[Bovenbuur]

Oorspronkelijk geplaatst door crowdserver1

2. Duizend jaar geleden was je lichaam ook al op de aarde maar het was toen volledig uit elkaar en dus dood om dan later tot leven te komen vanuit de dood.
3. Wanneer men sterft wordt het bewustzijn niets want er is niets na de dood maar dan zou men even goed eens een auto of een huis niets moeten zien worden.

Punt 1, 4 en 5 begrijp ik niet zo goed, ik zal wel niet filosofisch onderlegd genoegd zijn, misschien dat Harrie er iets van kan maken. Maar wat je in punt 2 en 3 doet is een object en haar onderdelen door elkaar halen. Op een blok staal, een klont rubber en een paar liter vrije lucht kan je niet fietsen, dus het is incorrect om die onderdelen samen een fiets te noemen. De mogelijkheid om op iets te fietsen is wat ze een "emergent property" of emergente eigenschap noemen. Het bestaat pas nadat componenten op een bepaalde manier samenkomen, en dus spreek je pas over een fiets als de componenten op zijn minst grotendeels zo samengesteld zijn. In een blokkendoos zit ook geen kasteel. Er zitten blokken in waarvan je een kasteel kan bouwen. Als je stopt met spelen en je blokken weer terug opruimt, waar is het kasteel dan gebleven? Nergens, alleen de blokken zitten weer in de doos. Het kasteel is weg. Het is niet niets geworden, de blokken waaruit het kasteel bestond bestaan nog, maar die hebben niet meer gezamenlijk de eigenschap dat ze een kasteel zijn. Dat is wat er gebeurt met je hersenen na de dood. Het zijn geen functionele hersenen meer, de functie "dit zijn levende denkende hersenen" is komen te vervallen, bijvoorbeeld door een gebrek aan zuurstof of suiker. Een van de onderste blokken is weggehaald en het kasteel is ingestort. Boem, dag kasteel. Het verschil is dat wij niet weten hoe we de levende denkende hersenen opnieuw kunnen opbouwen. Je kan dat ene blok terugplaatsen, de zuurstofvoorziening weer aanzetten, maar als het kasteel al is ingestort brengt dat het kasteel niet terug.

Dit is een proces dat we overal om ons heen in de wereld zien, emergente eigenschappen die pas ontstaan bij een bepaalde samenstelling van materie en weer verdwijnen bij het verstoren van die samenstelling. Het is een ding waarvan we weten dat het bestaat, en ik zie geen goede reden om dit model niet op onszelf toe te passen, want het is een goede verklaring voor wat we met levende en dode mensen zien gebeuren.

De alternatieve verklaring die jij lijkt voor te stellen, een leven voor de geboorte en na de dood in de vorm van een soort ziel, is veel ingewikkelder en vereist de aanwezigheid van een heleboel mechanismes die we niet in de natuur waarnemen, of op zijn minst vergezochte toepassingen van fenomenen die we van elders uit de natuur kennen. Bijvoorbeeld: de ziel is blijkbaar opgebouwd uit een materie die wij niet kunnen zien, wegen of meten, maar die wel op de een of andere manier aan de hersenen verbonden is en hier volop mee interacteert. De hersenen zijn ondertussen allerlei processen aan het vertonen die er voor ons uitzien alsof ze zelf denken, dus voor die processen zoek je dan ook een verklaring waar ze wel voor dienen. De ziel bevindt zich voor en na de dood dan waarschijnlijk op een andere plek, maar waar? Mogelijk een meter verschoven in een vierde ruimtelijke dimensie ofzo, dat zou je als oplossing kunnen voorstellen, maar dan heb je het dus over een dimensie die wij nog nooit hebben waargenomen, dus weer een complicatie. En een ziel die daar doorheen kan reizen terwijl wij hem niet eens kunnen zien. De ziel moet ook ergens energie vandaan halen, een aan ons onbekende en voor ons meetbare energiebron. En dat alles moet nog eeuwig meegaan ook, terwijl wat we in de natuur zien juist is dat complexere zaken meestal minder lang blijven bestaan. Een atoom (van een stabiele isotoop) blijft langer bestaan dan een rots, en een rots blijft langer bestaan dan een boom. Dat zijn best wel veel stappen waar je hele exotische natuurkunde moet veronderstellen om iets van een ziel te kunnen laten bestaan, en dat alles om de verklaring van emergente eigenschappen, een simpele en passende verklaring, af te kunnen wijzen.

Maar wat ik eigenlijk nog het meest interessant vind aan het hele idee van zielen enzo is het volgende. Van echte gelovigen snap ik dat ze dit niet zo zien als ik. Hun wereld bestaat tenslotte niet uit natuurkunde, maar bestaat in de eerste plaats uit magie, met hooguit een laagje natuurkunde eroverheen voor de dagelijkse zaken. Hoe blijft de aarde in een baan om de zon? Zwaartekracht. Hoe zijn de aarde en de zon ontstaan? Een negende level toverspreuk van god. Daar kan ik niks tegenin brengen omdat ze al zoveel fundamentele bouwstenen van de wereld die ik als logisch zie afwijzen dat nadenken over argumenten als de bovenstaande niks voor ze gaat doen. Wat we in de natuur zien geldt tenslotte niet voor mensen, want mensen zijn duidelijk de grote magische uitzondering, omdat ze dat zijn. Ze hoeven ook niet na te denken over of bijvoorbeeld mieren dan naar het hiernamaals gaan. Wat ik moeilijk vind te begrijpen is dat er zoveel ietsisten zijn. "Ik geloof niet in [specifieke god], maar ik denk wel dat er iets is." Mensen die met een schijnbaar vrij neutrale en open blik zichzelf dit soort vragen wel stellen maar vervolgens het bestaan van zaken als een ziel vaak met weinig vragen aannemen als iets dat dan waarschijnlijk wel zo zou zijn. En dat leidt tot een ongemakkelijke schijnbare waarheid over mensen die je ook in de politiek terugziet: we zijn helemaal niet zo geïnteresseerd in wat de waarheid is, maar vooral in onszelf ervan overtuigen dat wat wij fijn zouden vinden als het waar was ook daadwerkelijk waar is. Als ons beeld eenmaal is dat transgender personen normale aardige mensen zijn die gepest worden of juist allemaal kinderlokkers zijn op zoek naar een slap excuus om kinderen te kunnen lokken dan bouwen we voor onszelf de argumentatie zo op dat dat waar is en dat we de wereld daarnaar moeten vormen. Ik merk het ook bij mezelf, en ik kan er lang niet altijd goed bewust wat aan doen. In je eigen gelijk blijven zitten kan best comfortabel zijn. En als teveel mensen dat te vaak doen kan dat met de echt grote zaken, met dreigingen als oorlogen, ziektes of klimaatverandering, of zelfs in theoretische scenario's als zeg het eerste contact met aliens, best wel spannend zijn af en toe.