Politics.be - De Croo: we wachten op het Stockholmsyndroom

Zeer interessant interview met Herman De Croo in DS van deze morgen, waarin we leren hoe het komt dat de Vlaamse partijen toch altijd naar huis komen met een compromis dat niemand lust en daar dan nog over verwonderd zijn ook.

Mijn dank aan Herman voor zijn openheid!

Citaat:

maandag 06 augustus 2007
'Elke zwangere vrouw moet baren'

Herman De Croo: 'Als de Kamer leiden onder paars een moeilijkheidsgraad van zes op tien had, dan wordt dat nu een negen op tien.' Herman Ricour
© Herman Ricour

MICHELBEKE - Interview op maandag Herman De Croo (Open VLD) 'Het glas is vol voor onze achterban. Oranje-blauw moet blauw genoeg zijn. De partij zal het niet pikken dat de top in deze regering stapt voor de postjes', zegt de aftredende kamervoorzitter.

Van onze redacteur

'Zondag word ik zeventig. De ouderdom stoort me niet, Albert Frère is eenentachtig, Etienne Davignon vierenzeventig, zelfs Charles Aznavour zingt nog altijd. Alleen merk ik dat ik soms als een wandelende encyclopedie beschouwd word. Knack-directeur Rik Van Cauwelaert belt me als hij iets wil weten over de regeringsvorming dertig jaar geleden, Le Soir wil weten hoe het nu precies zat bij het ontstaan van de regering-Martens', zegt Herman De Croo op het terras van zijn witte villa. 'Ik ben nog steeds de meest betrouwbare Open VLD'er voor de achterban. Omdat die weten dat ik mijn persoonlijke ambitie nooit zo ver zou drijven dat ik de partijziel zou verloochenen', glimlacht hij.

Oranje-blauw is nu twee weken aan het onderhandelen, echt schot komt er niet in de zaak?

'Och, elke zwangere vrouw moet baren. Soms gaat dat vlot, en soms moet er een keizersnede aan te pas komen. Zo is dat ook met regeringen. Slechts heel zelden komt er een miskraam van.'

'Natuurlijk liggen de kaarten moeilijk. CDH zit ondanks kleine winst op 10 juni met een enorm verliezerscomplex, MR is ondertussen nog steeds in extase, terwijl het in zetels niet vooruit is gegaan. Aan Vlaamse kant is het nog vreemder, wij hebben wel verloren maar de klap is niet zo hard aangekomen, terwijl CD&V een heel dubieuze winst heeft geboekt. Van hun dertig kamerzetels zijn er vijf voor N-VA, en als Jo Vandeurzen en Herman Van Rompuy minister worden, komen er nog twee N-VA'ers extra in de Kamer. De cactus in de broek van formateur Yves Leterme (CD&V) wordt alleen maar sterker.'

Ook binnen CD&V zijn er toch behoorlijk wat stemmen die een straffe staatshervorming eisen, zoals Jong-CD&V vorige week?

'In elke partij lopen er Katharen rond, maar die komen uit de eigen stal. Iets totaal anders is een kartelpartner waar je geen greep op hebt. In de werkgroepen is het verschil goed voelbaar, de CD&V-onderhandelaars werken vlot mee, de N-VA'ers werken met een groot, haast krampachtig wantrouwen ten opzichte van het federale niveau.'

'Vergeet niet, ook de MR heeft met het FDF van Olivier Maingain zo'n partner. Het is geen toeval dat Maingain de populairste politicus in Brussel is, hij werkt hard en is intelligent. Maar het FDF blijft het schoonheidspuistje op de MR, zoals de N-VA de schoonheidspuist van CD&V is. Alleen heeft de MR het grote voordeel dat er in Franstalig België niemand rechts van hen ligt, ze moeten enkel de PS in het oog houden. In Vlaanderen zitten nu zowel Lijst Dedecker als het Vlaams Belang klaar om de regeringspartijen aan de rechtse en aan de Vlaamse kant pijn te doen.'

U ziet het dus somber in?

'Neen, dat niet. Er komt toch een moment waarop het Stockholm-syndroom optreedt tijdens zulke onderhandelingen. Men eet samen, vraagt hoe het met de kinderen gaat, de kledij is niet altijd even formeel, zo'n onderhandelingsruimte wordt een tweede thuis op den duur. Die gewoontefactor maakt dat partijen naar elkaar toegroeien, en dan is het tijd voor de tweede fase van het mentale proces: het afstand nemen van de achterban. Uiteraard toetsten de onderhandelaars regelmatig af, ik bel om de twee dagen met Open VLD-voorzitter Bart Somers. Maar het is zomer, de partijen komen maar een keer per week samen. De onderhandelaars kunnen dus onmogelijk weten wat precies leeft in hun partij, terwijl ze wel toegevingen moeten doen. Want dat zijn onderhandelingen per definitie: wederzijdse toegevingen. Dus op den duur krijg je het fenomeen dat het niet langer stoer is om “neen, te zeggen en dingen te weigeren, maar om toegevingen te doen. “Ja, ik krijg dit allemaal verkocht aan mijn achterban. Ja, ik kan zover gaan met mijn partij., Maar in die fase zitten de onderhandelaars nog lang niet en de weg er naartoe is erg delicaat.'

Waarom loste de Open VLD-top vrijdag een schot voor de Franstalige boeg door te dreigen de federale geldstromen voor de grote steden in Wallonië af te snijden?

'Tja, dat moet u hen vragen. Het waren uitspraken die ik niet geapprecieerd heb. Als je lang fietst, moet je krampen vermijden. Ik heb begrepen dat de Vlamingen nu al een tijdje afgedreigd worden met een Franstalig “non, over heel de lijn, en dan reageert men zelf met een dreigement. Alleen werkt zo een manoeuvre zelden. Al begrijp ik wel dat Karel De Gucht (Open VLD) en Patrick Dewael (Open VLD) een signaal wilden geven. Sommigen zeggen dat je opnieuw zat drinken de beste remedie tegen een kater is, maar dat werkt maar zelden. Ik ken het scenario dat circuleert, om eerst een communautaire crisis uit te lokken en dan een doorbraak te forceren. Alleen, ik geloof er niet in.'

In 2009 zijn het hoe dan ook opnieuw verkiezingen.

'Inderdaad, alle partijen rijden nu al rond met hun gps ingesteld op 2009. Een hele slechte zaak, ik klaag dat al langer aan. Als u telt vanaf 2003, komen er zeven verkiezingen in tien jaar tijd. De volgende regering kan maar één deftige begroting opstellen, die van 2008. Daarna is iedereen weer bezig met zijn plaats op de lijsten. Dat is gewoon niet houdbaar, de federale en gewestelijke verkiezingen moeten samenvallen.'

Kan Yves Leterme een goed premier worden?

'Ik ken Leterme goed, hij is een zeer gevoelig iemand. Als ik vandaag (zondag, red.) iets negatiefs over hem zeg, en hij leest dat morgen (vandaag, red.) in uw krant, dan heb ik tegen morgenmiddag gegarandeerd een sms'je van hem gekregen. Hij heeft ook de pech dat we in een ander tijdperk leven. Michel Daerden (PS) wordt nog steeds op Youtube bekeken, en zo zal de Brabançonne-flater van Leterme ook nog lang blijven hangen, ook al was het zeker zo niet bedoeld.'

'Hij kan de job van premier zeker aan, maar moet nog veel leren. Hij komt van een homogene Vlaamse regering, die bakken geld heeft, naar het communautaire federale niveau waar het budget werkt als een badkuip zonder stopsel. Misschien niet het ideale leerpad.'

Op sociaal-economisch vlak liggen de kaarten makkelijker.

'Ook daar is het water nog diep hoor. Vergis u niet, Open VLD zit in de eerste plaats met het ACW aan tafel. CD&V mag misschien verschillende stromingen binnen de partij hebben, de toponderhandelaars hebben allemaal hun broodheren bij het ACW. Terwijl Open VLD op het sociaal-economische echt geen al te grote toegevingen mag doen. We hadden ons wel verwacht aan electoraal verlies en zijn de storm vrij goed doorgekomen, maar feit is dat we een vierde van onze kamerzetels kwijt zijn. Met uitzondering van Guy Verhofstadt is de top aangebleven, maar de achterban zal niet toestaan dat we nu “om de postjes, in een federale regering gaan stappen. Als we niet genoeg onze punten doordrukken, moet de Open VLD maar een oppositiekuur overwegen.'

De achterban mort?

'Dat niet, maar het glas is wel vol. We zijn getraumatiseerd door de passages van Hugo Coveliers en Jean-Marie Dedecker, en daardoor heeft niemand na de verkiezingsnederlaag de scalp van Somers geëist als zoenoffer. Eerst moeten we deze regeringsonderhandelingen zo afronden dat onze accenten duidelijk herkenbaar zijn. Blijft Somers daarna voorzitter? Dat is nu niet aan de orde.'

Is Verhofstadt helemaal weg?

'Neen, dat gelooft niemand. Hij is twintig jaar ons baken geweest. Hem verliezen zou ons onthoofden. Hij zal dus vanuit de Senaat zeker een rol spelen. Er zijn een paar certitudes in de partij. Verhofstadt is er een van, De Croo ook. Er zijn toch een pak liberalen die luisteren als ik iets zeg.'

Wie moet de eerste liberaal in de regering worden?

'Dat is een moeilijk debat, De Gucht of Dewael. Ik heb er mijn ideeën over, maar ga ze niet op straat smijten. Alleen, het zal geen overdaad aan ministers zijn. Drie posten, en dan nog wat staatssecretarissen.'

Komt u terug als voorzitter van de Kamer?

'Ik klamp me daar niet aan vast, maar als men het mij vraagt zal ik het graag doen. Ik heb acht jaar de Kamer geleid, toen we met Pieter De Crem (CD&V) een goede oppositieleider hadden. Maar nu wordt het toch steviger. Lijst Dedecker komt erbij, die zal zich willen tonen. Vlaams Belang is een gewond dier. Groen! wil tonen dat het er opnieuw staat, en de socialisten zullen er alles aan doen om krachtig oppositie te voeren. Als de Kamer leiden onder paars een moeilijkheidsgraad van zes op tien had, dan wordt dat nu een negen op tien.'

U hebt wel de openingszitting moeten missen door ziekte. Dat moet pijn gedaan hebben.

'De verkiezingen en veertig jaar keihard werken hebben hun tol geëist. Ik sliep op den duur minder dan twee uur per nacht. Ik kreeg een fobie, want “om te kunnen overleven moet een mens toch slapen,, dacht ik. Ik ben dan na de verkiezingen, waarin ik overigens een briljant resultaat behaalde, meteen naar een slaapcentrum gegaan. Daar heeft men alles onderzocht en niets gevonden. Ik moest “anders gaan leven,, onthaasten. Dat heb ik twee weken gedaan, en de slaap is teruggekomen. Nu slaap ik zes en een half uur per nacht, en ik voel me goed. Ik zwem drie keer in de week, ik fiets op mijn hometrainer en werk weer zestien uur per dag, ook in de weekends. Binnenkort ga ik zelfs opnieuw paardrijden. Niet slecht voor een zeventigjarige hé?'

Wouter Verschelden