De Europese staatsvormingsprocessen gingen gepaard met de graduele ontwikkeling van een nieuwe productiewijze. Binnen het kapitalisme werd immers het primaat verschoven van de gebruikswaarde naar de ruilwaarde. Het concept van de ruilwaarde maakte rijkdom dus abstract en legde m.a.w. het primaat van de economie niet langer bij de grond “an sich”, maar bij de grond als kapitaal. De arbeidsverhoudingen werden dus niet langer door traditie en/of militaire dwang bepaald, maar gereguleerd via de marktverhoudingen. Op die manier kon een commerciële en industriële nburgerij zich steeds nadrukkelijker manifesteren. De Reformatie was slechts één fenomeen dat ontstond binnen –en via de culturele legitimering ervan zelf bijdroeg tot- deze nieuwe maatschappelijke orde.

De manier waarop de mens zich veruiterlijkt kan op een vervreemde en op een niet-vervreemde manier plaatsvinden. De veruiterlijking van een arbeidsintentie kan gebeuren volgens de modaliteiten van de arbeidende mens zelf en het omgekeerde uiteraard. Dat is de KERN van de boodschap!! Het laatste houdt dus de VERVREEMDING in.

(1) vervreemden van het product, waar ze de beschikking niet over hebben

(2) vervreemden van de arbeid "an sich" want dit grijpt plaats volgens modaliteiten die ze niet zelf bepaald hebben.

(3) Ze vervreemden van zichzelf als vrije wezens.

(4) Vervreemden van de anderen binnen het arbeidsproces, want hun samenwerking is op voorhand vastgelegd.

Hoe de mens zich in zijn arbeid, materie werkelijkheid veruiterlijkt, is ZIJN zaak, maar de modaliteiten moeten door hemzelf vastgelegd worden.

Arbeid betekent het verkopen van je arbeid zonder recht te hebben op de vrucht ervan. De meerwaarde die de arbeid geeft wordt afgeroomd en komt niet "jou" ten goede. Op die manier is het ook niet "jouw arbeid", jouw materiële zelfverwezenlijking in de realiteit. Je vervreemd met andere woorden van wat je doet en derhalve van wie je bent. Je wordt gedwongen om je arbeidskracht te verkopen aan diegene die ze wil kopen, je bent loonafhankelijk, kan geen eisen stellen inzake de inhoud van je werk, de zingeving die je eraan kan ontlenen enz...

M.a.w. het kapitalisme is al even verwerpelijk als het communisme

Al aan gedacht om zelfstandige te worden ?

Heb ik ook al bij stil gestaan. Het kapitalisme is beter dan het communisme, maar het is niet optimaal. Het rangeert een hele boel talent en ontwikkelingsmogelijkheden uit. Maar hoe een en ander in de praktijk dient gebracht is voor mij nog duister. Het vrij initiatief van elk individu moet worden uitgebreid, er moet daarvoor een grotere toegankelijkheid tot kapitaal zijn.
Hebt u een idee?

Dat dacht ik ook al.

Jonas,
Een soort van utopisch socialisme uit zich in je tekst :idea:

Je drie, touwens zéér goed verzorgde en doodachte teksten, die je vandaag hier binnengegooid hebt, vertonen ten andere alle die gemeenschappelijke kenmerken : utopisch en afstandelijk.

Beste Groeten.

Ik denk dat het fenomeen van de "vervreemding" veel meer te maken heeft met de schaalvergroting van de samenleving dan met 'kapitalisme' of 'communisme'.

In een kleine overzichtelijke samenleving weet je duidelijk waar het resultaat van je inspanningen toe leidt, je ziet onmiddellijk het effect. Je ziet onmiddellijk wie er baat bij heeft en wie niet.

Ook op het vlak van besluitvorming gaat dit op. Door steeds grotere samenlevingsverbanden wordt de doorsnee mens steeds meer gedegradeerd tot een 'werkmier' die tendienste staat van de 'koning-mieren', de rijken en succesvollen zeg maar.

De enige remedie om terug meer mens te worden is de maatschappij opnieuw in te richten - OP MENSENMAAT.

Dat zou voor mij individueel inderdaad een praktische oplossing kunnen zijn, maar ik denk niet graag alleen aan mezelf. ;)

Het is niet noodzakelijk beter, haar gevolgen situeren zich op een ander niveau, dat minder tastbaar is. Communisme is volgens mij gewoon staatskapitalisme, twee zijden van een zelfde medaille?

Je hebt wel gelijk dat we beter af zijn in een kapitalistische dan in een communistische staat.


[quote]Het rangeert een hele boel talent en ontwikkelingsmogelijkheden uit. Maar hoe een en ander in de praktijk dient gebracht is voor mij nog duister. Het vrij initiatief van elk individu moet worden uitgebreid, er moet daarvoor een grotere toegankelijkheid tot kapitaal zijn.
Hebt u een idee?[quote]

Nee, een alternatief of een directe oplossing zie ik niet. Wat jij zegt zou betekenen dat we allemaal "zelfstandigen" worden, wat in theorie wel interessant is, maar in de praktijk niet werkzaam is. Je hebt wel een punt dat de uitbuiting in zo'n model vrijwel opgeheven is.

Ja en nee, ik schets enkel een problematiek, maar geef er geen oplossing voor, dus zo utopisch ben ik niet. Ik ben misschien utopisch in de zin dat ik mij niet gewoon neerleg bij de bestaande orde?

Bedankt dat je ze verzorgd en doordacht vindt, maar misschien stoor je je aan het feit dat ik niet gewoon "de knop omdraai" en gewoon mee doe? Je hebt daarin deels gelijk hoor, veel schiet ik individueel niet op met mijn bedenkingen.

Ik vind meedoen echter een brug die wat ver gaat, dan keer ik mij liever af van alles wat politiek en dergelijke aangaat.

Groeten.

Hoezo? Wanneer iemand in zijn dorp naar een fabriek gaat en enkel produceert wat nodig is voor de lokale gemeenschap, dan is het probleem van de vervreemding toch niet opgeheven? De arbeid blijft extern...

Dat is zo, maar het besef daarvan heft de vervreemding nog niet op denk ik. Uitbuiting door een lokale heer kan immers ook. Lokale gemeenschappen binden het individu immers te fel.
De middeleeuwen zijn het voorbeeld van een lokaal economisch handelen, maar je weet zelf wel hoe de dingen daar zaten.

In een kleine samenleving toch ook?

Moeilijke opgave, als je tegelijk wil vermijden dat we weer naar de middeleeuwen gaan.

Ik heb het wel over een hoogtechnologische samenleving zoals die van vandaag en niet over een van meer dan 1000 jaar geleden hé.

Ik zie niet in dat je je kan vervreemd voelen als je samen met andere mensen aan iets werkt waar iedereen mee van profiteert.

Ik vind dat niet alleen de politieke maar ook de economische besluitvorming moet gedemocratiseerd worden. Zoiets kan door bij stemming na discussie te beslissen wat de noodzakelijk te produceren goederen en diensten zijn. Daarop kan dan volgens een bepaald verdelingssysteem iedereen in de samenleving hierbij op een gepaste manier ingeschakeld worden.

Daarnaast blijft er dan uiteraard nog ruimte voor privé-initiatief en vrijwilligerswerk.

Om een idee te hebben over welke grootte van samenleving we het hier hebben, is het een sprekend als we vergelijken met het Oude Egypte van zo'n 45 eeuwen geleden. Met een totale bevolking van nog geen twee miljoen zielen, bouwden die de prachtigste en meest intrigerende bouwwerken die de mens ooit heeft tot stand gebracht.

Vandaag betekent dit : een samenleving die haar eigen universiteit heeft, een eigen haven/luchthaven om rechtstreeks met de rest van de wereld in verbinding te staan en die zich zelf autonoom kan voeden.

Daar kan ik mee akkord gaan




Ik zie wel iets in een gedeeltelijke opheffing van de koppeling van arbeid aan inkomen door de uitkering van een basisinkomen, waarvan de hoogte democratisch wordt vastgelegd. Er zou ergens een financiele pool moeten komen waar individuen geld van kunnen gebruiken om nieuwe initiatieven op te richten. Maar ik ben er als de dood voor dat de staat te groot beslag legt op zulke zaken.

Ik ben daar niet zo'n voorstander van. Politieke beslissingen zijn morele keuzes. Economische beslissingen zijn dit meestal niet en vereisen specifieke kennis en talenten. Vraag mij niet hoe een computer moet gemaakt worden, welke proceslijnen het beste functioneren. Laat dat aan ingenieurs over.

Helemaal niet. Economische beslissingen zijn in de eerste plaats marketingbeslissingen : waar gaan we wat proberen te verkopen aan wie voor welke prijs?

Dit zijn het soort vragen waarop de antwoorden juist wèl door een democratische besluitvorming kunnen totstandkomen.

je klinkt als me leraar godsdienst van vorig jaar. ik heb voor me examen een tekst met dit als kern moeten becommentariëren. ( och ja, zie ander topic ivm "atheïsme"... dit kreeg ik nu in een godsdienstles...)
waarom je schrijft even verwerpelijk als het communisme begrijp ik echter niet, tenzij je dat verwart met stalinisme uiteraard.

Misschien bedoelde hij met alle gerealiseerde vormen van het communisme :roll:

dat vermoed ik ook. dat hij de niet gerealiseerde vormen daarvoor ook moet verwerpen vind ik te verregaand, de gerealiseerde vormen hebben heel weinig kansen gekregen trouwens, bijna alle zijn ze onmiddellijk aangevallen door de kapitalistjes.

En dat gebeurt, via de wet van vraag en aanbod, ook.

Sluit zelfstandig zijn dan solidariteit met anderen uit?

Waarom? Voor initiatieven die meerwaarde creeeren voor de kopers/gebruikers is het zeer gemakkelijk geld te vinden in onze maatschappij. Er is trouwens niets verkeerd met het zelf uitwerken van je ideeen.