Persoonlijk vind ik het niet zo'n goed idee om het al dan niet functioneren van democratie al te zeer aan een filosofische traditie te koppelen. Volgens die logica zouden de Aziatische, confusionistische en sjintoïstische landen het het moeilijkst hebben van alle landen om democratieën te ontwikkelen.
Toch zien we dat dat gebied de laatste twintig jaar eigenlijk zowat het enige gebied is waar zich stilaan nieuwe en stabiele democratiën ontwikkelen. Misschien nog veel meer zeggend is dat in deze landen - ook al zijn ze niet allemaal de meest perfecte democratieën - vaak de sterkste civiele culturen bestaan ter wereld (denk maar aan Zuid-Korea en Taiwan).
Dit maar even om de link filosofische traditie - democratische mogelijkheden, die al te vaak wordt gelegd, te nuanceren. Deze link is vooral een zelfbevestiging, een voeden van het eigen superioriteitsgevoel, aangezien daarbij steevast ervan uit wordt gegaan (zoals praetorian ook doet) dat enkel ons pad naar de moderniteit het juiste is. De verborgen veronderstelling daarbij is vaak dat eigenlijk alleen Europeanen modern en democratisch kunnen zijn. De Aziaten bewijzen ons de laatste decennia dat het hebben van de wijsgerige traditie waaruit onze hedendaagse democratieën zijn gegroeid geen conditio sine qua non is om democratisch te kunnen zijn.
|