[Ambiorix]

"Solidariteit heeft de moderne wereld veranderd" wo 31/08/05 - In Polen hebben politici uit een dertigtal landen de 25e verjaardag gevierd van de oprichting van de vakbond Solidariteit. Die vakbond heeft de moderne wereld veranderd, zei president Alexander Kwasniewski. Ex-vakbondsleider Lech Walesa riep op om de kansen van de overwinning op het communisme niet te laten teloorgaan.

(foto Belga) Na de Tweede Wereldoorlog had de Sovjet-Unie communistische regimes geïnstalleerd in de meeste landen in Oost-Europa. In Polen leidde dat echter herhaaldelijk tot protest.

In de zomer van 1980 leidden de economische malaise en ontevredenheid tot massaal protest. Totaal onverwacht legden duizenden arbeiders van de scheepswerven van de havenstad Gdansk het werk neer.

Dat was ongehoord in het Oostblok en zowel het regime in Warschau als de Sovjet-Unie reageerden verrast. Via bemiddeling kwam eind augustus een akkoord met de regering tot stand dat een einde maakte aan de staking.

Het feit dat de Pool Karol Woytila in '78 paus was geworden, beperkte gevoelig de opties van de Sovjet-Unie.


(foto Belga)
Een vrije vakbond zag het licht Het akkoord was historisch omdat het regime het bestaan van de vrije vakbond Solidarnosc (Solidariteit) erkende. Tot dan werden alle massaorganisaties en vakbonden in het Oostblok gecontroleerd door de communistische partij.

Solidarnosc trok mensen uit alle lagen van de bevolking aan: arbeiders, bedienden, intellectuelen en telde snel tien miljoen leden. Daardoor werd de vakbond een forse concurrent voor de KP.

Tegelijk genoot Solidarnosc ook de stilzwijgende steun van de katholieke kerk, die nog veel invloed genoot. Het feit dat de Pool Karol Woytila in '78 paus Johannes Paulus II was geworden, beperkte gevoelig de opties van de Sovjet-Unie.

Zestien maanden lang duurde de moeizame relatie tussen regime en vakbond. Toen escaleerde een conflict en greep het leger de macht. De vakbond werd officieel ontbonden en de leden werden vervolgd en opgesloten.

(foto Belga) Polen luidde het revolutiejaar 1989 in Het verzet bleef echter smeulen in Polen en werd gesterkt door een aantal bezoeken van paus Johannes Paulus II aan zijn land. Tegelijk had de nieuwe sovjetleider Mikhail Gorbatsjov de koers omgegooid.

In de zomer van '89 werd Solidarnosc weer erkend en won het de eerste vrije verkiezingen in Polen. De vreedzame machtsovername leidde het einde in van de andere communistische regimes in Oost- en Centraal-Europa.

Het proces culmineerde met de val van de Muur van Berlijn (foto) en de Duitse hereniging zette een voorbeeld voor geheel Europa.


--------------------------------------------

Laten we dit vooral niet vergeten. De Solidarnosc, de hulp van Karol Woytila (Joh. paulus II), en niet te vergeten de duizenden militanten die strijd leverden tegen het marxisme.