[Darwin]

Ik heb de teksten uit het Parool hier maar ineens gezet, ze leken me daarvoor wel interessant genoeg.


[size=6]Les over holocaust verstoord[/size]
Parool, 3-10-2003

AMSTERDAM - Leraren op sommige scholen in Amsterdam voelen zich zo bedreigd door de antisemitische sfeer in de klas dat ze geen lessen meer durven te geven over de jodenvervolging. Wethouder Onderwijs Rob Oudkerk is persoonlijk benaderd door enkele leraren die de holocaust in de klas niet meer ter sprake durven brengen.

''Het is werkelijk diep- en dieptreurig,'' zegt Oudkerk. Amsterdam staat niet op zichzelf bij toenemend antisemitisme onder vooral allochtone jongeren. Het komt, volgens Oudkerk, vaker voor op scholen voor voorbereidend middelbaar onderwijs dan op een vwo of gymnasium.

VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali zei onlangs dat zij uit brieven en e-mails signalen krijgt dat zich ook op scholen in Rotterdam, Den Haag en Utrecht soortgelijke incidenten hebben voorgedaan, alsmede in kleinere steden. ''Vroeger richtten racismecampagnes zich op Nederlandse jongeren die buitenlanders discrimineerden. Nu zouden de overheidscampagnes en de activiteiten van bijvoorbeeld de Anne Frank Stichting zich veel meer op de groep allochtonen moeten concentreren,'' aldus Hirsi Ali.

De jodenhaat is de pesterijen en foute grappen voorbij, zegt Oudkerk: ''Geestelijke- en fysieke mishandeling komen vaker voor. Leraren en leerlingen durven soms niet meer naar school, omdat ze geïntimideerd worden en ook daadwerkelijk worden bedreigd. Het wordt steeds erger. Op een joodse school in Buitenveldert werd me verteld dat ze de keppeltjes uit voorzorg afdoen als ze een uitje hebben met de bus. Omdat ze bang zijn dat er weer een steen door de ruit gaat.''

Vijf maanden geleden werd Oudkerk persoonlijk benaderd door enkele leraren die vertelden dat ze geen lessen meer kunnen geven over de holocaust. ''Omdat de klas dan niet meer te houden is. Jongeren maken een hoop kabaal en roepen allerlei lelijke dingen. Er zou een dreigende sfeer ontstaan, zeiden ze. Een enkele keer zou een band van een auto zijn lek gestoken.''

''Soms waren de bedreigingen heel wezenlijk. Over de telefoon. In de zin van: 'Kijk uit. We weten waar je kind naar school gaat'. In die sfeer is het dus ook niet zo raar dat leraren soms niet vertellen dat ze zelf joods zijn. Of homo of lesbienne.''

De Anne Frank Stichting heeft inmiddels redelijk zicht op de problemen. ''We weten ervan. En we weten dat het vooral op zwarte scholen speelt. We zijn begonnen met seminars voor docenten om een beter beeld te krijgen, opdat we onze lesprogramma's er ook op kunnen afstemmen'', zegt Patricia Bosboom van de stichting.

De Algemene Onderwijsbond (AOb) bereiken steeds meer geluiden over een groeiend antisemitisme. ''We gaan ons daar dan ook snel in verdiepen,'' zegt Marco Dies.
Oud-AOb-voorzitter en huidig PvdA-kamerlid Jacques Tichelaar: ''Zoiets als jodenhaat is meestal onbespreekbaar. Bijna alle betrokken leraren durven er niet over te beginnen, uit vrees dat ze de school in diskrediet brengen en de zak krijgen. Menigeen belandt daardoor in de ziektewet en verlaat het onderwijs.''

Dat zijn ook de geluiden die Oudkerk heeft opgevangen. ''Hartstikke verkeerd. Degenen die steevast lessen dwarsbomen, moeten van school worden verwijderd en verplicht heropgevoed worden. En dan zie ik graag dat ze de ouders meenemen, want die kinderen hebben het meestal niet van zichzelf. Als blijkt dat ouders ook niets weten van onze 4 mei en van zes miljoen joodse doden, moet je ze daarover bijpraten. In een of andere lesvorm. En als ze niet willen, dan moet je ze maar korten op de kinderbijslag of op een andere uitkering, als ze die hebben. Juridisch zal dat wel weer niet kunnen in Nederland, maar dan open ik nu de discussie maar.''

Het Regionaal Opleidingen Centrum van Amsterdam wenst niet te buigen voor tirannie en discriminatie op school, zegt directievoorzitter Betty Heimans. Op haar school woedde enige tijd geleden een heftige discussie over het verbod op de gezichtssluier. ''Wij laten niets onbesproken op school als het gaat om moeilijke onderwerpen. Maar het kost steeds meer moeite ze goed over het voetlicht te krijgen,'' geeft Heimans toe. ''Wij zijn een afspiegeling van de maatschappij. Wat bij demonstraties gebeurt, bij herdenkingen of op de kermis, gebeurt ook op school. Maar wij spreken de jongeren daarop aan. In de gang, tijdens de les of in rondetafelgesprekken. Wij laten niets op zijn beloop. Natuurlijk praten we tijdens maatschappijleer over de jodenvervolging. Maar ik ken wel een leraar van een vmbo-school, die niet durft te zeggen dat hij joods is en lessen over de oorlog en de jodenvervolging overslaat vanwege tumult en agressie in de klas.''

Veel middelen om de situatie van joden, homo's en lesbiennes te verbeteren heeft een onderwijswethouder niet, vindt Oudkerk. ''Ik kan niets afdwingen. Ik vind dat scholen zouden moeten uitventen dat ze zaken als homoseksualiteit, hoofddoekjes en jodenvervolging aankaarten in hun lessen. Voor mijn part krijgen ze dan een bordje op hun gevel met het opschrift 'veilige school'.''


[size=6]'Allah zal ze krijgen'[/size]
Het Parool, 4-10-2003

AMSTERDAM - ''Het hadden er veel meer moeten zijn.'' Het is een uitspraak die meer dan eens voorkomt wanneer de moord op zes miljoen joden ter sprake komt op een school met veel islamitische leerlingen. Sommige leraren die de holocaust behoren te behandelen, vermijden het onderwerp daarom liever. ''Ze zijn bang,'' zegt Rijk Vlaanderen, leraar in Amsterdam-Noord.

Laatst bracht Vlaanderen, leraar levensbeschouwelijke vorming op een mbo-school voor de handel, zorg en administratie in Amsterdam-Noord, het jodendom, de holocaust en het ontstaan van Israël ter sprake. ''Ik haat joden,'' voegde een leerling hem toe. ''Wat zou je dan tegen mij zeggen als ik ook joods was?'' vroeg Vlaanderen. ''Dan zou ik u ook haten,'' antwoordde de leerling.

Het gebeurt sinds 11 september 2001 steeds vaker. ''Ik zet geen voet op plekken waar joden wonen,'' zei een leerling toen een excursie naar het Anne Frankhuis op de agenda stond. Vaker gehoord: ''Hamas, Hamas, alle joden aan het gas'', ''Allah zal ze allemaal vermorzelen'' en: ''Dit moet vaker gebeuren'' (over de aanslag op de Twin Towers).

Ook worden de holocaust en andere historische feiten domweg ontkend. Het zou gaan om een pr-praatje van Israël of 'de joden', oftewel de Amerikanen - de joden hebben 'immers' de macht in Amerika en de Amerikanen zijn tegen de Palestijnen, het volk waarmee veel islamitische leerlingen zich identificeren.

''Dit soort dingen kun je nog bestrijden door de kennis van leerlingen te vergroten,'' zegt Vlaanderen, leraar aan het ROC ASA Noord. ''Veel moeilijker te veranderen zijn hun houding en de oorzaken van dit gedrag.''

Vlaanderen beklemtoont dat slechts een kleine groep deze radicale standpunten inneemt, bijna uitsluitend jongens, vrijwel altijd van Marokkaanse komaf. ''Meisjes, die zelf ook geregeld mikpunt zijn van discriminatie, zijn over het algemeen genuanceerder. Ik heb na een les wel eens twee gesluierde meisjes aan mijn tafel gehad, die zich kwamen verontschuldigen voor het gedrag van medeleerlingen: 'Meester, u moet niet denken dat alle moslims zo denken.' Of een meisje dat in een discussie zei: 'Het is niet aan ons om te oordelen over andere mensen. Dat is aan Allah.' ''

Maar het groepje jongens is wel dominant. Hun gedrag is geregeld intimiderend. ''Met zijn drieën in een deuropening staan en dan sissende geluiden maken als een autochtone leerling of leraar erdoor moet.'' In de klas staan jongens af en toe op, om een dreigende houding aan te nemen. ''U bent hier de baas, maar buiten zijn wij dat,'' heeft Vlaanderen meerdere keren te horen gekregen. En twee keer hebben leerlingen geprobeerd hem 'beet te pakken', al had dat niets met een maatschappelijke discussie te maken.

Het verklaart wel waarom sommige leerkrachten gevoelige onderwerpen niet meer durven aan te snijden. ''Ik weet van een jongere collega op mijn school dat zij dat liever niet meer deed. Zij was bang,'' zegt Vlaanderen (47).

Tijdens een door de Anne Frank Stichting georganiseerde bijeenkomst over antisemitisme, bezocht door vijftig leraren uit het hele land, werd deze week duidelijk dat dit vaker gebeurt. ''Sommige leraren praten niet meer over onderwerpen als de holocaust. En vanuit de directie wordt soms ook aangemoedigd het niet meer te doen: het leidt alleen maar tot problemen. Enkele leraren mochten zelfs niet komen. 'Het speelt niet bij ons,' meldt de schoolleiding. Maar op stadsscholen met veel allochtone leerlingen, bestaat dat niet. Gelukkig wil mijn directie de problemen aanpakken, niet wegpraten.''

De uitspraken van leerlingen mogen sterk antisemitisch zijn, toch is Vlaanderen terughoudend om dat woord in de mond te nemen. ''Het gebeurt meestal niet op rationele gronden. Het gaat om een combinatie van onwetendheid, een gevoel van achterstelling, vereenzelviging met het Palestijnse volk en puberaal gedrag van jongens die stoer willen doen voor de rest van de groep.''

Wijken voor de druk van de leerlingen noemt Vlaanderen, die al 25 jaar in het vak zit, 'onbestaanbaar'. ''Je kunt onderwerpen als de holocaust of Israël niet onbesproken laten. Daarvoor leven deze thema's ook te sterk onder de leerlingen. Het is wel belangrijk dat de leraren op een school één lijn trekken en dat ze worden gedekt door de leiding. Als je dat niet doet, dan laat je de autochtone leerlingen en leraren, die al snel als tegenstander worden gezien, in de kou staan.''

Donderdag komen de leerkrachten van ROC ASA Noord daarom bijeen op initiatief van Vlaanderen. Vrijwel alle collega's erkennen het probleem. ''Ik heb geleerd dat het geen zin heeft begrijpend te staan tegenover uitspraken of gedragingen die niet kunnen. Je moet leerlingen er direct op aanspreken en als dat niet helpt, gesprekken aangaan, desnoods met de ouders erbij. En als zelfs dat niet helpt, kun je tot schorsing overgaan.'' Meer dan eens heeft de directie van ROC ASA Noord agressie, intimidatie en racistische uitlatingen gemeld bij de politie, die geregeld de school bezoekt.