[Knuppel]

Niemand is er nog echt in geïnteresseerd....

Een meelijwekkende familie....

Koning van niemandsland
Peter Vandermeersch

Tien jaar is hij koning der Belgen. En dat zullen we met zijn allen geweten hebben. Een koninklijke website, speciale -- door de federale overheid gesponsorde -- bijlagen in alle kranten, zorgvuldig georganiseerde volksfeesten, een garden party (sic), nieuwe officiële foto's en het klassieke militaire defilé, ,,zonder Leopardtanks weliswaar, want die zouden door de Wetstraat kunnen zakken''. Hijs de driekleur. Leve de Koning, Vive le Roi.


©ivan put
En toch weten we eigenlijk niet veel van wat zich achter de hoge muren van Laken afspeelt. Het paleis, dat weliswaar al eens een camera uitnodigt op een prinselijk verjaardagsfeestje, blijft in een waas van geheimzinnigheid gehuld. Vele intimi spreken liever niet over de koning en zijn familie. Anderen doen het onder de strikte voorwaarde van anonimiteit. En een groepje hele en halve paleiswatchers lopen elkaar voor de voeten en vinden vooral zichzelf belangrijk, omdat ze een weetje over de Saksen-Coburgs wereldkundig mogen maken.

Het leidt tot moeilijk te controleren berichten en ware verhalen, maar ook tot speculaties. Over de verhouding tussen koning Albert en kroonprins Filip (spreken ze nu al dan niet nog met elkaar?). Over de intellectuele capaciteiten van Filip, zijn broer en zus (kunnen ze het of niet?). Over het vuur waarmee Fabiola haar schoonzus Paola haat. Over de kennis van het Nederlands van Mathilde (in elk geval niet op het niveau van dat van haar Nederlands-Argentijnse evenknie). Of over de onaanvaardbaar grote macht van kabinetschef Jacques van Ypersele de Strihou (de echte koning?).

Al met al bevindt het Belgisch koningshuis zich in een soort niemandsland. Niemand wil het weg, maar niemand slaat het erg hoog aan. Niemand kijkt er echt op neer, maar niemand houdt er echt rekening mee. Niemand is echt geboeid door het hof. Niemand echt geïnteresseerd.

Onverschilligheid is misschien ook de beste houding.

Historisch is dat hof er nu eenmaal.

De koning vervult een aantal, veelal sterk ingeperkte en geformaliseerde, functies die iemand moet vervullen. Een federale regering zweert voor hem de eed. Die is even goed of even slecht als de eed die de Vlaamse excellenties (op de minister-president na) afleggen in handen van de voorzitter van het parlement.

Koning Albert is erin geslaagd om die beperkte rol van het koningshuis goed te spelen. Met de emotie die nodig was ten tijde van de zaak-Dutroux. Met de Bourgondische lach. Met de weinig conventionele openheid over Delphine, waardoor hij een roddelcampagne vermeed. En bovenal: door niet op de voorgrond te treden.

Met zijn houding tegenover de abortuswet -- 24 uur aftreden -- had koning Boudewijn zichzelf en het koningschap aan het wankelen gebracht. Door zich op de vlakte te houden en zijn paleis in de schaduw te laten, heeft zijn broer de aanvaardbaarheid van het hof opnieuw versterkt.

Zoals vele andere instellingen heeft het hof vooral macht in de mate waarin het die macht toegedicht krijgt door anderen. De reële macht van dat hof is klein.

In Laken woont een kleine, soms wat meelijwekkende familie, die zichzelf in de eenentwintigste eeuw moet proberen te handhaven en met het anachronisme van haar rol moet leven.