Privé-windmolens voor gezinnen zijn niet welkom in Vlaanderen
In Vlaanderen zijn talrijke particulieren geïnteresseerd in kleine windturbines, maar de overheid ligt dwars.
© EDM
DossierBekijk de pagina uit de krant
document.write('');
Particulieren die een kleine windmolen willen oprichten, krijgen in Vlaanderen geen vergunning. De vraag naar kleine windturbines is nochtans groot.
IN Groot-Brittannië is de overheid zopas gestart met een campagne ,,micro-opwekking van energie''
(micro-generation). Gezinnen en particulieren worden aangemoedigd een eigen windmolen (of zonnepanelen) op hun huis te plaatsen om het aandeel aan hernieuwbare energie in het totale elektriciteitsverbruik te vergroten.
De situatie in Vlaanderen is omgekeerd: talrijke particulieren vragen informatie over kleine windturbines en bedrijven proberen ze te verkopen, maar de overheid ligt dwars: haast niemand geraakt aan een bouwvergunning om een particuliere windturbine te plaatsen. De firma's die ze aanbieden, krijgen hun molens in Vlaanderen nauwelijks verkocht.
,,In Nederland kun je iets realiseren door je aan de regels te houden'', zegt Johan Kuikman, zaakvoerder en molenontwerper van het Nederlandse bedrijf Fortis Wind Energy. ,,Maar in België zijn de vergunningen echt een verschrikkelijk probleem. Ik ken maar enkele mensen die een molen hebben kunnen zetten, hoewel er heel wat aanvragen werden ingediend.''
Het ventilatiebedrijf Renson in Waregem heeft drie turbines van Fortis Wind Energy op zijn dak. Die leveren tien procent van de elektriciteit voor het kantoor waar een zeventigtal mensen werkt. Om binnen de opgelegde bouwhoogte te vallen, moesten de turbines lager geplaatst worden dan gepland, waardoor hun rendement eigenlijk te klein is.
De verkoop aan particulieren verloopt in Vlaanderen uiterst moeizaam. Ook bij andere firma's klinkt de klacht dat geïnteresseerden afhaken omdat ze op vergunningsproblemen stuiten.
Aan publieke interesse is er nochtans geen gebrek. ,,Drie jaar geleden hielp ik mee aan een aprilgrap op de radio'', vertelt Chris Derde van Wase Wind, een bedrijf dat grote windturbines plaatst. ,,We verkondigden dat de Vlaamse regering honderd kleine windturbines gratis weggaf aan particulieren. Er kwam massaal veel reactie. Er is duidelijk vraag naar dergelijke installaties.''
,,Het jongste halfjaar stellen steeds meer particulieren ons vragen over kleine windturbines'', ervaart ook Mark Draeck, beleidsverantwoordelijke Windenergie van het Energieagentschap van de Vlaamse overheid. Maar in Vlaanderen zijn hooguit een tiental dergelijke turbines in gebruik, zo blijkt uit cijfers van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (Vreg).
,,Voor grote windturbines op industriële schaal zijn er duidelijke milieu- en stedenbouwkundige voorschriften'', verklaart Draeck. ,,Maar die zijn er voor kleine turbines niet. Misschien moet de wetgeving verfijnd worden.''
Voor particuliere zonnepanelen zijn er regels; onder bepaalde voorwaarden zijn ze vrijgesteld van een bouwaanvraag. En subsidies zoals voor de aanschaf van zonnepanelen zijn er voor de kleine windturbines ook niet. Wel krijgen eigenaars per 1.000 kilowattuur een groenestroomcertificaat, dat vandaag ongeveer 110 euro waard is.
,,We zouden het natuurlijk een goede zaak vinden als er meer groene stroom geproduceerd wordt'', zegt Draeck. ,,Maar Ruimtelijke Ordening gaat blijkbaar behoedzaam met de aanvragen om. Daarin speelt wellicht het schrikbeeld van het vroegere woud aan televisieantennes op de daken. De antennes zijn grotendeels verdwenen, maar gaan we opnieuw in die richting als straks iedereen een molen op zijn dak zet?''
,,Er bestaat inderdaad geen specifieke reglementering voor particuliere windturbines'', bevestigt Stefaan Van Rossum van de dienst Stedenbouwkundige Vergunningen van de Vlaamse overheid. Over de toelating wordt op lokaal niveau beslist.
Gemeenten kunnen allerlei redenen aangrijpen om een aanvraag af te keuren, bijvoorbeeld dat een molen niet binnen de opgelegde bouwhoogte blijft, of door te stellen dat hij in een woonwijk het residentiële uitzicht aantast, of op basis van bezwaren van omwonenden. ,,Ik zou eerlijk gezegd ook niet graag hebben dat mijn buur zo'n turbine in zijn tuin en in mijn zicht zet'', aldus Van Rossum.
In het dichtbebouwde Vlaanderen is de toekomst van microwindenergie misschien te zoeken in minder opvallende modellen, die tegen muren kunnen geïnstalleerd worden, of die bestaan uit draaiende rotorbladen in een koker. ,,Maar veel van dergelijke modellen zijn nog experimenteel en nog niet geoptimaliseerd voor een maximaal rendement'', zegt Johan Driesen, die aan de KU Leuven onderzoek doet met kleine turbines.
,,De microwindturbines kennen een razendsnelle evolutie in andere landen. Ook in Nederland is men er veel meer mee bezig dan hier'', zegt Chris Derde van Wase Wind. ,,Met kleinschalige windmolens in combinatie met zonnepanelen zouden de gezinnen over tien of twintig jaar netto-elektriciteitsproducenten kunnen worden.''
In ontwikkelingslanden, op boten, campings en in afgelegen gebieden worden kleine windturbines al courant gebruikt. Batterijen en zonnepanelen helpen windstille perioden overbruggen.
-------------------------------------------------------
Uit deze toestand blijkt weer maar eens hoe het kapitalisme gebaseerd is op het afhankelijk maken van de consument, het liefst van al nog via basisbehoeften want aangezien iedereen die nodig heeft verzekeren ze een continuee instroom van kapitaal. Die windmolentjes zal men op de duur toch niet kunnen blijven tegenhouden hoor. Maar er zijn overduidelijk mechanismen die trachten te verhinderen dat de consument onafhankelijk energie zou kunnen gaan maken. In sommige sectoren heeft men zelfs verkregen dat het onafhankelijk produceren van koopwaar zelfs per wet verboden werd teneinde de winststromen naar de grote bedrijven, multinationals te kunnen vrijwaren. Zo mag je bvb maar 5 tabacsplantjes kweken. Bier mag je dan wel zoveel je wilt voor jezelf brouwen, maar je mag het niet verkopen.
Ook wie zelf energie opwekt (met zonnepanelen bvb ) mag indien hij teveel heeft dit niet aan zijn gebuur verkopen. Men mag het enkel aan de electriciteitsmaatschappij verkopen. Jouw gebuur kan het dan van (mits winst erbij geteld natuurlijk) van hen terugkopen
.