Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door tomm
De Sovjet-Unie was einde verhaal eind 1991. Ik weet het, ik was toen daar en me al bewust genoeg van wat er zich rond mij afspeelde om te weten dat de Sovjet-Unie verleden tijd was.
Dat referendum in december was inderdaad pro-forma, want "The Act of Declaration of Independence of Ukraine (Ukrainian: ??? ???????????? ???????????? ???????, romanized: Akt proholoshennia nezalezhnosti Ukrainy) was adopted by the Supreme Soviet of the Ukrainian SSR on 24 August 1991.[1]"
Iedereen wist toen al dat op 31 december de Sovjet-Unie op zou houden te bestaan, er was geen weg terug.
Waarom anders zou de grote meerderheid begin 1991 in Oekraïne voor het behoud van de Sovjet-Unie stemmen, en eind 1991 tegen?
|
Er valt toch veel meer te vertellen dan u hier wilt meegeven. Het eerste referendum in maart ging eigenlijk niet om het behoud van de Sovjet-Unie zoals die bestond. U wil die indruk wekken, maar het referendum van maart dat jaar ging net om een heel belangrijke hervorming van de Unie. Het zou een unie worden van soevereine staten. In de tekst van het verdrag stond heel duidelijk dat men uitging van de soevereiniteit van de naties, wat zijn vertaling kreeg in het eerste basisprinicipe dat iedere natie een soevereine staat is. Het was een poging van Gorbatsjov om de meubels te redden, maar toch al hadden een aantal republieken er geen zin meer in en boycotten dat referendum (natuurlijk de "stoute" Balten, maar ook de Moldavië, Georgië, Armenië...).
Dat dit plan uiteindelijk in duigen is gevallen, heeft ook te maken met de poging tot staatsgreep in augustus. Maar ook dat er in die maanden een duidelijke ommeslag bij de bevolking heeft plaatsgegrepen. De stap van een "soevereine staat, lid van een unie" naar een "onafhankelijke staat, lid van een gemenebest" (want dat was dan het andere plan) was maar klein. Met de coup is voor ogen ging dat snel. Ook toen Jeltsin nadien steeds verder ging in het benadrukken van de soevereiniteit van de republieken: recht op eigen buitenlandse diplomatie, recht op een eigen leger... Waarom dan niet gaan voor volledige onafhankelijkheid?
Het was dus niet pro forma, het ene noch het andere. Het toont wel aan welke storm er door de Sovjet-Unie waaide en hoe de vele onzekerheden zich uiteindelijk uitkristalliseerden tot de wens naar volledige onafhankelijkheid.