundamentalistische vriend als president verkozen te krijgen. Ik zal binnen enkele jaren dus wel mijn aandelen van de hand doen.

Het tragicomische in de hele situatie heb je ook aangehaald: zonder het leger was Turkije reeds lang weer een fundamentalistische staat geweest, en de EU wil de macht van het leger beperkt zien.

Juist daarom haalt Erdogan graag de Europese kaart boven: op die manier kan hij de invloed en macht van het leger verder beknotten en tegelijkertijd zijn oorspronkelijk doel via de democratische weg bereiken. En zijn einddoel is niet echt Europees, westers... te noemen. Alleen zien de EU-kopstukken dat blijkbaar niet in.

Dat is niet uitgesloten. Maar tot nu toe heeft Erdogan de Europese kaart getrokken en de minderheden in hun waarde gelaten en kan hij een goed economisch bilan voorleggen. Dat Erdogan een vrome moslim is, kan wel. So what? Het is nog maar de vraag of de meerderheid der Turken nog bij Europa willen. Hun landgenoten in Duitsland weten maar al de best dat alles hier x % duurder is geworden sinds de de invoering van de Euro. Het is ook maar zeer de vraag of de Europeanen de Turken willen. Sommigen wel, anderen niet.

De soep zal wellicht niet zo heet gegeten worden als ze wordt opgediend. Ook Turkije is economisch voor een stuk aangewezen op de Europese markt. Het is geven en nemen. Volgens mij hebben de Turken helemaal niet islamitisch gestemd, maar wel op een regeringsploeg die goed heeft gewerkt volgens hen. Overigens, als ik het goed voorheb, deed er ook een extreem religieuze partij mee. Die haalde 2 of 3% van de stemmen of zoiets.

Religie is cool :wink:

Maar het is niet erg dat de oude wereld te West-Europa niet meer hip is. Maar men kan gerust gaan slapen. Er zijn al genoeg jongeren en nieuwe belgen om het licht uit te doen.

Voor degene die nu nog in hun twintig zitten... Nog een laatste glas misschien :twisted:

Wachten tot je slaag krijgt. Om toch zekerheid te hebben?

Angst is een slechte raadgever en angstige mensen zien overal spoken.

De Koerden zijn zeker een onderdrukte minderheid. Ik denk dat er zelfs Koerdische scholen niet toegelaten zijn.
Er komen ook nog jaarlijks duizenden asielzoekers uit Turkije naar ons land.

Uitgenomen uiteraard als men schrik heeft van 'rechts', of als moslims schik hebben scheef bekeken te worden om wille van aanslagen in het boze westen.
Dan ziet men geen spoken, maar moet men waakzaam zijn!

Ze worden inderdaad nog steeds onderdrukt. Verder blijft Turkije haar genocide tegenover 2 miljoen Armeniërs in alle talen ontkennen.