Omdat er in Zwitserland een parlement en een regering bestaat waar de partijen de plak zwaaien zie je daar natuurlijk ook wel tendenzen die typisch zijn voor particraten, net zoals je in een gecorrigeerde markteconomie tendenzen ziet die typisch zijn voor communisten. Da's de prijs die je betaalt om het systeem een beetje werkbaar te houden: als alle burgers over alle zaken moeten beslissen gebeurt er niks meer, dus staan ze een mandaat toe aan een parlement.
Toch durf ik Zwitserland een democratie noemen, omdat de burgers
altijd het laatste woord kunnen hebben: het mandaat is steeds
vrijwillig. Als ze dat nodig vinden richten de Zwitsers een ad-hoc parlement op (het referendum) waarin zij kunnen beslissen. Voorbeeld: als Zwitserland een particratie was, dan waren ze allang lid van de EU want de meeste partijen zijn absoluut voor toetreding. De meeste burgers daarentegen zijn erg gehecht aan de direct democratische instrumenten en weten dat ze die instrumenten bij een toetreding tot de EU plots kwijt zullen zijn voor een massa bevoegdheden: daarom stemmen ze steeds tegen toetreding. Natuurlijk kunnen de Zwitsers altijd hun democratie naar de vaantjes helpen door toch voor de toetreding te stemmen. Bijvoorbeeld omwille van het economische argument. Dan zullen ze plots geen enkele zeggenschap meer hebben over het merendeel van de wetgeving, en als het aan de meeste partijen lag was het al gebeurd! Dat het nog altijd niet zover gekomen is, ondanks alle steun voor toetreding bij de particraten, wil toch iets zeggen over de macht van de burger in dat land én over hun bereidheid om vast te houden aan hun politieke systeem zelfs als het economisch wat minder gaat.
Maar uiteraard zie je bij de Zwitserse partijen particratische tendenzen zoals je dat hier ziet: het zijn niet voor niets
partijen. Bv: de SVP eist niet alleen een rechtmatig tweede zitje, ze stellen ook een dictaat door onmiddelijk te eisen dat die tweede zetel naar Blocher gaat - anders zouden ze de Konkordanz opblazen. Nochtans is het aan het parlement om te beslissen wie uiteindelijk de regeringsmandaten zal bekleden. De andere partijen reageerden eerst weigerachtig t.a.v. dat tweede SVP-zitje, wat ook een platte particratische reflex is want hoe kun je daar nu over twijfelen als je het percentage van de SGP ziet? Ondertussen draaien ze snel bij, en
het ziet er steeds meer naar uit dat dat tweede zitje er komt. Nogal wiedes, die "magische" formule is maar magisch zolang je die zelf als magisch beschouwt. In een democratie is de realiteit belangrijker dan toverkunstjes en heilige koeien. De formule is trouwens al veranderd na WO II, wat zou dan in godsnaam het probleem zijn van een nieuwe aanpassing aan de realiteit? Trouwens: als de groenen successen zullen blijven boeken zal zich daar ook een probleem stellen wat betreft de (afwezigheid van) groene vertegenwoordiging in de regering. Hopelijk gaan de Zwitserse particraten er dan ook geen theater rond maken.
Tja, het argument dat we geen realiteitszin hebben zullen we nog vaak horen. Hetzelfde argument is ook gebruikt toen men het cijnskiesrecht wilde afschaffen, toen de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht werd geëist, toen de vrouwen ook wilden gaan stemmen, en ook nu komt het steeds weer terug. Het is zo eenvoudig: neem de bestaande toestand en ga er vervolgens vanuit dat dat het hoogst haalbare (of zelfs: wensbare) is zodat je degenen die meer willen kan afschilderen als een bende wereldvreemde snuiters. Als er dan iemand durft wijzen op een andere plek enkele honderden kilometers hier vandaan waar de zogenaamde wereldvreemde "idealen" voor een groot deel realiteit zijn geworden, vergeet dan plots die bestaande toestand hier, en meet de de toestand daar af aan een utopische, absoluut perfecte ideaaltoestand i.p.v. aan de toestand
hier. Beweer vervolgens dat
wij het zijn die beweren dat het daar allemaal perfect is, en juich triomfantelijk als je na lang zoeken toch dat begeerde punt van kritiek hebt gevonden waarmee je "ons" (eigenlijk: uw eigen) perfecte droombeeld aan diggelen kan slaan. Dan is de discussie eindelijk afgelopen met een conclusie die al op voorhand vaststond: het systeem in Zwitserland is zeker niet beter dan ons systeem omdat het Zwitserse systeem niet overeenstemt met Utopia.