[AEvanLoon]

Het socialisme is nog nooit op zijn werkelijke waarde in de praktijk uitgetest.

De communistische staten die ooit bestaan hebben, waren verplicht (om te overleven) om zich tot economische machtsblokken te ontwikkelen, wat ten eerste uiteindelijk niet gelukt is en wat ten tweede indruist tegen de principes van het ware socialisme.

De huidige sociaal-democratische partijen (en zeker regeringen waarvoor sociaal-democraten met andere strekkingen compromissen moeten sluiten) hebben te grote toegevingen gedaan aan de kapitalistische organisatie van de economie.

Er zijn natuurlijk wel politici en regimes (geweest) die zichzelf socialistisch noemen (en nog meer in het verleden dan in de huidige tijd) maar die hebben nooit het ware socialisme kunnen verwezenlijken.

Nu vraagt u - terecht - wat het ware socialisme is.

Laat mij alvast zeggen wat ik er zelf onder versta (misschien moet het dan een andere naam krijgen).
1. Essentieel is het streven naar gelijkheid - voor iedereen een gelijk recht op geluk en welvaart.
2. Ontvoogding van elke mens is ook een belangrijk ideaal: macht (economisch, religieus, militair...) is gevaarlijk; gezag moet men verdienen.
3. Armoede is een onrecht; overdreven rijkdom eveneens.
4. Solidariteit en menselijke warmte mag niemand uitsluiten.
5. Mensen beoordelen, laat staan veroordelen omdat men zijn eigen nationaliteit, etnisch milieu en/of godsdienst het beste of het belangrijkste acht is de bron van veel kwaad en ellende.

Dit gezegd zijnde (en als ik tijd heb moet ik die al te beknopte opsomming eens uitwerken en uitbreiden) geef ik onmiddellijk toe dat ik pessimistisch ben over de haalbaarheid van dit ideaal.

Het is waarschijnlijk niet realistisch ervan uit te gaan dat de mensheid ooit ergens eilandjes kan creëren waar niet naar macht gestreefd wordt of waar het concurrentiedenken uitgeschakeld kan worden (want concurrentie is een principe dat gebaseerd is op de vernietiging van anderen).

Dus helemaal utopisch zal het wel zijn om heel de wereld in die zin te hervormen.

En toch zal dat moeten als het socialisme zich afdoende tegen zijn natuurlijke vijanden (kapitalisme en nationalisme zijn de belangrijkste) wil beschermen.

Maar stel dat er zo'n eilandjes denkbaar zijn.
Dan kunnen die alleen bestaan in een samenleving waar de welvaart ofwel zeer hoog is (er moet heel wat welvaart zijn om het eerlijk, rechtvaardig en met een hoge mate van gelijkheid te kunnen verdelen).
Ofwel zeer laag - ik denk aan (areligieuze) gemeenschappen van mensen die radicaal voor een armoedig leven gekozen hebben of aan het bij romantici populaire "geluk" van de ambitieloze paria.

In zo'n armoedereservaat zou ik niet willen leven.

In een rijk-socialistische utopie, anderzijds, zou ik mij afvragen of die rijkdom geproduceerd kan worden zonder maatschappelijke slachtoffers?

Kan men bijvoorbeeld de metalen en plastics die we dagelijks gebruiken produceren zonder bedrijven die volgens machtsongelijke principes worden beheerd?
Is een hoogwaardige rijke democratie denkbaar zonder (verborgen) slaven?

Is een vreedzame, veilige maatschappij denkbaar zonder politie, gevangenissen en cipiers?
Om maar een paar dingen te noemen die ik vanuit mijn anarchistische idealen overbodig zou willen zien.

Met andere woorden: ik heb een duidelijk beeld van de ideale maatschappij zoals ik haar wens, maar ik ben nogal pessimistisch over de realiseerbaarheid van die utopie.