De Armeense kwestie
Blijven er toch een paar vragen hangen.
Ik begrijp dat het aantal Armeense slachtoffers nog het kleinste twistpunt
is. Globaal gesproken zegt het ene kamp dat er minder dan een half miljoen
doden is gevallen, terwijl het andere kamp beweert dat het om meer dan een
half miljoen slachtoffers gaat. Niemand weet zelfs bij benadering om hoeveel
slachtoffers het echt gaat. De deskundigen noemen totaal verschillende
aantallen.
De centrale vraag lijkt te zijn: gaat het om genocide of niet?
Wat genocide hier echter precies is, valt moeilijk te bepalen. Het element
"met voorbedachten rade" speelt voor de slachtoffers zelf in ieder geval
geen rol.
Een groot aantal landen heeft in het verleden een resolutie aangenomen
waarin de genocide als een feit werd erkend. Nederland heeft dat ook gedaan;
de VS echter weer niet. Dit land heeft wel pogingen gedaan om Turken en
Armeniërs met elkaar te verzoenen. Heel verstandig. De ingestelde
verzoeningscommissie werd echter een farce; de Turken liepen kwaad weg.
Ondertussen speelt een boek, geschreven in 1920, nog steeds een rol van
betekenis in de kwestie. Het werd geschreven door de Armenër Aram Andonian,
en er staan bewijzen in dat de Turkse autoriteiten opdracht gaven tot de
genocide. Het boek sloeg in als een bom, maar die bewijzen (fotokopieën van
documenten en zo) lijken vervalst - waarmee natuurlijk niet gezegd is dat de
Turkse autoriteiten die opdracht *niet* gegeven hebben. Het boek wordt door
de Turken echter te pas en te onpas aangedragen als bewijs dat de genocide
op de Armeniërs een Armeense fabricatie is.
Al met al een hoop onduidelijkheid; in tegenstelling tot bijv. de joodse
genocide. En die onduidelijkheid zal blijven zolang de Turken niet al hun
archieven hebben geopend. Maar of dat alles helder zal maken, is ook nog
maar de vraag.
Het artikel in Wikipedia over de kwestie-Armenië is tot een paar uur terug
bijgewerkt. De recente ontwikkelingen rond de CDA- en PvdA- kandidaten staan
er reeds vermeld.
Ik vraag me af wat precies hun standpunten zijn. Ze ontkennen de genocide,
maar tegelijk geven ze waarschijnlijk toe dat er een heleboel Armeniërs zijn
omgekomen bij de deportaties. Hoe groot is het verschil tussen hun opvatting
en die welke van hen wordt geeist? Waar baseren ze hun opvattingen over? En
mengen PvdA en CDA zich op ongepaste wijze in Turkse zaken die hen niet
aangaan? Wat zou het toch aardig en zinvol zijn als de beide politieke
partijen een diepgravend en openbaar debat met de drie heren aangingen over
deze zaak.
Ik kan op zich wel begrijpen dat ze zijn gewipt - het CDA kon trouwens
moeilijk anders nadat de PvdA hun kandidaat had geschrapt - maar ergens kan
ik er ook wel inkomen dat de heren recht hebben op hun eigen standpunt, en
dat CDA en PvdA zich met zaken bemoeien die hen niet aangaan.
Ik zou wel eens willen weten waar de grens ligt van wat een kandidaat er nog
aan afwijkende privé-meningen op mag nahouden.
==================
--
As Queequeg's Ramadan, or Fasting and Humiliation, was to continue all day,
I did not choose to disturb him till towards night-fall; for I cherish the
greatest respect towards everybody's religious obligations, never mind how
comical, and could not find it in my heart to undervalue even a congregation
of ants worshipping a toad-stool; or those other creatures in certain parts
of our earth, who with a degree of footmanism quite unprecedented in other
planets, bow down before the torso of a deceased landed proprietor merely on
account of the inordinate possessions yet owned and rented in his name.
(Moby Dick)
|