Politics.be - Economie volgens het blok: het solidarisme

Blokkers en x-rechts in heel Europa hebben de mond vol over "het solidarisme" als alternatief voor het kapitalisme en de planeconomie.

Ze vinden van zichzelf dat ze derhalve een "sociale" partij zijn. Ze nemen het zogezegd op voor "de kleine man".

Maar wat is dat solidarisme nu in werkelijkheid?

Het solidarisme is verbonden met het corporatisme. Men spreekt altijd over een solidaristisch-corporatieve samenleving.
Deze zou een parlementair bestuur zogezegd onnodig maken. Want alles loopt langs de verschillende "eenheden" van de samenleving zoals de "beroepseenheid"...

Het was bijvoorbeeld de encycliek quadrogesimo anno die centraal stond bij de theorievorming over het solidarisme?

Lees bijvoorbeeld eens dit werk, een bron uit die tijd zelf: DROP (W.). Roomsch-katholiek solidarisme in theorie en practijk. Amsterdam, N.V.V., 1926, 23p.

De ideeën stammen van rond het einde van de 19de en het begin van de 20e eeuw. De basisidee is dat de mens onderworpen aan zijn samenleving en levenslang in het krijt staat bij die samenleving aangezien hij enkel kan overleven binnen die samenleving. Sommigen krijgen echter meer van de samenleving terug dan ze er zelf hebben ingestopt en anderen minder (de kritiek van marx op de arbeider die zijn arbeid verkoopt en de kapitalist die niets doet buiten met de meerwaarde van de arbeid gaan lopen). Er moet dus eigenlijk om deze ongelijkheid weg te werken een sociaal-contract komen. Dit wil zeggen dat de "schuldenaren" moeten betalen en de "schuldeisers" moeten kunnen ontvangen.
Een soort verzorgingsstaat dus...

Op die manier wil men uitgaan van de "solidariteit" onder de klassen en niet van hun onderlinge tegenstelling. Het is duidelijk wat dit dus wil zeggen, de arbeider die ondergeschikt is aan zijn werkgever blijft er aan ondergeschikt maar wordt in het gareel gehouden door allerhande sociale voorzieningen die aan de initiële ongelijkheid niets afdoen.

Deze formule geeft bovendien aanleiding tot sociaal immobilisme en hereditaire armoede. De arbeider of de sociaal zwakkere dient zich immers volgens deze theorie niet te emanciperen en had volgens Bourgeois zelfs geen nood aan volwaardig onderwijs.

Solidaristen geloven immers niet in de marxistische tegenstelling tussen arbeid en kapitaal. Zij vinden dus niet dat arbeiders andere belangen hebben dan werkgevers (microeconomisch). Ik vind echter van wel, aangezien de werkgever steeds winstmaximalisatie voor ogen heeft (wat echter niet altijd tegenstrijdig hoeft te zijn met de belangen van de arbeiders).

Solidaristen (het woord zegt het zelf) zien arbeiders en werkgevers m.a.w als twee vingers van eenzelfde hand. zij moeten samenwerken en dienen enkel het "volksbelang" (een constructie uiteraard). Dat wil zeggen dat er geen stakingsrecht is en dat de arbeiders in wezen zijn overgeleverd aan de werkgevers.

Je kan eigenlijk ook het woord corporatisme gebruiken maar dat gebruiken "Rechts-radicalen" niet aangezien dat een een Christelijke ondertoon heeft. De kerk zag het corporatisme als derde weg tussen liberalisme en marxisme en wou op die manier de arbeiders weerhouden van een stap richting de socialisten. Twee encyclieken zijn daarbij belangrijk: "Rerum Novarum" en "quadrogessimo anno". Ontegensprekelijk is dat zo, het werd gecreëerd als tegenreactie op de voortgang van het socialisme. Tegenover het concept van de klassenstrijd, een visie die stelt dat de lagere sociale klassen hun talenten en dus potentiële rol niet kunnen vervullen aangezien ze steeds opgeslokt worden door een hereditair systeem waarin enkel "overleven" centraal staat, werd zonder enige schroom gesteld dat iedereen zijn plaats op aarde heeft zoals die door god bepaald is. De rijke is dus rijk bij Gods gratie en elke onrechtvaardigheid zal in het hiernamaals gecompenseerd worden. Dat is de sociale vrede die het solidarisme zal bewerkstelligen.

Het is geen haar beter dan de uitspraak van Woeste: "Messieurs, il faut qu'il y ait des pauvres comment sinon pourrions nous exercer notre devoir de charité?"

Onder mussolini (oa.) werd het solidarisme in de praktijk gebracht (het is namelijk strikt de economische leer van het fascisme)met als resultaat dat de lonen daalden met 30-60%!!

Er is sprake van een solidarisme wanneer bovendien de ondernemers gesteund en gestimuleerd worden, en uiteraard kunnen zij veel beter functioneren wanneer zij de lonen van hun arbeiders kunnen aanpassen aan de conjunctuur. De verzorgingsstaat wordt ingevoerd om de klassentegenstellingen te temperen maar anderzijds wordt de concurrentie tot hoogste doel verheven... zaken als kunst, geneeskundige zorgen die geen onmiddellijk winstprincipe dienen worden en gedoogd en gebruikt maar niet gestimuleerd.

Een interessante denker van het solidarisme was bijvoorbeeld Cobbenhagen, lees hier meer over hem:

Deze vonden hun inspiratie onder meer bij de econoom en hoogleraar Heinrich Pesch s. j. en de pauselijke encycliek Quadragesimo Anno (1931). In dit kader bepleitte Cobbenhagen c.s. het solidarisme als sociaal-economisch ordeningsprincipe, als uitweg uit het dilemma van individualistisch kapitalisme - het geloof in de vrije werking van het prijzenstelsel - en staatssocialisme. De veelheid van individuele doeleinden behoeft met het oog op de gemeenschap als totaliteit een organische en hiërarchische ordening. Dit mag echter niet op basis van de staatsalmacht, maar, krachtens het subsidiariteitsbeginsel, doordat publiekrechtelijke bevoegdheden toevallen aan de in harmonie samenwerkende werkgevers en werknemers. [/quote]

http://www.inghist.nl/Onderzoek/Proj...n2/cobbenhagen

Het corporatisme, het solidarisme of hoe ze het ook noemen, is geen alternatief voor het kapitalisme omdat het gewoon een stap achterwaarts is voor de arbeidende bevolking.

Solidaristen, corporatisten willen af van de vakbonden en menen dat er sociale vrede kan gegarandeerd worden via een moderne variant op de gilden van het Ancien Régime...de fameuze "corporatieve cellen"...

Immers, zo stellen ze, daar zit iedereen in één koepel en streeft men dus het algemene belang na en heb je niet de tweedeling van "vakbonden" versus "werkgevers".

In de praktijk komt zo'n systeem neer op een achteruitgang voor de werknemers aangezien ze gewoon ondergeschikt worden gemaakt aan de werkgevers. Een bewijs hiervan de middeleeuwse gilden zelf die reeds in de 13 en 14de eeuw werden afgewezen door rondreizende "gezellen" die zich verenigden in de voorlopers van de moderne vakbonden namelijk de "Journeyman federations".

Op die manier dwongen ze betere arbeidsvoorwaarden af dan ooit onder de gilden het geval was geweest. De feodale staat zelf kon uiteraard niet lachen met deze situatie en dwong de werknemers om weer in hun gilde te gaan zetelen...

Solidarisme is een mens-en wereldbeeld dat neerkomt op een visie die uitgaat van "de organische volksgemeenschap" en niet van de verschillende belangen van de diverse sociale klassen, van werknemers en werkgevers. vakbonden moeten dus verdwijnen want zij zijn het symbool van de tegenstelling tussen werknemers en werkgevers. Dit mens- en wereldbeeld komt in de praktijk terug in het corporatisme daarom spreekt men van solidaristisch-corporatisme.

In de praktijk heeft dit geleid tot een daling van de lonen in Italië met 30 tot 60%

De kern is echter verwant met de denkbeelden uit reactionaire en conservatieve hoek, die in de 19de en vroege 20ste eeuw bevreesd waren voor de opkomst van het socialisme.