| Kortaf |
26 oktober 2007 19:54 |
Gaan we naar een regimecrisis na de Allerheiligenvakantie?
De kameraden van De Morgen denken alvast van wel.
De Morgen, 27-10-07
Citaat:
Kan iemand de stekker uittrekken?
door Yves Desmet
Oranje-blauw lijkt eerder op een gedwongen uithuwelijking, waarbij beide partners gillend een weg naar buiten zoeken
Yves Desmet stelt voor om iets anders te proberen
De oranje-blauwe onderhandelaars hebben beslist om de discussie over het communautaire luik van de staatshervorming over de herfstvakantie heen te tillen. Op een paar dagen meer of minder zal het ook wel niet aankomen, die gedachte. Dat is natuurlijk klinkklare onzin. De kloof tussen "het Vlaamse minimum en het Franstalige maximum", om Bart Somers te citeren, blijft onoverbrugbaar groot, en de vrome hoop dat een kleine meditatie rond een paar grafzerken op Allerheiligen plots wel de nodige gemoedsrust zal brengen, mag zonder meer als naïef bestempeld worden.
Nochtans was oranje-blauw de enige logische conclusie die men uit de verkiezingsuitslag kon trekken, zoals deze krant al de dag na de verkiezingen schreef. Yves Leterme was overtuigend geplebisciteerd. Door de incarnatie van anti-paars, anti-PS en zelfs anti-Waals te zijn had hij een monsterscore van 800.000 stemmen gehaald, en er konden geen leeuwenvlaggen genoeg aangesleept worden om dat heuglijke feit in de geschiedenis van de christendemocratie te onderstrepen. Met "vijf minuten politieke moed", "goed bestuur" en "wie gelooft die mensen nog" wist hij een overgrote meerderheid van de Vlamingen te overtuigen. Wat die kreten precies inhoudelijk inhielden, blijft tot op heden een van de beter bewaarde geheimen in de Wetstraat.
Bijna 140 dagen verder klinkt een aantal van die slogans vrij grotesk. De "vijf minuten politieke moed" zijn een afmattende martelgang geworden, met een opvallend bijrolletje voor Pieter De Crem, die om de lieve vrede te bewaren week na week in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken verplicht wordt al zijn vorige heilige eden te verkrachten. "Goed bestuur" is ook niet het eerste waar je aan denkt wanneer je de reeks voorakkoordjes - gebakken lucht zolang er over de echte hangijzers geen doorbraak komt - te lezen krijgt. Veertienjarigen opsluiten om te laten zien dat je nog flinker dan Jean-Marie Dedecker kunt zijn, is niet meteen een uiting van een weldoordacht justitiebeleid. Bovendien blijft opvallen dat iedere onderhandelaar telkens zijn hoogsteigen interpretatie van een akkoord de wereld instuurt, wat gerede twijfel oproept over de manier waarop al dat schoons uiteindelijk in uitvoeringsbesluiten zal worden gegoten. Op andere vlakken wacht dan nog eens de kwadratuur van de cirkel.
De blauwen stappen een regering niet in zonder een nieuwe lastenverlaging, de oranjen niet zonder een verhoging van de uitkeringen. Minder inkomsten en meer uitgaven dus, wat gezien de precaire situatie van de staatskas een onmogelijke opdracht is. Want paars heeft - niet als eerste en enige regering - ervoor gezorgd dat een aantal van hun maatregelen pas nu hun volle budgettaire impact krijgt (de verlaging van de inkomstenbelasting komt volgend jaar pas echt op kruissnelheid) en de notionele intrest, in aanzet niet eens een onzinnig idee, is door de grote bedrijven al omgevormd tot het grootste belastingontwijkingsmiddel uit de recente geschiedenis. De kosten van de vergrijzing en in de sociale zekerheid nemen toe, gestegen kosten van voeding en energie zullen voor indexaanpassingen en dus meer uitgaven zorgen. Over die uitdagingen, of we moeten iets gemist hebben, is het eerste woord nog niet eens gevallen.
Bij gebrek aan iets anders zetten de onderhandelaars dan maar in op hun "geloofwaardigheid", die ze vertalen als het halsstarrig vasthouden aan het eigen grote gelijk. Nooit eerder was er een dergelijke cascade van afwijzingen, beledigingen, incidenten en geruzie te noteren dan in de loop van deze formatie. Wanneer na al die tijd de onderhandelaars zelfs niet eens moeten worden gepord om te verklaren dat ze elkaar eigenlijk hartsgrondig beu zijn, tekent zulks de sfeer. Waar Paars I nog een mariage de passion was, is hier zelfs geen sprake meer van een mariage de raison. Het lijkt eerder op een gedwongen uithuwelijking, waarbij beide partners gillend een weg naar buiten zoeken.
De diepere oorzaak van het absolute onvermogen om tot een regering te komen, is dat het evenwicht in de politieke prioriteiten volkomen verstoord is. Politiek is een in wezen simpele stiel die gaat over twee bezigheden: verkiezingen winnen en compromissen sluiten. De kunst daarbij is om de twee in evenwicht te houden, ervoor te zorgen dat het ene het andere niet onmogelijk maakt. Leterme heeft bewezen dat hij de ene bezigheid tot in de finesse beheerst: hij kan verkiezingen winnen. Helaas kan hij dat zo goed dat hij krachten heeft losgeroepen die hij niet kan beheersen: een afwijzingsfront aan Waalse kant, een coalitie van politieke tegenstanders, binnen en buiten zijn formatie, die hem zo snel mogelijk weer een kopje kleiner willen. Leterme zelf wil dan weer zijn pas opgebouwd electoraal kapitaal niet op het spel zetten door te ver onder de lat te gaan. Het resultaat van dat alles is de complete impasse, het totale onvermogen om nog tot een vergelijk te komen, nochtans de essentie van ons democratisch pacificatiemodel.
Daarin nog eens aangevuurd door de extremen aan beide kanten en een deel van de media, wordt de politiek zo een permanente boksring waarin slagen worden uitgedeeld en ontvangen, met als enig toekomstperspectief de bel van de laatste ronde, in casu de verkiezingen van 2009. Het hele concept van politiek als georganiseerd meningsverschil, met bemiddeling en arbitrage en het compromis als uitkomst, wordt door deze nieuwe generatie politici blijkbaar als niet langer als essentieel gezien. Voor een stuk is dat te begrijpen. Ook zij zien hoe in deze tijden van makkelijk populisme en een meer dan ooit vlottend kiespubliek de markt openligt voor ongeleide projectielen. Bang voor hun eigen schaduw wordt zo niet verder meer gedacht dan het eigen politieke overleven.
De simpele opmerking dat een land misschien wel een regering nodig heeft in een internationaal steeds uitdagendere context, dat er misschien toch nog belangrijkere maatschappelijke uitdagingen te wachten liggen dan de splitsing van B-H-V en een staatshervorming waarvoor men toch geen meerderheid heeft (zelfs elementaire wiskunde is deze onderhandelaars niet langer gegeven) leidt meteen tot zure oprispingen en het verwijt geen goede Vlaming te zijn.
Na zoveel dagen is de conclusie simpel: er is nog niets en er komt ook niets. Deze formatie sleept zich voort als een kreupel paard. Het geldt als een daad van dierenliefde om zulke dieren te laten inslapen. Leterme heeft meer tijd gehad dan welke voorganger ook, hij staat minder ver dan welke voorganger ooit. Je kunt niet eeuwig je eigen conclusies blijven uitstellen. Vijf minuten politieke moed volstaan om de mislukking te acteren, en iets anders te proberen.
|
|
