[Pandareus]

“Centrumpartijen hebben de voorbije jaren ieder onderling verschil uitvergroot in de strijd om het krimpende centrum. Het besef groeit stilaan dat dit een kapitale vergissing was”, schrijft politicoloog Carl Devos (UGent). “Door samen te werken, hadden ze dat centrum kunnen verruimen. Maar daarvoor ontbrak het noodzakelijke vertrouwen. Dat raakt moeilijk hersteld in een campagne, waar vooral verschillen benadrukt worden.”

In de komende weken wordt de campagne allicht wat inhoudelijker. In een jaar met de hoogste concentratie aan verkiezingen uit onze geschiedenis wordt het moeilijk om al die voorstellen en debatten te volgen. Het wordt nog verwarrender als politici die het eigenlijk grotendeels met elkaar eens zijn de verschillen maximaliseren omdat ze nu eenmaal tot andere partijen behoren.
Sociaaleconomische kwesties

Deze week maakte N-VA haar plan bekend om het verschil tussen werken en niet-werken te verhogen tot minstens 500 euro per maand. Volgens Open Vld was dat een kopie van hun verkiezingsprogramma. Toen Open Vld enkele weken eerder haar besparingsplan voor de komende legislatuur op tafel legde, reageerde N-VA precies op dezelfde manier: dit is een kopie van ons programma. In een debat op ‘Terzake’ tussen Sander Loones (N-VA) en Egbert Lachaert (Open Vld) konden de opgeklopte meningsverschillen niet verbergen dat hun partijen over nogal wat sociaaleconomische kwesties zeer gelijklopend denken.

Centrumpartijen hebben de voorbije jaren elk onderling verschil uitvergroot in de strijd om het krimpende centrum. Het besef groeit stilaan dat dit een kapitale vergissing was. Met samenwerking hadden ze dat centrum allicht kunnen verruimen. Maar daarvoor ontbrak het noodzakelijke vertrouwen. Dat raakt moeilijk hersteld in een campagne, waar vooral verschillen benadrukt worden. Zo lijkt de formatie uitzichtloos.

Begrotingstekort

Achter de schermen zijn de relaties evenwel wat aan het verbeteren. Het indrukwekkende begrotingstekort laat weinig ruimte voor gekibbel. Betere samenwerking vanuit het midden spoort ook met de spreiding van voorkeuren. Onderzoek wijst immers uit dat behoorlijk veel kiezers in het midden blijven zitten, maar uit ontevredenheid of wanhoop radicaler stemmen. Dat centrum is dus niet reddeloos verloren, als het perspectief kan bieden. Misschien is de verrassing van 9 juni wel de grotere dan vermoede weerbaarheid van het centrum? Dat zou niet eens een Vlaamse uitzondering zijn.

In Franstalig België zit Les Engagés van Maxime Prévot in de lift. In 2019 koos de voormalige cdH overal voor de oppositie, nu wil Prévot overal meebesturen. De partij is sociaaleconomisch eerder rechts, en Prévot – die in Franstalig België door zowat iedereen het hof wordt gemaakt – zegt openlijk te kunnen samenwerken met de N-VA. In de recentste peiling van deze krant vormt ze samen met CD&V de grootste familie. Door het succes van de MR in Brussel zou die wel eens meer Kamerzetels kunnen verzamelen dan de PS. Langs herstelde familiebanden – CD&V en Les Engagés, Open Vld en MR – ontstaat zo op sociaaleconomische thema’s een centrumrechtse basis, waar N-VA het best bij aansluit.

N-VA wil laten geloven dat Vivaldi II een quasi-zekerheid is, maar achter de schermen wordt meer gedacht aan een klassieke tripartite plus N-VA. De laatste tripartite onder leiding van Elio Di Rupo, wellicht nog beschikbaar, was een succes. CD&V en de liberalen wonnen na die legislatuur zetels, de PS betaalde wel de ‘cost of governing’.

Uiteraard lijken nu deze en alle andere formatieformules onmogelijk, toch zal iets onmogelijks gebeuren. Als Vooruit in Vlaanderen de huidige meerderheid vervoegt, is er alvast verticale symmetrie. Als die langs Waalse kant ontbreekt, omdat de PS er bijvoorbeeld met Ecolo en zonder MR bestuurt, wordt het lastiger. N-VA en PS, elk onder druk van radicalen, moeten elkaar ook nog vinden. Maar voor N-VA valt meer te winnen bij federale regeringsdeelname dan bij het eindeloos uitroepen van het einde der tijden.

Een campagne waarin ook aandacht gaat naar gelijkenissen, naar wat partijen kan verbinden in een coalitie, zou dat geen verademing zijn? Dat kan ook de zichzelf vervullende voorspellingen wat temperen.

https://www.hln.be/binnenland/analys...eden~aaf4c72e/

Gaat de GL dat wel kunnen ? Is Devos hier niet wat overenthousiast ten aanzien van de capaciteiten van De Wever ? Hij is gruwelijk intelligent, maar een seriële ruziemaker die altijd alles op scherp zet en als cynicus door het leven stapt.
Zelfs zijn (klungelige...) pogingen om zichzelf een gegarandeerde deelname aan de volgende federale te laten bezorgen toont aan dat hij niet weet hoe bondgenoten en raakpunten te vinden. Laat staan dat hij dan nog zou kunnen op zoek gaan naar punten van verbinding.