Vitae forma vocatur
[email protected], die 17 Jan 2007 16:35:03
-0800, in littera
<
[email protected]. com> in foro
be.politics(et aliis) vere scripsit quod sequitur:
>Verleden zondag heb ik 'n aangename namiddag gespendeerd in het
>Brusselse Museum voor Schone Kunsten. Fine Arts zoals dat heet. De
>Splliaerts tentoonstelling loopt er nog tot begin februari, en het
>inkomgeld is 9.50 Eurii.
>
>Persoonlijk had ik nog nooit over de Oostendse schilder Spilliaert
>gehoord,
Hoe is dat mógelijk!
Enfin meter laat met deze vorm van cultuur in aanraking komen dan
nooit....
>en toen *de* vrouw in mijn leven me dan ook voorstelde om deze
>tentoonstelling te bezoeken,
wat een gevoelige en intelligent mens: hulde!
>nam ik me voor hem niet op te googelen,
>noch enige folder over hem op voorhand te lezen. Alleen de periode is
>belangrijk, eind 19-e eeuw tot half 20-e. Voor de confrontatie met een
>Visueel kunstenaar moet je geen cerebrale analyses lezen maar gewoon
>gaan *kijken*. Praten over schilderkunst is zoals praten over sex.
Daar heb je een punt.
>
>Hij leefde dus in de periode van de impressionisten. Je verwacht ergo
>een tweederangs impressionist, die existentialistisch weergeven van hoe
>de visuele realiteit op hen overkomt. Niks van dat. Als je weet dat
>Spilliaert een Nietzsche lezer was, wordt het wat duidelijker.
>Perceptuele abundantie is van z'n opdringerigheid ontdaan en de man
>schildert pure essentie. Hij gebruikt ook nauwelijks olieverf op doek,
>een techniek die bvb. Van Gogh toeliet om vele hèr-schilderingen te
>maken - in het welbelichte VG museum op de Veluwe kan je dit duidelijk
>zien. Spilliaert schilderde waterverf op karton, en daar is het raak,
>of niet (later gebruikte hij gouache af en toe, maar idem dito, gouache
>droogt ook heel snel).
't Droogt meteen op, met alle voor-en nadelen vandien.
>
>Zijn figuren zijn me bijgebleven. Allemaal uit balans met een dynamiek
>die alleen striptekenaars, veel later, konden evenaren. Zijn
>schetsboeken, waar je de her-tekeningen kan in volgen, zijn een
>goudmijntje voor cartoonisten en striptekenaars. De schrale overmagere
>figuur die af en toe in z'n strandgezichten opduikt is een voorvader
>van Kuifje.
Spilliaert is inderdaad een groot schilder.
Als Oostendenaar kan ik dat met enige kennis van zaken beamen.
>Hij doet het wel niet zo vreselijk als Ensor, wiens
>emodrama me niet ligt, noch de barok met z'n opengesperde monden.
Je kunt ze moeilijk met elkaar vergelijken: het zijn verschillende
werelden.
>
>Spilliaert heeft in z'n lange evolutie meerdere eigen stijlen
>doorgemaakt, die je nauwelijks in verband kan brengen met de zeigeist.
>In de twintiger jaren schilderde hij haast kubistisch en abstract (zijn
>Oostendse dijkzichten), de bomen (helemaal op het end van de
>tentoonstelling, uit 1945) zijn haast magisch-of sur-realistisch. Het
>rare met Spilliaert is dat je er voorbodes in ziet van allerlei stijlen
>die pas veel later marktwaardig zijn bevonden. Een eenzame koppigaard,
>ook artistiek.
>
Een toen onbegrepen genie, zoals er andere waren.
>Z'n kubistische en abstracte periode (veel vroeger dan de 50-er en
>60-ers) ligt me niet. De gustibus et... Net zoals bij Dali kon ik zijn
>eerste en laatste periode het meest grokken, omdat ze ook het meest
>figuratief zijn. Van de Ibiziaanse klodderaars a la Appel heb ik nooit
>gemoeten. Idem dito met Dali, wiens laatste en weinig bekende periode
>(te bekijken in St. Petersburg - Florida - een gesmaakt uitje bij 4
>dagen Disneyland) me ook het meest ligt.
Dat zijn andere discussies....
>Uit zijn abundante serie zelfportretten, soms met spiegel en klokken,
>blijkt dat de schilder heel erg bezig was met zichzelf, en hoe te staan
>tegenover de Weltschmerzen. Nietzsche zal daar wel voor iets tussen
>gezeten hebben, de cultuurfilosoof Freud, en een voorafblik op de
>fenomenologie en het existentialisme. Ach, iedereen ziet er in wat hij
>zelf wil.
Da's duidelijk.
>
>De werken zijn vrij lamentabel opgehangen. Het glas is reflecterend, en
>door de domme belichting en de heldere muren zie je voornamelijk
>reflecties.
Jammer!
>Dan was *de* Van Gogh tentoonstelling in A'dam vele jaren
>geleden toch stukken beter georganiseerd. Verder zijn er hele hiaten in
>zijn werk, bvb. de periode na 1901 en tussen 1910 en 1945, met een paar
>uitschieters rond 1920.
>
Tja het is een hele klus als je alle periodes bij elkaar wil brengen,
en dat lukt niet altijd.
Er is nog veel van zijn oeuvre in particuliere handen, zelfs ongeweten
van de specialisten.
>Ach, wellicht voor een paar amateurs hier op de ng... just my 2 cents.
Thanks, dude!
>mvg, H.M.
--
Fusti