OPINIE. Verzekeringen: M/V - gelijkheid en gelijkwaardigheid
 

OPINIE. M/V in verzekeringen

(c) De Standaard - 30/11/07


Vanaf 2008 mogen verzekeraars in België geen onderscheid meer maken tussen mannen en vrouwen voor de berekening van hun premies. Dat volgt uit de omzetting van de Europese non-discriminatierichtlijn. Het Vlaams Patiëntenplatform juicht dat toe. Voor het eerst wordt de politiek van verzekeraars om de markt in allerlei stukjes te knippen wettelijk aan banden gelegd. Geslacht, leeftijd en vaak gezondheid zijn zaken waar een consument geen vat op heeft. Verschillen in premies daarop gebaseerd, zijn zonder meer discriminerend. Het verbod nu om het onderscheid man/vrouw nog te gebruiken is een eerste belangrijke stap. Nu nog de discriminatie op basis van 'gezondheid' wegwerken en het komt helemaal goed.

Maar dan moeten we wel ingaan tegen verzekeraars die het onderscheid tussen M en V als een makkelijk en goedkoop instrument zien om het risico in te schatten en de premie te berekenen. De laatste maanden horen we in dat verband halve en hele leugens, maar in feite spuien de verzekeraars graag veel mist rond hun discriminatiepolitiek. Zij vrezen voor hun concurrentiepositie op de Europese markt en laten nu al weten dat ze verplicht zullen zijn de premies te verhogen. Hun bekommernis om de consument is hartverwarmend, maar wordt net daarom vanuit patiëntenhoek met veel argwaan bekeken. Oorzaak van het spanningsveld tussen verzekeraars en wet is de verschillende benadering van gelijkheid. Het fundamentele recht op gelijke behandeling is een persoonlijk recht van mannen en vrouwen als individu, niet als lid van een groep. Bij verzekeringen worden risico's, premies en uitkeringen berekend voor bepaalde groepen, waarbij gestreefd wordt naar gelijkheid binnen een groep en niet tussen individuen. Maar de Belgische 'genderwet' gaat niet in op de uitzonderingen die de Europese richtlijn toestaat en gaat voor een absolute gelijkheid.

De verzekeraars roepen nu dat we vanuit landen die wel een uitzondering op de non-discriminatie tussen man en vrouw toestaan, overspoeld zullen worden met goedkopere verzekeringen. Maar dat is vroeger in gelijkaardige gevallen ook niet gebeurd en bovendien is de Belgische wet absoluut bindend, ook voor buitenlandse verzekeraars die hier contracten afsluiten. De normale marktwerking zal er trouwens wel voor zorgen dat die gelijkheid tussen M en V niet meteen voor veel hogere premies voor vrouwen zal zorgen. Kijk maar naar de afschaffing van de bonusmalus in de autoverzekeringen. 'Premieverhogingen tot zeker 30 procent!', riepen de verzekeraars toen. In werkelijkheid bleven de verhogingen binnen de 5 procent.

Vraag blijft of het onderscheid tussen mannen en vrouwen inderdaad zo essentieel is voor het inschatten van het risico en het berekenen van de premie als verzekeraars beweren. De discussie over de impact van geslacht op de premiehoogte vraagt objectief cijfermateriaal, dat totnogtoe veilig weggeborgen zit in de verzekeringscatacomben. En het is niet omdat je een tariefcriterium objectief kunt rechtvaardigen, dat het ook legitiem of maatschappelijk wenselijk is. Het is uiteindelijk de wetgever die moet uitmaken of er een solidariteit wordt opgelegd tussen mannen en vrouwen. Solidariteit die almaar minder spontaan voortvloeit uit de wetten van de verzekeringsmarkt zelf.

Het Vlaams Patiëntenplatform verwijst daarom graag naar de oorsprong van het 'verzekeren': geluksvogels betalen voor pechvogels, en weten dat in het omgekeerde geval hetzelfde gebeurt. Door de markt tot in het absurde te blijven opdelen, willen verzekeraars op termijn geen 'risico's' maar 'zekerheden' verzekeren. Maar er is weinig verdienste aan het verzekeren van 'goede risico's' alleen. De overheid moet dus de grenzen van die 'opdeling' bepalen. Verzekeraars moeten dan weer werk maken van een efficiënt risicobeheer, waarbij zoveel mogelijk mensen een zo groot mogelijke dekking krijgen. In plaats van de absurde verfijning moeten verzekeraars opnieuw hun berekening baseren op de kenmerken van de hele markt. Zo gaan we terug naar de oorsprong van het verzekeren: de risico's verdelen over een zo groot mogelijke groep mensen. Solidariteit dus. En uiteindelijk is dat toch de essentie van de verzekeringsactiviteit.

Anne-Marie Baeke is stafmedewerkster van het Vlaams Patiëntenplatform

Als vrouwen minder risico lopen, bij verkeersongevallen bijvoorbeeld, vind ik het maar logisch dat zij ook minder premie betalen.

Anderzijds vind ik het niet normaal dat ouders op papier zelf de premie betalen ipv zoon- of dochterlief, jeugdige student, die blijkbaar tot een groep behoort die meer blikschade veroorzaakt.

Laat de verzekeringsmaatschappijen het zelf uitdokteren, en laat de burgers van dit land een eigen verzekeringsmaatschappij hebben.

En dat betekent ?

Dat onderscheid is m.i. essentieel. Ze maken een risicovergelijking voor tal van eigenschappen, ik zie niet in waarom het geslacht daarbij geen rol zou mogen spelen.

Armen leven minder lang. Mag daar dan rekening mee worden gehouden bij het afsluiten van een polis ?

En wat met de rokers ?

Rokers uiteraard. Zij hebben willens en wetens voor hun levensstijl gekozen. Ook zorgen zij ervoor dat andere mensen tweedehands rook inademen. Daarom, extra betalen.