[De Rode Willem]

Is hij nu definitief gestorven ? Na elke vangst van een coelacanth vraagt men zich af of het nu echt de laatste keer is dat men deze (diepzee)vis heeft gezien. Hij is dan ook al miljoenen jaren oud en onveranderd. Eigenlijk past hij niet meer in deze wereld. Alle dieren draaien nu wat sneller en worden als veel efficiënter gedefinieerd. De tijd van de coelacanth is duidelijk voorbij.
Vooral in de mensenwereld zorgt een dergelijk zichzelf overlevend fossiel voor beroering. Het draait niet mee in de gladde evolutie van de tijd. In de wegwerpmaatschappij heeft alles zijn beperkte houdbaarheid en een levend fossiel past daar niet in. Tot zolang dergelijke fossielen alleen maar braaf oud zijn is het probleem niet erg groot en weg te stoppen in een ouderlingengesticht. Met een aan vertedering grenzende tolerantie kan de moderne mens eenmaal per week, maand,…enkele seconden de confrontatie aan met de veroudering. De romantische bliksemflits van “de goede oude tijd” en “ver vervlogen dagen”. Zolang ze zich maar niet moeien met de moderne tijd mogen ze zeggen wat ze willen. Als het niet klinkt dan volgt er wel een blik vol begrip en een verdoken gebaar met de wijsvinger naar het hoofd : “ze zijn er niet zo goed meer bij, nietwaar” Maar dan plaatst de donder van de razende consumptiemaatschappij de realist romanticus terug met beide voeten in de blinkende, flashy en vooral jonge wereld.
Erger wordt het als de oude maatschappelijke “misfits” last beginnen te verkopen. De lichamelijkheid en vooral de perfectie ervan die de ijlende facademaatschappij met zich meebrengt kan niet tot het einde worden volgehouden. Ook waant de maalmolen van de moderne jongelingenmaatschappij dat men geestelijk niet meer meekan eens de leeftijd vordert. Zo is een mensenleven verengt tot een piekmoment tussen de 30 en de 45 jaar. Eens daar voorbij is men niet meer in staat de schijn op te houden en moet men uit beeld verdwijnen.
Al te gortig wordt het als de oudjes gaan rebelleren, als ze niet meer willen voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij. Alsof ze hun kinderen willen terugbetalen voor het rebelse gedrag in de pubertijd. Dergelijke fossielen weigeren uit te sterven. Ze trekken zich niet terug uit de moderne tijd en doven niet uit achter hun TV of maken zich niet onschadelijk op één of ander cruiseschip ver van de echt belangrijke dingen. Neen deze oudjes komen af en toe aan de oppervlakte. En net zoals de coelacanth stokken in de wielen steekt van de biologen, zo steken deze oudjes stokken in de wielen van de moderne gestroomlijndheid. Ze voelen zich niet beschaamd over de visueel zichtbare lichamelijke tekenen van hun ervaring, en moffelen de fysieke herfst van de mens niet weg.
De spiegel die deze mensen aan de westerse wereld tonen wordt niet geapprecieerd. De politieke correctheid verhindert een fysiek cordon sanitair. Doch de insinuaties zijn niet mis te verstaan. Wie wil er zich nog inlaten met zielige, zieke, niet meer bij de wereld zijnde oude mensen ? Door ridiculiseren tracht men deze mensen hun plaats in de maatschappij te ontzeggen, erger nog het zal beter gaan als deze “obstakel”s zouden verdwijnen. In een snel vergrijzende maatschappij is de onhandigheid waarmee men met hoger leeftijd omgaat amper te begrijpen. De economische gevolgen van het wegwerpen van ervaring is een taboe. De maatschappelijke gevolgen van het wegmoffelen van ouderen leidt regelrecht naar nieuwe breuklijnen. Maar de oplossing wordt aangereikt ? Euthanasie ! Nu nog op eigen verzoek, straks automatisch na het bereiken van een bepaalde leeftijd ?