Parels voor de zwijnen?
Het compromis is zonder twijfel de parel van de democratie.
Ik weet het, het compromis heeft een slechte naam: het tast de idealen van zijn makers aan, het wordt wel eens geassocieerd met een koehandel, het neemt verschrikkelijk veel tijd in beslag, de transactiekosten zijn niet gering en het is zelden revolutionair.
En toch, geen enkel politiek product is zo onmiskenbaar democratisch als het compromis. Het is vele malen democratischer dan het primitieve referendumfundamentalisme dat slechts een dictatuur van de meerderheid voorstaat. Het bundelt diverse meningen, tracht het verlies van de verliezers te beperken of te compenseren, geniet een brede legitimiteit en is (soms) een meesterwerk van onderhandelingskunst.
Uiteraard is niemand ooit écht tevreden met het compromis. We willen immers geen compromis, we willen onze wil maximaal uitgedrukt zien in een politiek product!
Daarom is ook niemand onder ons werkelijk 'democraat'. Eigenlijk zijn we allemaal kleine dictatortjes die, gedwongen door een democratisch bestel, ons verplicht zien te onderhandelen met andere dictatortjes. Democratie frustreert, en democraten bestaan niet, daarom veroordelen we het compromis. Soms beseffen we echter dat we veroordeeld zijn tot democratie, want elke dictator telt.
Het compromis moet dus de basis zijn van de democratie, maar kan het dan niet nog verbeterd worden? Uiteraard wel. De kwaliteiten van de onderhandelaars kunnen verbeterd worden, hun representativiteit kan verbeterd worden en men zou vaker met parlementaire wisselmeerderheden kunnen werken (en daarmee het parlement, ons meest legitieme orgaan, meer speelruimte kunnen geven).
Maar alle (terechte) kritiek ten spijt, kan niemand ontkennen dat compromissen in wezen de parels van de democratie zijn. Het wordt tijd dat we deze parels weer gaan koesteren, voor iemand de schelp van de oester, symbool van de ware democratie, weer dichtklapt en alles duister wordt.
[size=1]P.S. Wegens tijdgebrek kunnen interventies van mij schaars en bondig zijn, maar een pleidooi voor het compromis kon niet langer wachten![/size]
|