Citaat:
|
Oorspronkelijk geplaatst door Tacitus
Natuurlijk was de communistische staat inert geworden, maar dat was de SU in de jaren '80 (Zastoj) ook. Ik heb het artikel gelezen, maar desalniettemin was Joegoslavie een federale staat met stabiliteit tot aan de val van de SU. Ik vraag me dan ook af of de instorting van YU het directe gevolg was van het einde van de SU/Oostblok of dat het einde van het communisme gewoon een katalyserende factor geweest is. Waarbij de zaak dan nog moeilijker gemaakt wordt door het feit dat YU steeds een afzonderlijke koers heeft gevaar t.o.v. de SU. Wat toch verbazend is, is dat de burgeroorlog uiteindelijk niet gevoerd is om de separatistische eisen van de deelstaten- of niet alleen beter- maar wel steeds in brand gestoken is door minderheden (zoals de Serviers in O-Kroatie) die kriskras doorheen de deelstaten leven.
|
De ineenstorting van het Sovjetblok heeft waarschijnlijk een katalyserende rol gespeeld en was niet dé bepalende factor. YU was immers een niet-gebonden land, ondanks haar communistisch systeem. In tegenstelling tot de andere Oostblok-landen had het immers zichzelf bevrijd onder leiding van een toen nog daadkrachtige Tito. Aanvankelijk flirtte hij heel even met het stalinisme, maar na een persoonlijke aanvaring scheurde YU zich uit de invloedssfeer van de USSR los (1948). Ook de socialistische ideologie van Tito week af van de in Rusland gepredikte versie( bv. het arbeiderszelfbestuur): niet zo verbazingwekkend werd het Titoïsme daar net als het Trotskisme als een ketterij gebrandmerkt en werden er in de rechtbanken veroordelingen voor uitgesproken. Het is opvallend dat Tito zelfs even overwogen heeft Kosovo aan Albanië af te staan.
In aanvang was de oorlog inderdaad begonnen om de 'opstandige republieken' manu militari binnen de unie te houden; dat was zeker het geval totdat Bosnië en Macedonië zich enigszins noodgedwongen ook onafhankelijk verklaarden (1992). Van dan af hield het oude YU feitelijk op te bestaan en veranderde de oorlog van karakter. Dat de 'interne' minderheden vaak de lont aan het kruitvat waren, is niet zo verwonderlijk, aangezien het ook deel was geweest van Tito's (aanvankelijke) nationaliteitenpolitiek om door gemengde bevolkingen het 'republikeinse' nationalisme te temperen, onder meer door bepaalde gebieden na de voor YU desastreuze WO II te herbevolken met 'externe' elementen. Als ik me nog goed herinner, hebben zo Kroaten de plaats van de verdreven Vojvodina-Duitsers ingenomen, en zijn de Serviërs zo in Oost-Slavonië terecht gekomen.
Tot slot kan ik misschien nog opmerken dat de inertie van YU van een andere orde was dan die van de USSR et al. Natuurlijk leed het land ook aan dezelfde kwalen van de 'red sclerosis', maar in de centrale overheid heerste er een soort besluiteloosheid, welk vacuüm door de Republieken ingevuld werd.